Książki/rozdziały (WT)

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/102

Browse

Browsing Książki/rozdziały (WT) by Issue Date

Filter results by year or month
Now showing 1 - 20 of 160
  • Item
    Charyzmatyczność życia konsekrowanego
    (Redakcja Wydawnictw KUL, 1998) Paszkowska, Teresa
    Opracowanie stanowi komentarz do adhortacji posynodalnej Vita consecrata. Wskazuje na brak precyzji w teologicznym ujęciu charyzmatów. Omawia charyzmaty w posoborowym nauczaniu Stolicy Apostolskiej. Koncentruje się na ujęciu życia konsekrowanego w jego aspekcie charyzmatyczności w adh. Vita consecrata. Sugeruje patronat św. Jana Apostoła dla życia konsekrowanego.
  • Item
    Bóg Ojciec nieznany poza Synem
    (Towarzystwo Naukowe KUL, 2000) Paszkowska, Teresa
    Opracowanie koncentruje się na kwestii poznania Boga jako Rodziciela – Ojca. Opisuje relację Izraela z Bogiem rozumianym jako „Bóg ojców”. Relacja wybraństwa nie utożsamia się z relacją synostwa. Prawda o Bogu jako Rodzicielu jest nieodłączna od tajemnicy Wcielenia Syna (kategoria rodzenia odniesiona do Boga). Jednorodzony Syn objawił się jako Wieczne Dziecko (H. U. von Balthasar) i odsłonił tajemnicę Ojcostwa Bożego. Każdy człowiek jako „dziecko ludzkie” jest „stworzeniem”, dziełem Boga. Poprzez łaskę może „narodzić się z Boga”, tzn. zrodzić się powtórnie. Usynowieni w Jednorodzonym Synu nie stają się ekspertami z zakresie religioznawstwa. W postawie wiary opowiadają się za Ojcem, którego – jak Jezus – zwą „swoim” (naszym Ojcem). Objawienie Boga w Synu „jest ostatnią daną przez Boga szansą powrotu do pierwotnego zamysłu miłości, którego początkiem było stworzenie” (Jan Paweł II, enc. Fides et ratio, nr 15).
  • Item
    Wyzwania katechezy młodzieży nowego tysiąclecia
    (Wydawnictwo Diecezjalne: Sandomierz, 2002) Kiciński, Andrzej
    Artykuł ukazuje charakterystykę młodzieży przełomu tysiącleci i wyznaczone nowe wyzwania dla duszpasterstwa. W nauczaniu Kościoła widać refleksję, że młodzież z jednej strony żyje w ciągłym poszukiwaniu nowych emocji, a z drugiej strony tradycyjnie wyraża silną potrzebę radykalizmu. Ma trudności w planowaniu przyszłości i oczekuje pełnej relacji z osobami znaczącymi. Pogłębiona refleksja Kościoła podkreśla, że duszpasterstwo młodzieży musi unikać prostych sloganów czy "happeningów", a skupić się na głoszeniu słowa Bożego i proponować rzetelną formację duchową.
  • Item
    Historia Papieskiej Szkoły Modlitwy
    (Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego, 2002) Kiciński, Andrzej
    Kolejne Światowe Dni Młodzieży przekonują, że wydarzenia z nim związane nie są martwym rytuałem, ale dziełem opatrznościowym. Są pomostem między młodym pokoleniem a Kościołem katolickim. Artykuł powstał na potrzeby Krajowego Biura Światowych Dni Młodzieży w Polsce, opracowując systematycznie historię tych dni. Wzbudził ówcześnie polemikę poprzez wprowadzenie numerowania tych wydarzeń. Czas pokazał słuszność opracowania. Successive World Youth Days convince us that the events associated with it are not a dead ritual, but a work of providence. They are a bridge between the young generation and the Catholic Church. The article was written for the National Office of World Youth Day in Poland, systematically compiling the history of these days. At the time, it sparked polemics by introducing the numbering of these events. Time has shown the study to be correct.
