Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2016, T. 105

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/7724

Browse

Browsing Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2016, T. 105 by Title

Now showing 1 - 20 of 31
  • Item
  • Item
    Akta przewodów doktorskich i habilitacyjnych z zakresu nauk historycznych i społecznych Wydziału Teologicznego ATK
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Milewski, Dariusz
    Artykuł prezentuje przechowywaną w Archiwum Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie dokumentację przewodów doktorskich i habilitacyjnych, przeprowadzonych na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie w latach 1954-1987 w zakresie nauk historycznych i społecznych: historii Kościoła, historii sztuki kościelnej, patrologii, archeologii chrześcijańskiej, muzykologii, socjologii religii oraz katolickiej nauki społecznej i etyki społecznej. Akta te wchodzą w skład zasobu historycznego (kategoria archiwalna: A) i stanowią cenne źródło do poznania historii kształcenia kadr naukowych w ATK. Artykuł omawia historię powstania dokumentacji, obejmującej 69 jednostek archiwalnych przewodów doktorskich i 14 jednostek archiwalnych przewodów habilitacyjnych. Załączone tabele ukazują najważniejsze elementy każdej jednostki archiwalnej, takie jak sygnatura akt, nazwiska doktorantów/habilitantów oraz ich promotorów i recenzentów, tematy i objętość prac, nazwy specjalności oraz daty podejmowania najważniejszych uchwał, regulujących przebieg procedury nadania stopnia naukowego. The article presents documentation, stored in the Archive of Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, concerning registration and conferment procedure for a doctorate and habilitation in historical and social sciences: history of the Church, history of church art, patrology, Christian archaeology, musicology, sociology of religion, Catholic social teaching and social ethics at the Faculty of Theology of Warsaw Theological Academy in the years 1954-1987. These records are part of the historical fonds (archival category: A) and are a valuable source on the history of educating academic staff at Warsaw Theological Academy. The article discusses the origins of documentation, including 69 archival units referring to registration and conferment procedure for a doctorate and 14 archival units concerning habilitation. The attached tables show the most important elements of each archival unit such as a reference number, the names of PHD students and those who obtained habilitation, their supervisors and reviewers, topics and the size of their works, the name of the specialty and the date of the most important resolutions concerning the procedure awarding a degree.
  • Item
    Biblioteka Uniwersytecka KUL jako warsztat pracy izydorianisty na podstawie własnych doświadczeń
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Krynicka, Tatiana
    Biblioteka Uniwersytecka KUL stanowi znakomity warsztat pracy badawczej uczonych z wielu dziedzin, między innymi teologów, historyków, filologów, którzy badają dorobek Izydora z Sewilli - wielkiego erudyty, autora sławnych Etymologii, wybitnego nauczyciela i wychowawcy średniowiecznej Europy. Biblioteka posiada w swoich zbiorach wszystkie pisma uczonego Sewilczyka, w wydaniu J. P. Migne’a (tomy 81-83 Patrologiae Latinae) oraz w postaci wydań krytycznych w nowszych zbiorach i seriach; liczne, aczkolwiek wydane przed 1990 r., opracowania poświęcone życiu i dorobkowi Izydora, przede wszystkim autorstwa J. Fontaine'a, a także czasom i środowisku kulturowemu encyklopedysty. Sewilczyk był kompilatorem, toteż kluczowe znaczenie dla izydorianisty ma zapoznanie się z jego źródłami - pismami autorów klasycznych i chrześcijańskich, greckich i łacińskich prozaików i poetów, które również znajdujemy w zbiorach Biblioteki KUL. Wiedza biskupa Sewilli miała charakter literacki, ale dotyczyła Boga i całego stworzonego przez niego świata. W Bibliotece znajdujemy literaturę niezbędną dla badacza, który chcąc zrozumieć Izydora - fachowca, powinien dokształcić się w tych dziedzinach wiedzy, o których on pisze. Utrudnienia