Browse
Recent Submissions
- ItemWspólnota Przyjaciele Oblubieńca jako środowisko formacji katolików świeckich. Studium teologicznopastoralne(2025-05-27) Maluszczak, MariuszWspólnota Przyjaciele Oblubieńca, będąca przedmiotem dysertacji, stanowi jedno z nowych środowisk, które skutecznie realizują misję powierzoną całemu Kościołowi. Uwzględnia przy tym współczesne wyzwania społeczno-kulturowe i religijne, charakterystyczne dla człowieka XXI wieku. Jej działalność skierowana jest do osób dorosłych i stanowi katolickie środowisko ewangelizacyjno-formacyjne. Wspólnota wpisuje się w nurt nowych wspólnot ewangelizacyjnych, będących owocem posoborowej wizji Kościoła communio. W pierwszym rozdziale opisano fundamenty Wspólnoty Przyjaciele Oblubieńca: źródła powstania, jej historię (począwszy od 2004 przez 2010, aż do 2024 roku) oraz strukturę. Drugi rozdział opisuje kolejno podstawy teologiczne formacji świeckich w tejże wspólnocie: chrystologiczne, pneumatologiczne i eklezjologiczne. Rozdział trzeci przedstawia zgodne z wizją Kościoła cele ogólne formacji świeckich oraz opisane trzy cele pośrednie mające prowadzić do osiągnięcia celów ogólnych. W czwartym rozdziale opisane zostały metody i środki formacji. Celem ostatniego rozdziału była ocena oraz wskazanie perspektyw rozwoju wspólnoty jako środowiska formacji katolików świeckich. The Friends of the Bridegroom Community, which is the subject of the dissertation, is one of the new communities that effectively carry out the mission entrusted to the whole Church. In doing so, it considers contemporary socio cultural and religious challenges characteristic of 21st century man. Its activities are aimed at adults and constitute a Catholic evangelization and formation environment. The Community is part of the trend of new evangelization communities, which are the fruit of the post-conciliar vision of the Church communio. The first chapter describes the foundations of the Friends o f the Bridegroom Community, the origins of its founding, its history (from 2004 through 2010, until 2024) and its structure. The second chapter describes in turn the theological foundations for the formation of the laity in this community: christological, pneumatological and ecclesioligical. The third chapter presents the general goals of lay formation in accordance with the Church's vision, and the three intermediate goals described to lead to the achievement of the general goals. The fourth chapter describes the methods and means of formation. The purpose of the last chapter was to evaluate and indicate the prospects for the development of the community as a formation environment for lay Catholics.
- ItemSakramenty i sakramentalia w agendach liturgicznych diecezji polskich (1963-2021) a posoborowa reforma liturgiczna(2025-05-26) Golec, ŁukaszPraca zawiera materiał uzyskany w wyniku przeprowadzonych badań, uporządkowany według klucza, jakim jest układ treści Katechizmu Kościoła Katolickiego. Rozdział I to zagadnienia introdukcyjne dotyczące samego rozumienia pojęć sakramentów i sakramentaliów oraz ich rozwoju; w teologii ze szczególnym uwzględnieniem prądów czasu Vaticanum II. Wskazano również na główne źródła posoborowej teologii i prawa sakramentów. Szczegółową analizę materiału w każdym rozdziale poprzedza geneza terminów, którymi posługuje się Katechizm, grupując sakramenty: wtajemniczenia chrześcijańskiego (rozdział II), uzdrowienia (rozdział III), w służbie komunii (rozdział IV), a także inne celebracje liturgiczne: błogosławieństwa (rozdział V) oraz pogrzeb chrześcijański (rozdział VI). Bibliografia zawiera uporządkowane źródła. Agendy liturgiczne stanowią dla celebransa i posługujących pomoc w przygotowaniu oraz sprawowaniu czynności liturgicznych i nabożeństw. Nie będąc księgami liturgicznymi w sensie ścisłym, zawierają czasem także teksty liturgii i przepisy liturgiczne. Jednak ich celem nie jest zastąpienie ksiąg liturgicznych. Badania ujawniły, że w niektórych podręcznikach znajdują się też komentarze i dopowiedzenia autorów, mające objaśniać przygotowanie danej celebracji, dzięki czemu dostarczają cennych wskazań praktycznych. Jako celebracje związane z liturgią sakramentów badane agendy podają m.in. nabożeństwa znajdujące się w programie przygotowania do Pierwszej Komunii świętej lub bierzmowania, a także celebracje rocznic sakramentów, m.in. jubileuszy małżeńskich czy kapłańskich. Badania wykazały, że większość z nich jest albo przedrukiem, albo modyfikacją tekstów z ksiąg liturgicznych, które są zgodne z teologią Vaticanum II. Znajdują się tam również