  • Item
    Franciszkańska teologia moralna (zarys problematyki)
    (Towarzystwo Naukowe KUL, 2003) Derdziuk, Andrzej
    The paper reflects on the role of Franciscans in the development of moral theology over the ages. It shows the contribution of Franciscan writers into the development of moral theology in Poland and points to the characteristic traits of the theology they pursued. By laying the foundation for a new religious family, St. Francis of Assisi stamped it with his Christocentric experience through the evangelical life in simplicity and poverty. Franciscan referred to the figure of their founder and wrote various works on theology. They were practical in nature and addressed to the students of religious schools and served as aids in the administration of the sacrament of penance. The handbooks took on various forms in respect of the period in which they were written. Basically, their authors based themselves on the accomplishments of the philosophy of St. Bonaventura and the BI. Duns Scotus, although there were also advocates of St. Thomas and authors who sought to present a synthesis of the great masters. Franciscans did not create their own theological school, but their handbooks were different than those written by other authors. A specific characteristic of the theology pursued in Franciscan orders was its faithfulness to St. Francis’ admonition to lecture about virtues and vices, therefore the treatise on aretology was made part of the handbooks. Generally, Franciscans were probabiliorists, although there happened to be advocates of other systems among them. The most prominent Franciscan moralists are as follows: A. Reiffenstuel, B. Elbel, P Sporer, Jacob of Corella, J. A. Hirsinger, Thomas of Charmes and K. Luydl and H. Jone.
  • Item
    Tożsamość ludzi młodych w nauczaniu Jana Pawła II podczas pielgrzymek do Polski
    (Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego, 2003) Kiciński, Andrzej
    Jan Paweł II podczas pielgrzymek apostolskich do Polski ukazywał katolicką wizję budowania tożsamości młodzieży na kluczowym dla nich etapie podejmowania pierwszych samodzielnych decyzji. Propozycja dotyczyła adolescentów, jak i kolejnych etapów młodości. Papież ukazywał możliwości rozwoju życia duchowego, bez zaniedbywania innych sfer, jak: życie biologiczne, intelektualne czy społeczne. Wskazania świętego Jana Pawła II są aktualne do dziś mimo zmieniających się warunków zewnętrznych. During his apostolic pilgrimages to Poland, John Paul II presented a Catholic vision of building the identity of young people in their crucial stage of life. The proposal concerned adolescents as well as subsequent stages of youth. He indicated the possibilities of developing the spiritual life, without neglecting other spheres: such as biological, intellectual or social life. Saint John Paul II's indications are still relevant today despite the changing external conditions.
  • Item
    Communio jako paradygmat teologii duchowości
    (Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2004) Paszkowska, Teresa
    Opracowanie omawia w punkcie wyjścia treściową zawartość pojęcia „duchowość komunii” (NMI 43), wskazując na znaczeniowe niuanse pomiędzy łac. communio a gr. koinōnia. Prezentuje communio w wymiarze esse, eksponując jedną godność wszystkich w Kościele i następnie communio w wymiarze agere, która ujawnia różnorodność posłannictw w Kościele. Ujmuje communio ad intra według wskazań adhortacji apostolskich Jana Pawła II (zob. ChL, PDV, VC, PGr, EinE) odwołując się do komplementarności stanów życia w Kościele. Communio ekstraeklezjalną ukazuje jako otwartość na całą ludzkość i wszelkie stworzenie, upatrując tu istotę katolickości: „Kościół wyłania się z serca Ojca i jest [dlatego] katolicki, ponieważ Ojciec otwiera [tu] swoje ojcostwo wobec całej ludzkości” (Jan Paweł II). Pojęcie communio przymusza teologów do postrzegania duchowości poszczególnych stanów życia na sposób komplementarny. Właściwe odczytanie wertykalnego wymiaru duchowości, ustrzeże przed niebezpieczeństwem dawania priorytetu godnościom wypływającym z pełnionych w Kościele funkcji.
  • Item
    Posługa charytatywna Kościoła w Polsce. Studium teologiczno-pastoralne
    (Wydawnictwo KUL, 2004) Przygoda, Wiesław
    Celem pracy jest ukazanie działalności charytatywnej w płaszczyźnie norm Kościoła, praktycznej ich realizacji w Polsce oraz wniosków i postulatów dotyczących udoskonalenia tego sektora kościelnej praktyki w przyszłości. Do realizacji założonego celu wykorzystano dokumenty Kościoła współczesnego, literaturę przedmiotu oraz własne badania socjologiczne. Autor przebadał 275 proboszczów z 11 diecezji i 2 zgromadzeń zakonnych oraz 394 katolików świeckich z 8 parafii miejskich i 8 parafii wiejskich. Dobór próby był celowy. Narzędziem badań był kwestionariusz ankiety obejmujący 57 pytań. Praca ma charakter interdyscyplinarny, a jako metodę przyjęto schemat sylogizmu praktycznego, w ramach którego zastosowano wiele metod szczegółowych. Praca składa się z 3 części, z których każda zawiera 3 rozdziały. Część I (normatywna) przedstawia istotę i teologiczne podstawy posługi charytatywnej Kościoła, zadania charytatywne wszystkich grup Ludu Bożego oraz przedmiot działalności charytatywnej. Część II (socjologiczna) opisuje stan świadomości duszpasterzy i katolików na temat posługi charytatywnej Kościoła oraz środowiska i formy jej realizacji we współczesnej Polsce. Część III (prakseologiczna) ukazuje kierunki odnowy formacji charytatywnej duchownych i świeckich, postulaty odnowy struktur organizacyjnych oraz doskonalenia form i metod działalności charytatywnej Kościoła w Polsce.