związane z brakiem potrzebnych pozycji w zasobach Biblioteka skutecznie rozwiązuje za pomocą wspaniale funkcjonującej Wypożyczalni Międzybibliotecznej. W ostatnich latach BU KUL wzbogaciła się w nowoczesne narzędzia pracy, takie jak Elektroniczny Katalog Kartkowy i Cyfrowa Biblioteka. Zapewniając dostęp do naukowych baz danych, ułatwia czytelnikom dotarcie do prac izydorianistów, które powstają w najbardziej odległych zakątkach planety. Na szczególną wdzięczność zasługują pracownicy Biblioteki, niezmiennie kompetentni, pomocni, oddani swej pracy. Ich wiedza i życzliwość to drugi - obok bogatych zbiorów - magnes, który przyciąga do Biblioteki Uniwersyteckiej KUL licznych czytelników, również izydorianistów, z całego kraju. KUL Library constitutes an excellent workplace for scholars from many fields, including theologians, historians, philologists who study the achievements of Isidore of Seville - a great erudite, author of the famous Etymologiae, an outstanding teacher and tutor of medieval Europe. The library collection includes all his scriptures, edited by J.P. Migne (volumes 81-83 of Patrologiae Latinae), also in the form of critical editions in recent collections and series. In addition, it has numerous publications, although published before 1990, dedicated to the life and legacy of Isidore, primarily by J. Fontaine, as well as the works referring to the times and cultural environment of the encyclopaedist. Isidore was a compiler, so it is crucial for a researcher dealing with Isidore to be acquainted with his sources - works of classical authors and Christians, Greek and Latin writers and poets, which are also in the collections of KUL Library. The Bishop of Seville’s knowledge was of a literary character, but related to God and the whole world created by him. The library contains the literature necessary for the researcher, who, wishing to understand Isidore-a specialist, should educate himself in these fields of knowledge on which Isidore worked. Difficulties arising from the lack of necessary publications in the library are effectively resolved by taking advantage of the effectively functioning Interlibrary Loan. In recent years, KUL Library has been enriched with modern tools such as the Electronic Card Catalog and Digital Library. Providing access to scientific databases enables readers to find works on Isidore, which are written in the most remote corners of our planet. The staff of the Library deserve special gratitude. They are consistently competent, helpful and dedicated to their work. Their knowledge and kindness are the second – apart from the extensive collection - magnet which attracts numerous readers (also the ones working on Isidore) to KUL Library from all over the country.
  • Item
    Canonical visitations as a historical source
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Hamryszczak, Artur Paweł
  • Item
    Duchowieństwo a praca społeczna w diecezji kieleckiej w świetle publikacji na łamach „Przeglądu Diecezjalnego” z lat 1917-1925
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Bujak, Grzegorz
    Autor omawia problematykę dotyczącą społecznego zaangażowania duchowieństwa diecezji kieleckiej podejmowanego w ramach szeroko rozumianego duszpasterstwa w publikacjach na łamach „Przeglądu Diecezjalnego” w latach 1917-1925. Zwraca uwagę na pojawianie się wraz końcem I wojny światowej nowych trendów w tym obszarze, płynących głównie z doświadczeń Kościoła katolickiego w zaborze pruskim i kierunków ich adaptacji w warunkach diecezji kieleckiej należącej do tradycji kościelnej i społecznej Królestwa Kongresowego. The author discusses the issues concerning the social commitment of the clergy in the Diocese of Kielce, which were tackled in the publications of "Przegląd Diecezjalny" in the years 1917-1925. He draws attention to the appearance of new trends in this area at the end of World War I (those trends mainly came from the experience of the Catholic Church in the Prussian Partition) and the directions of their adjustment to the conditions in the Diocese of Kielce, which belonged to ecclesiastical and social tradition of the Congress Poland.
