Nieodpowiedzialność a niemoralność działań przedsiębiorstw: perspektywa teorii kodów moralnych
Loading...
Date
2021
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Działania przedsiębiorstw podobnie jak innych organizacji mogą być oceniane przez interesariuszy pod względem poziomu ich etyczności. Wynik takiej oceny może być pozytywny albo negatywny. Dotychczasowa literatura zdominowana jest jednak przez prace skupiające się na pozytywnych aspektach działań przedsiębiorstw. Relatywnie, niewiele uwagi poświęca się nieodpowiedzialnym praktykom, chociaż ich konsekwencje są często bardzo poważne. Dążąc do lepszego zrozumienia istoty działań przedsiębiorstw wskazywanych przez konsumentów jako społecznie nieodpowiedzialne za cel niniejszego artykułu, przyjęto ukazanie związków między nieodpowiedzialnością a niemoralnością działań przedsiębiorstw. Zmierzając do osiągnięcia takiego celu, za ramy koncepcyjne przyjęto teorię kodów moralnych. W dyskusji literatury zwrócono szczególną uwagę na wyniki badań empirycznych pokazujące znaczenie poszczególnych kryteriów oceny moralnej działań przedsiębiorstwa. Część empiryczną stanowią wyniki badań eksploracyjnych, w których podjęto próbę przyporządkowania nieodpowiedzialnych praktyk przedsiębiorstw wskazanych przez konsumentów do pięciu kodów moralnych. Uzyskane wyniki sugerują, że nieodpowiedzialne praktyki wiążą się najczęściej z nieuczciwością i wyrządzaną krzywdą interesariuszom. Zdecydowanie rzadziej wskazywane są działania, gdzie jako główne kryterium niemoralności pojawia się nielojalność, łamanie prawa i opresyjność. Tekst kończy dyskusja wyników zawierająca implikacje teoretyczne, wnioski praktyczne oraz ograniczenia i kierunki dalszych badań.
Stakeholders may evaluate the actions of companies and other organizations in terms of their ethicality. The result of such an assessment may be positive or negative. However, the literature is dominated by works focusing on the positive aspects of corporate actions. Relatively, little attention has been paid to irresponsible practices, though their consequences are often very serious. To better understand the nature of corporate actions identified by consumers as socially irresponsible, this article aims at showing the relationship between irresponsible and immoral corporate actions. To achieve such a goal, the Moral Foundations Theory was chosen as the conceptual framework. In the discussion of literature special attention was paid to the results of empirical research showing the significance of particular criteria of moral evaluation of corporate actions. The empirical part consists of an exploratory study in which an attempt was made to assign irresponsible corporate practices to five moral codes. The results suggest that irresponsible practices are most often associated with dishonesty and harming stakeholders. Actions where disloyalty, breaking the law, and oppressiveness appear as the main criteria of immorality are indicated much less frequently. The text discusses theoretical implications, practical conclusions, limitations, and directions for further research.
Description
Keywords
społeczna nieodpowiedzialność przedsiębiorstw, teoria kodów moralnych, nieetyczne zachowania przedsiębiorstw, corporate social irresponsibility, Moral Foundations Theory
Citation
"Nowe Tendencje w Zarządzaniu", 2021, Vol. 1, s. 103-119