  • Item
    Kerygmat dla nowej Europy
    (Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”, 2004) Goliszek, Piotr
    Zagadnienie reinterpretacji kerygmatu chrześcijańskiego w naszkicowanej płaszczyźnie nowej ewangelizacji. Chodzi o całościowe i wieloaspektowe ujęcie problemów współczesnego świata w ścisłej korelacji z nową ewangelizacją, której podstawowym zadaniem jest głoszenie: z nową mocą, z nowym zapałem, nowymi środkami chrześcijańskiego kerygmatu.
  • Item
    Radio, Tv, Internet, prasa na katechezie w diecezji siedleckiej
    (Wydawnictwo POLIHYMNIA, 2004) Kiciński, Andrzej
    Przed planowanym dużym sondażem diagnostycznym, poświęconym „Stosowaniu i możliwościom zastosowania mediów na katechezie”, przeprowadzono jednorazową, audytoryjną ankietą pilotażową w postaci pisemnej, którą objęto 100 osób uczestniczących w katechezie parafialnej w diecezji siedleckiej. Badania empiryczne przeprowadzono w styczniu 2004 r. podczas katechezy Duszpasterstwa Akademickiego w Siedlcach, katechezy parafialnej w Łukowie i w Mokobodach oraz indywidualnych spotkań w parafii Zwola i Siemień. W badaniach wzięli udział studenci oraz młodzież ze szkół ponadgimnazjalnych, do analizy przyjęto również kilka ankiet młodzieży gimnazjalnej. Głównym celem ankiety pilotażowej była chęć zdobycia wstępnej, empirycznej wiedzy na temat stosowania mediów w katechezie oraz ich wpływu na młodzież. Ankietowana młodzież z diecezji siedleckiej, która uczęszcza na katechezę korzysta bardziej sama, niż na katechezie z mediów katolickich. Korzysta zarówno z katolickich mediów o zasięgu ogólnopolskich, ale jeszcze bardziej korzysta z katolickich mediów regionalnych. Prior to the planned large-scale diagnostic survey on 'The use and possibilities of media in Catechesis', a one-off, auditory pilot survey was conducted in written form with 100 participants in parish catechesis in the Diocese of Siedlce. The empirical research was conducted in January 2004. They were conducted during catechesis of the Academic Chaplaincy in Siedlce, parish catechesis in Łuków and Mokobody, and individual meetings in the parishes of Zwola and Siemien. Students and young people from secondary schools took part in the study, and several questionnaires from junior high school students were also accepted for analysis. The main aim of the pilot survey was to gain preliminary, empirical knowledge about the use of media in catechesis and their influence on young people.The surveyed young people from the diocese of Siedlce who attend catechesis use Catholic media more on their own than in catechesis. They use both nationwide Catholic media, but they use regional Catholic media even more.
  • Item
    Kłamstwo
    (Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne "Polwen", 2005) Wyrostkiewicz, Michał
  • Item
    "Pochwała stworzeń" jako forma uwielbienia Stwórcy
    (Wydawnictwo KUL, 2005) Paszkowska, Teresa
  • Item
    Családi katekézis Lengyelországban a il II. Vatikáni Zsinat Után
    (Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 2006) Kiciński, Andrzej
    Artykuł jest pokłosiem odpowiedzi na 2 pytania postawione przez grono naukowców węgierskich z Katolickiego Uniwersytetu Pétera Pázmánya w Budapeszcie. Pierwsze brzmiało: na ile polskie programy katechizacji uwzględniały wychowanie młodzieży do świadomego, osobistego i społecznego życia chrześcijańskiego, w tym życia małżeńskiego i rodzinnego. Drugie pytanie związane było z prośbą o próbę wskazania, co jest bogactwem, "zasobami", polskiej katechizacji oraz podaniem konkretnej, mocnej strony organizacyjnej katechizacji. Artykuł wskazuje mocne i słabsze strony poruszanej tematyki w polskich programach katechetycznych, po czym wskazuje na kluczową rolę osób, które włączyły się w posługę katechety. Na końcu wskazano na budowę - podczas okresu komunizmu - mocnej sieci domów katechetycznych, co było reakcją Kościoła katolickiego w Polsce na usunięcie nauczania religii ze szkół.