  • Item
    Dwa dokumenty w sprawie dziesięcin ze wsi Boby dla kościoła parafialnego w Opolu
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Łosowska, Anna
    Jednym ze źródeł uposażenia beneficjów kościelnych w średniowieczu były dziesięciny i czynsze. Prawo do ich pobierania posiadały w zasadzie wszystkie parafie, dlatego wśród spraw najczęściej rozpatrywanych przez sądy kościelne były spory o dziesięciny. Jednym z przykładów takiego sporu była skarga Michała, plebana kościoła parafialnego w Opolu na Świętosława, dziedzica wsi Boby. Wydany w 1413 roku przez oficjała sandomierskiego Mikołaja wyrok, sporządzony w postaci instrumentu notarialnego przez notariusza publicznego Wita z Przełęku w obecności Andrzeja z Sandomierza, notariusza publicznego w konsystorzu sandomierskim, jest przechowywany w archiwum parafialnym w Opolu Lubelskim. W dokumencie datowanym na 4 lipca 1413 roku, Mikołaj z Jeżyn, rektor szpitala św. Ducha i oficjał sandomierski, nakazywał Świętosławowi, pod karą ekskomuniki, zapłacenie zaległej kwoty 14 grzywien, dodatkowej rekompensaty w wysokości 10 grzywien oraz dalsze oddawanie plebanowi kościoła w Opolu dziesięciny w wysokości dwóch grzywien rocznie. Wyrok oficjała rozciągał się także na sukcesorów Świętosława. Mówi się w nim, że skarga została wniesiona, albowiem Świętosław, dziedzic wsi Boby, gwałtem zajął i niesprawiedliwie pobiera dziesięcinę snopową z pól kmiecych, która od dawna należy do kościoła i proboszcza w Opolu. Wyrok oficjała, jakkolwiek miał być ostateczny, nie rozwiązał problemu dziesięcin ze wsi Boby. Skargi kolejnych plebanów opolskich wnoszone przed sąd oficjała jeszcze w XVII wieku świadczą, że spór o dziesięciny wpisał się na trwałe w dzieje dwóch sąsiadujących ze sobą parafii. Publikowany wyrok Mikołaja oznacza, że dokument nie jest przywilejem ustanawiającym dziesięciny ze wsi Boby dla kościoła w Opolu, ale wyrokiem oficjała w sprawie o ich niepłacenie. Identyfikuje nieznanego dotąd właściciela wsi Boby i ustala wcześniejszą, niż dotąd przypuszczano, fundację kościoła we wsi. In the Middle Ages, tithes and tributes were, among others, the sources of the emoluments of the church benefices. Basically all the parishes had the right to collect those fees, therefore among the cases usually investigated by the church courts were disputes over tithes. One example of such a dispute was Michał’s complaint (a priest of the parish church in Opole) against Świętosław, an heir to the village of Boby. The sentence which was passed by the official of Sandomierz Mikołaj in 1413 and prepared in the form of a notarial instrument by a public notary Wit from Przełęk in the presence of Andrzej from Sandomierz-a public notary in the consistory of Sandomierz is now stored in the parish archive in Opole Lubelskie. In the document dated 4 July 1413, Mikołaj from Jeżyn, the rector of the Hospital of St. Spirit and the official of Sandomierz, ordered Świętosław, under the penalty of excommunication, to pay the outstanding sum of 14 grzywnas, additional compensation of 10 grzywnas and to give the priest from Opole a tithe of two grzywnas each year. The official’s sentence was also imposed on Świętosław’s successors. It is said that the complaint was made because Świętosław, an heir to the village of Boby, unfairly collected a predial tithe from peasants’ fields, which belonged to the church and the parish priest in Opole. Although the official’s sentence was to be the final one, it did not solve the problem of tithes from the village of Boby. The complaints of the consecutive priests of Opole made before an official court in the 17th century show that the dispute over tithes became an inherent part of the history of the two neighbouring parishes. Mikołaj’s sentence, which was published, means that the document is not the privilege of establishing a tithe from the village of Boby for the church in Opole, but an official’s sentence in the case of its non-payment. It identifies a previously unknown owner of the village of Boby and establishes earlier, than previously thought, foundation of the church in the village.
  • Item
  • Item
    Imiona chrzestne nadawane w wybranych miejscowościach rzymskokatolickiej parafi i Pruchnik w okresie przedautomicznym
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Romanik, Paweł; Kiper, Daniel
    The purpose of the following article is to examine the practice of giving baptismal names in the Catholic parish of the Latin rite in Pruchnik – situated in an area of the Polish- Russian border, which was part of the Habsburg monarchy after 1772. The research was narrowed down to the selected localities of the parish of Pruchnik – a small urban centre and surrounding villages in the period of 1776-1866. In the studied population, the catalogue of male names was more extensive than the female one. The vast majority of names were the Christian ones, especially biblical ones, the names of new Christian martyrs and saints of the Middle Ages. The most popular male names were: Jan, Antoni, Michał, Józef, Wojciech, Marcin, Jakub, Franciszek, Walenty, Andrzej. The female names most often given were as follows: Maria and Marianna, Katarzyna, Magdalena, Agnieszka, Anna, Franciszka, Zofi a, Antonina, Jadwiga, Salomea.