całkiem nowe kompozycje. The work contains material obtained as a result of the research, arranged according to the key, which is the content o f the Catechism of the Catholic Church. Chapter I is introductory issues concerning the understanding of the concepts of sacraments and sacramentals and their development in theology, with particular emphasis on the currents of Vatican II. The main sources of post-conciliar theology and the law of sacraments were also indicated. A detailed analysis of the material in each chapter is preceded by the genesis of the terms used in the Catechism, grouping the sacraments: Christian initiation (chapter II), healing (chapter III), in the service of communion (chapter IV), as well as other liturgical celebrations: blessings (chapter V) and Christian funeral (chapter VI). The bibliography contains organized sources. Liturgical agendas assist the celebrant and ministers in preparing and performing liturgical activities and services. Not being liturgical books in the strict sense, they sometimes also contain liturgical texts and liturgical regulations. However, their purpose is not to replace liturgical books. Research has revealed that some textbooks also contain comments and additions by the authors, intended to explain the preparation of a given celebration, thus providing valuable practical advice. Celebrations related to the liturgy of the sacraments are mentioned by the examined agencies as: services included in the program of preparation for First Holy Communion or Confirmation, as well as celebrations of sacramental anniversaries, including marital or priestly anniversaries. Research has shown that most of them are either reprints or modifications of texts from liturgical books that are consistent with the theology of Vatican II. There are also completely new compositions.
- ItemPosługa pastoralno-liturgiczna wobec chorych w szpitalach w Chicago(2023-03-13) Przeszło, MarzenaW Ameryce jest używany termin "kapelan świecki” w znaczeniu specyficznej opieki nad chorym, która polega na duchowym wsparciu chorego, jego rodziny, jak również zespołu medycznego. Jest on etatowym pracownikiem szpitala i należy do zespołu medycznego. Program szkolenia Credential Pastoral Education dla kapelanów szpitalnych i studentów teologii opracował pastor Anton Boisen. Zbadano wymogi Joint Commission, która nadzoruje prace szpitali oraz stawia wymagania odnośnie zatrudniania i wykształcenia personelu medycznego, a także wytyczne National Association of Catholic Chaplains. Praca badawcza objęła sposób posługi pastoralnej świeckich pomocników odnośnie spiritual assessment (rozeznanie duchowe) i w przygotowaniu do sakramentów. Szpitale publiczne lub wielowyznaniowe rzadziej zatrudniają duchownych, a częściej kapelanów świeckich różnych wyznań, a nawet ateistów (!), którzy sprostali wymaganiom Joint Commission i uzyskali dyplom kapelana. Badania dotyczyły Advance Directive, Living Act Will i innych przepisów stanowych, które służą pacjentowi podczas podejmowania decyzji odnośnie metod leczenia lub jego zaprzestania w obliczu śmierci. Zweryfikowano pozytywnie hipotezę badawczą dotyczącą doniosłej roli katolickich kapelanów świeckich. The term “lay chaplain” is use in America to mean specific care for the sick, which means spiritual support of the patients, families and medical team. A chaplain is a full-time employee of the hospital and part of the medical team. The training program called Credential Pastoral Education for hospital chaplain and theological students was developed by pastor Anton Boisen. The research refers to the regulations developed by Joint Commission which supervises the work of hospitals and sets requirements for the employees and education of medical staff and includes guidelines of the national Association o f Catholic Chaplains. The research covered the role of catholic “lay chaplains” in spiritual assessment and preparation of patients for sacraments. Public or private hospitals more likely employ “lay chaplains” of various denominations, and even atheists (!) who have passed the regiments of the Joint Commission and obtained a chaplain certification. Further research concerned the manner of Catholic ministry “lay chaplains” in Advance Directives, Living Act Will and other State laws to help patients make treatment decision or discontinue treatment in the face of death. The conducted research presented in the dissertation gave a positive answer to the question of whether there is a need for the ministry of catholic “lay chaplains” in hospitals in Chicago.