  • Item
    Katecheza osób z niepełnosprawnością intelektualną w Polsce po Soborze Watykańskim II
    (Wydawnictwo KUL, 2007) Kiciński, Andrzej
    Książka ukazuje, że katecheza osób z niepełnosprawnością intelektualną polega na towarzyszeniu im we wchodzeniu na drogę życia chrześcijańskiego. Stosując podstawową zasadę wierności Bogu i człowiekowi, katecheta może wybrać dogodne dla każdej osoby i siebie metody z pedagogiki specjalnej, musi jednak pamiętać, że korzystanie z dorobku dydaktyki nie zwalnia go z myślenia o Bożej pedagogii. Współczesna katecheza osób z niepełnosprawnością intelektualną w Polsce musi skupić się na próbie zintegrowania swoich oddziaływań ze szkołą, wspólnotą parafialną i – przede wszystkim – z rodziną. Trzeba jednak podkreślić, że „zintegrowana” nie oznacza „umieszczona wewnątrz” np. szkoły, lecz połączona siecią wzajemnych relacji odzwierciedlających miłość, która pozwala rozpoznawać uczniów Jezusa. Bóg nie jest abstrakcją, ale Żyjącym, z którym nawiązujemy relację. W tej relacji nasza umiejętność rozumowania jest względna. Osoba z niepełnosprawnością intelektualną nie może być postrzegana jako nierozumna i pozbawiona wszelkich zdolności abstrakcji. Trzeba docenić te jej możliwości w takiej mierze, w jakiej je ona posiada. Jest to ewangeliczna służba niepełnosprawnym, aby nie zatracili swoich talentów, lecz je pomnożyli, każdy człowiek bowiem, także niepełnosprawny intelektualnie, otrzymał je od Boga. The book demonstrates that - Catechesis for persons with intellectual disability consists in accompanying those persons while they are entering their way of Christian life. Catechist, following the primary rule of loyalty to God and to man, may choose to apply proper methods originating from special pedagogy, however, he should always keep in mind, that using the achievements in the didactics will not release him from considering the pedagogy of God. Modern catechesis for persons with intellectual disability in Poland should focus on an attempt to integrate the impact it has on persons with school, parish community and – most of all – with the family. It is worth emphasizing, though, that “integrated” should not mean “placed within” school, for instance, but rather combined by means of mutual relations, which would reflect love, allowing for recognising the pupils of Jesus Christ. It is worth remembering, that God is not an abstract phenomenon, He is Alive, and we make relations with Him. In this case our reasoning ability constitutes rather a relative issue. Person with intellectual disability should not be perceived as unwise and deprived of any ability of abstract thinking. We should appreciate such an extent of those abilities, as this person is actually capable of. This is the evangelical ministry for disabled persons, which aims at encouraging them not to lose their gifts, but rather to multiply them, as every man, intellectually disabled as well, received those gifts straight from God.
  • Item
    Żywioły jako środek wyrazu dla doświadczeń duchowych (studium teologiczno-duchowościowe)
    (Wydawnictwo KUL, 2007) Paszkowska, Teresa
    O żywiołach można mówić w wielu różnych aspektach. Żywioły leżą u podstaw praw natury, tajemniczo oddziałują na psychikę, pojawiają się w życiu duchowym różnych religii. Teolog chrześcijański zabiera głos w dyskusji o żywiołach dla tej racji, że w Biblii i dziełach teologicznych (zwłaszcza, dziełach mistyków) żywioły – ogień, powietrze (wiatr, obłok), woda, ziemia – służą często do wyrażenia istoty Boga lub Jego działania; jak również do wyrażenia natury człowieka i jego sposobu doświadczenia Boga, który się objawia. Opracowanie niniejsze uwzględnia dwa rodzaje relacji: I. Bóg i żywioły, II. Człowiek i żywioły. Pierwsza relacja została sprowadzona do tez: a) Bóg objawiał w żywiołach swoją obecność; b) żywioły służą komunikacji Boga z człowiekiem. Relację człowiek i żywioły – autorka sprowadziła do stwierdzeń: a) człowiek jest złożonością: prochu ziemi i tchnienia Boga; b) grzesznik znajduje ocalenie w: wodzie (chrztu) i ogniu (Ducha Świętego); c) mistycy opisują wewnętrzne doświadczenie Boga odwołując się do żywiołów.