  • Item
    Inwentarz kościoła parafialnego w Kosowie z 1770 roku
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Żurek, Waldemar Witold
    The presented visitation of the church of Kosów conducted at the end of the 18th century gives us the information about the administration, pastoral ministry and the emoluments of the parish church in Kosów located in the Eastern Borderlands in the Old Polish Period. It also reveals signifi cant fi gures of political and social life of the time. Its most valuable part contains data referring to the visited parish dedicated to the Holy Trinity and the Holy Cross in Kosów (Poleski) collected by Rev. Jan Nepomucen Kadłubowski; the information ranges from the smallest details or objects to religious buildings (with their equipment and vestments used for worship), residential buildings and outbuildings. The visitation also shows concern for the moral state, material goods of the parish and the order of the liturgy celebrated in the parish church in Kosów.
  • Item
    Katalog prac licencjackich i magisterskich Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu z lat 2001-2010
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Krajniak, Weronika
    Katalog zawiera wykaz prac licencjackich i magisterskich Wydziału Teologicznego UMK przechowywanych w Archiwum Uniwersyteckim. Spis obejmuje lata 2001-2010. Chronologia wynika z faktu, iż Wydział Teologiczny został powołany do życia 1 stycznia 2001 r. oraz z przepisów kancelaryjno-archiwalnych obowiązujących w UMK. Katalog zawiera: 1. imię i nazwisko autora pracy dyplomowej, 2. tytuł pracy dyplomowej, 3. imię i nazwisko promotora, 4. imię i nazwisko recenzenta, 5 sygnaturę archiwalną. Spisowi został nadany układ chronologiczno-alfabetyczny według daty rocznej egzaminu dyplomowego oraz nazwiska autora pracy w ramach danego roku. Dane zawarte w katalogu pochodzą z bazy USOSweb, która na UMK funkcjonuje od 2005 r. The article contains a list of bachelor’s and master’s theses at the Faculty of Theology of Nicolaus Copernicus University stored in the University Archive. The list covers the years 2001-2010. The theses are arranged in chronological and alphabetical order by the annual date of the final exam and the name of author's work in a given year. The information included in the catalogue comes from the UsosWeb system. Additionally, this article presents the tables; the first one contains data on the number of graduated students along with their supervisors, and the other one the number of the written works in different years. As the catalogue is an archival aid, the author also included currently valid rules for the use of theses in the Archive of Nicolaus Copernicus University.
  • Item
  • Item
    La elaboración y la estructura del Catecismo Romano
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Ziarek, Andrzej
    Artykuł przybliża mało znaną historię powstania i strukturę pierwszego oficjalnego katechizmu Kościoła Katolickiego, tak zwanego Katechizmu Rzymskiego. Prace nad nowym katechizmem rozpoczęto na Soborze Trydenckim, 5 kwietnia 1546 roku, a ukończono już po jego zamknięciu, 23 września 1566 roku. W związku z pojawieniem się protestantyzmu, najwięcej dyskusji wzbudzał sam charakter dzieła, a także jego zastosowanie. Część teologów i przedstawicieli władzy świeckiej optowała za stworzeniem katechizmu typowo polemicznego, jednak większość była zwolennikami pozytywnej wykładni doktryny katolickiej. W artykule, oprócz historii powstania tekstu, analizie poddano również wewnętrzną strukturę dzieła. Podczas gdy większość katechizmów katolickich była napisana według schematu: wyznanie wiary – modlitwa – dekalog – sakramenty, Katechizm Rzymski prezentował nowy porządek: wyznanie wiary – sakramenty – dekalog – modlitwa. The article presents a little-known story of the origin and structure of the fi rst official catechism of the Catholic Church, the Roman Catechism. Although the idea of creating a single, universal catechism for the whole Church already existed in the 15th century, its implementation began only after Luther’s breach with the Roman Catholic Church and the division of Christianity. Work on the new catechism began at the Council of Trent on 5 April 1546 and was completed after its closure, 23 September 1566. In the meantime, the project underwent many changes. Due to the emergence of Protestantism, the very nature of the work as well as its application were strongly disputed. Some theologians and representatives of the secular authority opted for the creation of a polemical catechism, but the majority supported a positive interpretation of the Catholic doctrine. In addition to the history of the text, the article focused on the internal structure of the work. From the patristic times onwards, religious education revolved around four basic elements: the profession of faith, the Ten Commandments, the sacraments and prayer. Over time these elements became part of all catechisms, including the Roman Catechism. However, they did not always follow the same pattern. While most of the Catholic catechisms were written in accordance with the following pattern: the profession of faith – prayer – the Ten Commandments – the sacraments, the Roman Catechism presented a new order: the profession of faith – the sacraments – the Ten Commandments – prayer. According to the research conducted in the article, this pattern was probably used deliberately, because it was more suitable for the Catholic doctrine of justifi cation.