- ItemReinterpretacja Księgi Kapłańskiej 18,5 i Księgi Powtórzonego Prawa 30,11-14 w Liście do Rzymian 10,4-8. Analiza intertekstualna(2020-09-21) Wyrzykowski, MateuszW Rz 10,4 Paweł stwierdza, że Chrystus jest kresem Prawa (τέλος γάρ νόμου Χριστός). Argumentując tę tezę powołuje się na Kpł 18,5 i Pwt 30,11-14. Kpł 18,5 mówi o tym, że człowiek powinien przestrzegać Prawa, by żyć, zaś w Pwt 30,11-14 Mojżesz oczekuje od Izraela interioryzacji Prawa. Niniejsza dysertacja prezentuje jak Kpł 18,5 i Pwt 30,11-14 były rozumiane w Starym i Nowym Testamencie, manuskryptach z Qumran, apokryfach, tekstach Filona z Aleksandrii i targumach. W kontekście tych tekstów możemy lepiej zrozumieć argumentację Pawła. Teksty pozabiblijne opisują Prawo jako drogę. Miało ono przygotować Izrael na spotkanie z Bogiem. Paweł w liście do Kościoła w Rzymie przedstawia swoje nauczanie, zgodnie z którym jedynym sposobem zbawienia jest wiara człowieka w Chrystusa. Człowiek nie jest w stanie osiągnąć zbawienia dzięki swojemu postępowaniu. Dysertacja pokazuje argumentację zawartą w Rz 10,4-8 w kontekście Rz 9-11, gdzie Paweł wielokrotnie powołuje się na Stary Testament oraz całego listu. Następnie została przedstawiona szczegółowa analiza oraz porównanie analogicznych tekstów, na które powołuje się Paweł, w celu wykazania podobieństw i różnic oraz wyciągnięcia wniosków do analizy Rz 10,4-8. In Rom 10:4, Paul states that Christ is the end of the Law (τέλος γάρ νόμου Χριστός). Arguing this thesis cites Lev 18:5 and Dt 30:11-14. Lev 18:5 says that all people should obey the Law to live, and in Dt 30:11-11 Moses wants the law to be interiorized in Israel. This dissertation shows how Lev 18:5 and Dt 30:11-14 were understood in the Old and New Testaments, Qumran, Apocrypha, Philo Alexandria texts and Targum. In the context of these texts, we can better understand Pawel's arguments. Non-biblical texts describe the Law as a way. It was to prepare Israel for a meeting with God. In a letter to the Church in Rome, Paul presents his teaching according to which the only way of salvation is man's faith in Christ. Man can't achieve salvation through his works. The dissertation shows the arguments contained in Rom 10:4-8 in the context of Rom 9-11, where Paul repeatedly refers to the Old Testament and the entire letter. Then a detailed analysis and comparison of analogous texts to which Paweł cites is presented in order to show similarities and differences and to draw conclusions for the analysis of Rom 10.4-8.
- ItemEwangelicka etyka teologiczna w ujęciu ks. Witolda Benedyktowicza(2020-09-29) Orłowski, MariuszRozprawa prezentuje oryginalny system etyczny stworzony przez ks. Witolda Benedyktowicza (1921-1997), najwybitniejszego polskiego etyka ewangelickiego XX wieku. Twierdzi on, że głównym obszarem zainteresowań ewangelickiej etyki teologicznej są pryncypia etyczne oraz ogólne ramy postępowania wierzących (paradygmaty). Do pryncypiów ewangelickiej etyki teologicznej ks. W. Benedyktowicz zalicza: łaskę i wiarę, dobro jako rzeczywistość w Chrystusie, Zakon i Ewangelię jako dwie postacie Słowa Bożego, Przykazanie, które przynosi wolność, cnotę i obowiązek, posłuszeństwo i wolność w odpowiedzialnym działaniu, pokutę, czyli nawrócenie i opamiętanie oraz doskonałość chrześcijańską. Teolog wymienia też paradygmaty ewangelickiej etyki teologicznej dotyczące: obrazu świata, stosunku do bliźniego, sfery seksualnej, rodziny, własności, pracy, kultury, społeczeństwa, patriotyzmu, pokoju, Kościoła oraz przyszłości świata. Trwałym dorobkiem ks. W. Benedyktowicza jest wskazanie na eklezjalny wymiar ewangelickiej etyki teologicznej. The treatise presents an original ethical system created by rev. Witold Benedyktowicz (1921-1997), the most outstanding Polish Evangelical ethicist of the 20th century. He states that the main interest of Evangelical theological ethics is in ethical principles and in main behavioural frameworks of believers (paradigms). The principles of Evangelical theological ethics (according to rev. W. Benedyktowicz) include: grace and faith, good (as a reality in Christ), Law (of Moses) and Gospel (as two forms of Word of God), Commandment (which brings freedom), virtue and duty, obedience and freedom in responsible behaviour, repentance and Christian perfection. The theologian mentions also paradigms of Evangelical theological ethics concerning of a view of the world, an attitude to the neighbour, sexual behaviour, family, proprietary, work, culture, society, patriotism, peace, Church and the future of the world. A crucial input of rev. W. Benedyktowicz is emphasis on an ecclesiastical dimension of the Evangelical theological ethics.