  • Item
    Katechetyka a pedagogika religijna
    (Księgarnia Świętego Wojciecha w Poznaniu, 2007) Kiciński, Andrzej
    Wydawałoby się, że złożony termin pedagogika religii wskazuje, iż opisywana dyscyplina naukowa jest częścią (subdyscypliną) pedagogiki ogólnej. Można byłoby wtedy powiedzieć, że pedagogika dostarcza perspektywy badawczej i metod, natomiast religia jest przedmiotem badań. Wtedy katechetyka byłaby nauką teologiczną a pedagogika religii nauką pedagogiczną. Posiadałyby własne cele, treści, zadania, metody a problem relacji byłby jasny. Większość jednak pedagogów, z najróżniejszych motywów, pojmuje pedagogikę religii jako naukę teologiczną. Tak więc pedagogika religii stanowi jeden z najmłodszych przedmiotów teologii naukowej, choć wśród samych pedagogów religii trzeba odnotować ciągłe spory o ugruntowanie tego przedmiotu oraz jego relacji do katechetyki, a także teologii. Trudno wciąż opracować klarowne relacje między pedagogiką religii a katechetyką poza obszarem niemieckojęzycznym. Powodów jest wiele. Po pierwsze dokumenty Magisterium Kościoła powszechnego nie wymieniają tej dyscypliny naukowej pośród nauk teologicznych. Po drugie analizując programy studiów poza obszarem niemieckojęzycznym, obecność przedmiotu pedagogiki religii jest fragmentaryczna. Po trzecie trudności w zdefiniowaniu pedagogiki religii i jej relacji do katechetyki występują także w obszarze niemieckojęzycznym, a wiążą się z brakiem centralnego ośrodka pedagogiki religijnej, który zdefiniowałby podstawowe problemy tej dyscypliny. Trudno więc mówić o jednej niemieckojęzycznej pedagogice religijnej. Nie tylko łatwo zauważyć różnorodność poglądów w Szwajcarii, w Austrii czy w Niemczech, lecz trzeba odnotować dalsze podziały stanowisk dotyczących tej dyscypliny nie tylko w pojedynczych landach, lecz również pośród ośrodków akademickich. Proces rozpowszechniania pojęcia pedagogika religii przebiegał dość długo w atmosferze sporów, czasem nieco ostrych, o jego uzasadnienie i znaczenie. Przede wszystkim powstała sytuacja konkurencji wobec starszego, używanego od samego początku chrześcijaństwa, pojęcia katecheza.
  • Item
    Katechetyka i katecheza u progu XXI wieku
    (Księgarnia Świętego Wojciecha w Poznaniu, 2007) Kiciński, Andrzej
    Niniejsza książka przybliża problemy tożsamości współczesnej katechetyki i katechezy. Polska katechetyka i katecheza u progu XXI wieku przeżywa niezwykle dynamiczny rozwój. U podstaw współczesnych jej osiągnięć znajduje się dorobek i postulaty wybitnych polskich katechetyków. Ks. F. Blachnicki wielokrotnie postulował konieczność wypracowania i przyjęcia ściśle określonej koncepcji katechetyki. Od tego bowiem uzależniał nie tylko zakres materiału, jaki trzeba objąć i jego ogólny układ, ale także sposób dobierania i określania podstawowych zasad, w świetle których trzeba poszczególne zagadnienia rozpatrywać i oceniać. Przestrzegał również, że brak takiej wypracowanej koncepcji prowadzi do tego, że katechetyka zarówno w doborze materiału, jak i w formowaniu zasad może się kierować raczej przypadkowymi względami narzuconymi przez ducha epoki lub subiektywnym spojrzeniem autora danego podręcznika, a nie prawdziwie naukowymi i obiektywnymi kryteriami. Ks. M. Majewski zdefiniował katechetykę, jako autonomiczną nauką praktyczną, która korzystając z osiągnięć zarówno nauk teologicznych, jak i antropologicznych, zajmuje się urzeczywistnianiem się Kościoła w zakresie formacji wiary osób i wspólnot.
