Artykuły naukowe (WNPiT)

Permanent URI for this collection

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 21
  • Item
    Potencjał gmin województwa lubelskiego w świetle wybranych kategorii rozwoju społeczno-gospodarczego w latach 1995–2021
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Krawczyk, Grzegorz
    Celem artykułu jest analiza poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa lubelskiego w latach 1995–2021. Przedmiotem badań uczyniono 213 gmin województwa. Źródłem danych do przeprowadzonej analizy był Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Do badania użyto analizy taksonomicznej, metody bez wzorca. Przeanalizowano 19 zmiennych w badanym okresie. Podzielono je na zmienne dotyczące rozwoju: ekonomicznego (7 zmiennych), społecznego (8 zmiennych) i technicznego (4 zmienne). W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono wzrost poziomu rozwoju w badanym okresie. Zaobserwowano, że zróżnicowanie poziomu rozwoju gmin w układzie przestrzennym zmniejsza się. Stwierdzono również, że z uwagi na przyjęte cechy akcesja Polski do Unii Europejskiej miała wpływ na spadek indeksów dynamiki przemian w badanych gminach. The aim of the article is to analyze the level of socio-economic development of the communes of the Lubelskie Voivodeship in the years 1995–2021. The subject of the study involved 213 communes of the Lubelskie Voivodeship. The source of data for the conducted analysis was the Local Data Bank of the Central Statistical Office. Taxonomic analysis, method without pattern was used for the research. 19 different variables were examined in the analyzed period. They were divided into variables concerning development: economic (7 variables), social (8 variables) and technical (4 variables). It has been proven in the article that the level of development of the Lubelskie Voivodeship communes in the analyzed period of 1995–2021 increased. Decrease in this development could only be observed in the case of 12 communes. The development processes of communes lead to equalization of their development levels due to the adopted features in the spatial arrangement at a higher level. Poland’s accession to the European Union changed tendencies in terms of the size of dynamics of communes due to the adopted features. After joining the European Union, the average annual growth rate decreased. The COVID-19 pandemic has not changed the trends in the size of the dynamics of cities and towns due to the adopted features. Communes with a similar index of dynamics of the level of development are located in the same territorial systems due to the adopted features. Communes displaying a similar level of development, due to the adopted features, are located in the same territorial systems. The size of the cities and towns shows a relationship with the index of the dynamics of the level of development due to the adopted features. There is a negative correlation between the dynamics index in 1995–2003, 2019–2021 and 1995–2021 and the size of the commune, which means that the smaller the commune, the higher the change dynamics index. The size of cities and towns shows a relationship with the level of urban development due to the adopted features. The analysis of the size of the commune measured by the number of population and the level of socio-economic development in the presented years: 1995, 2003, 2019 and 2021 are significantly correlated showing positive values according to statistics.
  • Item
    Drzewa i krzewy osiedla XXX-lecia w Lublinie (południowo-wschodnia Polska) jako przykład bogactwa gatunkowego roślinności miejskiej
    (Stowarzyszenie Twórców Nauki i Kultury „Episteme”, 2013) Mackoś-Iwaszko, Ewa; Lubiarz, Magdalena; Kulesza, Piotr
    Ważnym elementem współczesnych miast są osiedla mieszkaniowe. Tworzą one zespoły architektoniczno-urbanistyczne dopełnione zielenią, a zwłaszcza licznymi drzewami i krzewami. Roślinność ta ma ogromne znaczenie przyrodnicze, estetyczne i kompozycyjne. Badania o charakterze inwentaryzacyjnym przeprowadzono na osiedlu XXX-lecia w Lublinie. Ich celem było określenie różnorodności ilościowej i gatunkowej rosnących tam drzew i krzewów oraz określenie funkcji kompozycyjno-przestrzennej szaty roślinnej. Przeprowadzone badania jednoznacznie wykazały wysoką różnorodność zieleni osiedla oraz wady i zalety jej układu przestrzennego.
  • Item
    Zwierzęta w ogrodach i krajobrazach miast średniowiecznych w malarstwie niderlandzkim XV wieku
    (Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, 2012) Lubiarz, Magdalena; Kulesza, Piotr
    Malarstwo niderlandzkie XV w. jest wyjątkowym źródłem wiedzy o średniowiecznych realiach. Obrazy te dostarczają wielu cennych informacji zarówno historykom sztuki, jak i przyrodnikom. Pozwalają zapoznać się z ówczesnym środowiskiem przyrodniczym odwzorowanym na obrazach. Niniejszy artykuł obejmuje badania nad fauną w średniowiecznym krajobrazie miejskim, podmiejskim, a także w terenach zieleni komponowanej, odzwierciedlonej na wybranych przykładach malarstwa niderlandzkiego XV w. Jest próbą zidentyfikowania konkretnych gatunków zwierząt i ukazania realności ich odwzorowania wraz z odniesieniem do namalowanego środowiska.
  • Item
    Zieleń w miastach średniowiecznych w dziełach malarstwa niderlandzkiego XV wieku
    (Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, 2012) Kulesza, Piotr
    Malarstwo niderlandzkie XV w. to nie tylko dzieła sztuki, to także nieocenione źródło informacji o średniowiecznych realiach. Obrazy o treści religijnej, rzadziej świeckiej, obok ukrytego języka sym­bolu dostarczają wielu cennych wiadomości nie tylko historykom sztuki, ale również przyrodnikom. Pozwalają zapoznać się z ówczesną rzeczywistością, która uchwycona została przez artystów w spo­sób prawdziwy. Niniejszy artykuł obejmuje badania nad szeroko pojmowaną zielenią w miastach, odzwierciedloną na sześciu wybranych przykładach malarstwa niderlandzkiego XV w. Są to zarówno czytelne kompozycje ogrodowe, jak i różnego rodzaju tereny zieleni wpisane w strukturę urbanistycz­ną. Tekst stanowi próbę określenia ich układu kompozycyjnego oraz pełnionej funkcji w krajobrazie miejskim.
  • Item
    Przydrożne obiekty sakralne w gminie Mełgiew (woj. lubelskie) - analiza kulturowo-krajobrazowa
    (Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2013) Kulesza, Piotr; Lubiarz, Magdalena
    Ważnym elementem polskiego krajobrazu są przydrożne obiekty sakralne. Pełniąc od wieków funkcje religijne, kulturowe i krajobrazowe stają się obecnie często zapomnianym elementem przestrzeni. Podlegają procesom starzenia, niszczenia, a nawet dewastacji, przez co ich znaczenie w krajobrazie maleje. Badania przeprowadzone na terenie gminy Mełgiew w województwie lubelskim mają charakter inwentaryzacyjny. Określają stan istniejący i sposób zachowania przydrożnych obiektów sakralnych. Wskazują obiekty najcenniejsze pod względem historycznym, kutrowym i krajobrazowym. Wynikiem analiz jest waloryzacja przydrożnych krzyży, kapliczek, figur i mogił w odniesieniu do krajobrazu gminy, który ulega szybkim zmianom przestrzennym.