  • Item
    Obraz Matki Bożej Latyczowskiej w diecezji łuckiej
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Dębowska, Maria
    W 1920 roku Polacy wycofywali się z Podola pod naporem wojsk bolszewickich. Wraz z opuszczającym Latyczów wojskiem polskim, proboszcz tamtejszy wywiózł obraz słynący cudami Matki Bożej Latyczowskiej. Przez dziesięć lat znajdował się on w kaplicy gimnazjum Towarzystwa Oświatowego im. Cecylii Plater-Zyberkówny w Warszawie. W 1930 roku bp łucki Adolf Piotr Szelążek zadecydował o przeniesieniu go do diecezji łuckiej. Ponieważ wielki ołtarz w katedrze łuckiej nie był jeszcze przystosowany do umieszczenia w nim Obrazu, postanowiono pozostawić go na kilka miesięcy w kościele parafialnym w Lubomlu. Tymczasowy pobyt Obrazu w Lubomlu przeciągnął się na kilka lat. Dopiero pod koniec 1935 roku, pod wpływem niepokojących wieści z Warszawy, bp Szelążek zarządził potajemne przewiezienie go do Łucka i zawieszenie go w wielkim ołtarzu, czekającym wciąż na zbudowanie. Nowy wielki ołtarz w łuckim kościele katedralnym został wzniesiony dopiero na uroczystości jubileuszu pięćdziesięciolecia kapłaństwa bpa Szelążka (10-11 IX 1938 r.). Zaprojektował go najprawdopodobniej architekt warszawski prof. Kazimierz Skórewicz, a inny architekt – Władysław Sawicki – w szczegółach dopracował i nadzorował montowanie go w katedrze łuckiej. Tylko przez dziesięć lat obraz Matki Bożej Latyczowskiej znajdował się w katedrze łuckiej. W kilka miesięcy po zakończeniu drugiej wojny światowej, 6 sierpnia 1945 roku został wywieziony w tajemnicy z Łucka przez opuszczających Wołyń członków łuckiej kapituły katedralnej i niehabitowe zakonnice ze Zgromadzenia Służek NMP Niepokalanej. Obraz znalazł ostateczną przystań w Lublinie. Przez kilkadziesiąt lat przebywał w kaplicach służek – najpierw przy ul Bernardyńskiej 3 (1945-1984), następnie przy ul. I Armii Wojska Polskiego 9 (1984-2014). Od 2014 roku Obraz jest czczony w kościele pw. Matki Bożej Różańcowej przy ul. Bursztynowej. In 1920, the Poles withdrew from Podole under the pressure of Bolshevik army. Leaving Latyczów with the Polish army, the local parish priest took the miraculous image of Our Lady of Latyczów. For ten years it was in the chapel of the middle school of Cecylia Plater-Zyberkówna Educational Society in Warsaw. In 1930, the Bishop of Łuck Adolf Piotr Szelążek decided to transfer it to the Diocese of Łuck. As the high altar in the Cathedral of Łuck had not been adapted to the image yet, it was placed for a few months in the parish church of Luboml. The image was in Luboml for several years, longer than it had been expected. Only at the end of 1935, after receiving disturbing news from Warsaw, Bishop Szelążek ordered to transport it secretly to Lutsk and hang it in the high altar, which had not been ready yet. The new high altar in the Cathedral Church of Łuck was ready only for the celebration of the fiftieth anniversary of Bishop Szelążk’s priesthood (10-11 September 1938). It was designed probably by an architect from Warsaw, prof. Kazimierz Skórewicz, and another architect - Władysław Sawicki – improved some details and oversaw its installation in the Cathedral of Łuck. The image of Our Lady of Latyczów was in the Cathedral of Łuck for ten years. A few months after the end of World War II, on 6 August 1945, it was secretly deported from Łuck by the members of the Cathedral Chapter of Łuck and non-habited nuns of the Congregation of the Sisters Servants of Mary Immaculate, who were leaving Volhynia. Finally, the image found a haven in Lublin. For several years it was in the chapels of the Sisters Servants - first at 3 Bernardyńska Street (1945-1984), then at 9 I Armii Wojska Polskiego Street (1984-2014). Since 2014 the image has been worshiped in the Church of Our Lady of the Rosary in Bursztynowa Street.
  • Item
  • Item
  • Item
  • Item
    Przegląd bibliograficzny
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Hamryszczak, Artur Paweł; Kiper, Daniel
  • Item
  • Item
  • Item