  • Item
    Personalizm systemowy ks. Czesława Stanisława Bartnika
    (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Komitet Teologiczny Polskiej Akademii Nauk, Stowarzyszenie Teologów Fundamentalnych w Polsce, 2008) Góźdź, Krzysztof
  • Item
    Moc Słowa Bożego. Podstawy teologiczne katechezy osób z niepełnosprawnością intelektualną
    (Wydawnictwo GAUDIUM, 2008) Kiciński, Andrzej
    Ten artykuł jest próbą wcielenia słów Jana Pawła II, który głosił, że „w społeczności ludzkiej możni i wykształceni zajmują pierwsze miejsce i są bardziej dostrzegani. Ale w Królestwie Bożym jest inaczej: pierwszymi i większymi są dzieci, słabi, ubodzy, cierpiący”. Podstawą teologiczną katechezy osób z niepełnosprawnością intelektualną pozostaje prawda, że Jezus Chrystus nie tylko przekazuje Słowo Boże, ale On jest Słowem Bożym. Troska Kościoła o katechezę osób z niepełnosprawnością intelektualną wynika z wierności przykładowi i nauczaniu Założyciela. Katecheza jest związana z Objawieniem, które sam Bóg dał o sobie w Jezusie Chrystusie, a które zostało zachowane w głębokiej pamięci Kościoła i w Piśmie Świętym i przekazywane jest przez żywą tradycję z pokolenia na pokolenie. Objawienie to nie jest oderwane od życia ani mu przeciwne. Dotyczy bowiem ludzkiego istnienia i nadaje mu ostateczny sens, oświeca człowieka, by w słowach Ewangelii szukał on natchnienia i prawdy o sobie. This article is an attempt to embody the words of John Paul II, who proclaimed that "in human society the mighty and the educated come first and are more visible. But in the Kingdom of God it is different: the first and greater are children, the weak, the poor, the suffering". The theological basis for catechesis of people with intellectual disabilities remains the truth that Jesus Christ not only communicates the Word of God, but He is the Word of God. The Church's concern for the catechesis of people with intellectual disabilities stems from fidelity to the example and teaching of the Founder. Catechesis is bound up with the Revelation that God himself has given about himself in Jesus Christ, which has been preserved in the deep memory of the Church and in the Holy Scriptures and is handed down by living tradition from generation to generation. This revelation is not detached from or opposed to life. Indeed, it concerns human existence and gives it its ultimate meaning, enlightening man to seek inspiration and truth about himself in the Words of the Gospel.
  • Item
    Od stresu do wypalenia zawodowego nauczyciela
    (Wydział Teologiczny UAM w Poznaniu, 2008) Kiciński, Andrzej
    Artykuł ukazuje, że długotrwałe i ciągłe narażenie na silny stres może doprowadzić do wypalenia zawodowego. Problem wypalenia zawodowego zainteresował już badaczy, natomiast nie był dotąd należycie doceniany ani przez dyrektorów szkół i kuratoryjny nadzór pedagogiczny, ani przez nauczycieli. Autor za Carol Hall i Garry Hornby podkreśla, że nauczanie jest zajęciem wymagającym pod względem emocjonalnym i intelektualnym. Wskazuje na pięć źródeł stresu, które mogą prowadzić do wypalenia zawodowego: złe zachowanie uczniów - od braku motywacji po nieprzestrzeganie zasad; presja czasu i nadmiar pracy; brak podstaw etyki zawodowej, rozumiany także jako złe relacje z dyrekcją szkoły i ze współpracownikami; złe warunki pracy, w tym brak odpowiednich pomocy i niewłaściwe urządzenie szkoły; małe szanse na lepsze płace, awans i rozwój. Podkreśla również, że wypalenie zawodowe nie jest formą psychopatologii. Są wskazane dobre praktyki, aby zachować zdrowie psychiczne i twórcze towarzyszenie uczniom. This article shows that prolonged and continuous exposure to severe stress can lead to professional burnout. The problem of professional burnout has already attracted the interest of researchers, while it has so far been underestimated neither by school principals and school superintendents nor by teachers. Following Carol Hall and Garry Hornby, the author emphasises that teaching is an emotionally and intellectually demanding occupation. He identifies five sources of stress that can lead to professional burnout: poor student behaviour ranging from lack of motivation to non-compliance with rules; time pressure and overload of work; lack of a basis of professional ethics, also understood as poor relationships with school management and colleagues; poor working conditions, including lack of appropriate aids and inadequate school facilities; poor opportunities for better pay, promotion and development. He also stresses that professional burnout is not a form of psychopathology. Good practices are indicated to maintain mental health and creative accompaniment of students.