Browse
Recent Submissions
- ItemPrzesłanie pism i myśli pedagogicznej bł. Edmunda Bojanowskiego inspiracją odpowiedzi na współczesne wyzwania(Wydawnictwo Collegium Verum w Warszawie, 2025) Opiela, Maria LoyolaBogata spuścizna Edmunda Bojanowskiego stanowi źródło poznania jego myśli pedagogicznej i pozwala na jej odczytywanie w aktualnych uwarunkowaniach miejsca i czasu. Stworzył koncepcję wychowania stanowiącą syntezę teorii i praktyki, bazując na europejskiej myśli pedagogicznej i jej związku z dziejowym rozwojem ludzkości. W refleksji nad ówczesną sytuacją ludzkości, narodu i rodziny ukazał sens i wartość wczesnego wychowania. Zostawił styl działań służący poznawaniu i ocenie aktualnej sytuacji, by rozpoznać zagrożenia dla ochrony przed ich negatywnym wpływem oraz szanse dla integralnego rozwoju i wychowania osoby. Zachowanie zasad wynikających z niezmiennej natury człowieka, praw jego rozwoju i wartości najwyższych, ujęcie kontekstu życia człowieka w perspektywie natury, religii i historii oraz specyfiki społeczno-kulturowej danego środowiska nadaje ponadczasowy i uniwersalny wymiar jego myśli pedagogicznej, inspirując do odpowiedzi na współczesne wyzwania. The rich legacy of Edmund Bojanowski provides a source of knowledge of his pedagogical thought and allows it to be read in the current conditions of place and time. Based on an analysis of European pedagogical thought and its relationship to the historical development of humanity and on the situation of the nation and the family at the time, he showed the essence and value of early upbringing. He created a conception of upbringing and left a style of action for knowing and evaluating the current situation in order to recognise threats to protect against their negative impact and opportunities for the integral development and upbringing of the person. The preservation of the principles derived from the immutable nature of man, the laws of his development and the highest values, the framing of the context of human life in the perspective of nature, religion and history and the socio–cultural specificities of a given environment gives a timeless and universal dimension to his pedagogical thought, inspiring a response to contemporary challenges.
- ItemPredictors of Nurses’ and Midwives’ Moral Sensitivity in Clinical Practice: A Cross Sectional Study(Wydawnictwo KUL, 2024) Dziurka, Magdalena; Jedynak, Anna; Jurek, Krzysztof; Dobrowolska, BeataMoral sensitivity, which encompasses the ability to identify and respond to ethical issues in care, is essential for healthcare professionals to effectively manage complex clinical scenarios and suport patient autonomy. The aim of this study was to assess the moral sensitivity of nurses and midwives and its predictors and to assess the psychometric properties of the Polish version of the Moral Sensitivity Questionnaire Revised (MSQ-R-Pol). A cross-sectional study was conducted among 683 midwives and nurses working in hospitals in Poland. The 2-component 9-item MSQ-R-Pol is a reliable tool with satisfactory psychometric properties. The predictors of moral sensitivity were: higher age, having children, very good material conditions, working with adult patients aged 18 to 65 years and neonatal/infant patients. The findings also reveal a negative correlation between moral sensitivity and various workplace issues, such as team relationships and professional competence limitations. There was no difference in moral sensitivity between nurses and midwives, nor in the sensitivity of this group measured before and during COVID-19 pandemic. The MSQ-R-Pol is a reliable and valid tool adapted to cultural conditions. Hospital managers and policymakers should focus their future actions on predictors of moral sensitivity, such as organisational issues, the specific characteristics of work in a particular ward and patient populations, by supporting nurses and midwives in ethical decision-making, the development of their ethical competencies, positive leadership and the development of resilience. Wrażliwość moralna, która obejmuje zdolność do identyfikowania i reagowania na kwestie etyczne w opiece, jest niezbędna dla pracowników ochrony zdrowia do skutecznego zarządzania złożonymi sytuacjami klinicznymi i wspierania autonomii pacjentów. Celem niniejszego badania była ocena wrażliwości moralnej pielęgniarek i położnych oraz jej predyktorów, a także ocena właściwości psychometrycznych polskiej wersji Kwestionariusza Wrażliwości Moralnej (MSQ-R-Pol). Badanie przekrojowe przeprowadzono wśród 683 położnych i pielęgniarek pracujących w szpitalach w Polsce. Dwuskładnikowy 9-czynnikowy MSQ-R-Pol jest rzetelnym narzędziem o zadowalających właściwościach psychometrycznych. Predyktorami wrażliwości moralnej były: wyższy wiek, posiadanie dzieci, bardzo dobre warunki materialne, praca z dorosłymi pacjentami w wieku od 18 do 65 lat oraz z noworodkami/niemowlętami. Wyniki ujawniły negatywną korelację między wrażliwością moralną a różnymi kwestiami związanymi z miejscem pracy, takimi jak relacje w zespole i ograniczenia kompetencji zawodowych. Nie stwierdzono różnicy między wrażliwością moralną pielęgniarek i położnych, a także wrażliwością tej grupy mierzoną przed i podczas pandemii COVID-19. MSQ-R-Pol jest rzetelnym i trafnym narzędziem dostosowanym do warunków kulturowych. Zarządzający szpitalami i decydenci powinni skoncentrować swoje przyszłe działania na predyktorach wrażliwości moralnej, takich jak kwestie organizacyjne, specyfika pracy na danym oddziale i populacje pacjentów, wspierając pielęgniarki i położne w etycznym podejmowaniu decyzji, rozwoju ich kompetencji etycznych, pozytywnym przywództwie i rozwoju odporności.
- ItemContemporary Forms of Religious Participation: Between Individualisation and Social Mobilisation. The Phenomenon of Differentiation from the Perspective of Empiricism and Media Discourse(Wydawnictwo KUL, 2024) Szymczak, Wioletta; Szulich-Kałuża, JustynaThe subject of analysis in this article is the declarations of participation in select religious events available in the Catholic Church in Poland. It will be an exploratory search on the similarities and differences among respondents, those who participate in these events, with an analysis of media discourses on the topic of events that are distinguished from others according to the above criteria. The considerations are based on the complementary use of quantitative methods (nationwide representative survey, cluster analysis) and qualitative methods (discourse analysis using the framing technique). The first part of the paper identifies three of the ten religious events in our research, and the participants formed a most homogenous internal group that was different from the rest. The next part situates the analysis in the context of media processes. Its goal is to determine what knowledge about the select events make up the media discourse, the linguistic and visual framework this is placed in and the meaning-creating role of these discourses while indicating the centres and fringes of frameworks. The conclusions formulated and based on the analyses note the titular phenomenon of diversification of forms of religious participation, saturating it substantively by recognising and categorising the content aspects of this differentiation. Przedmiotem analiz w niniejszym artykule są deklaracje uczestnictwa w wybranych wydarzeniach religijnych oferowanych w ramach Kościoła katolickiego w Polsce, eksploracyjne poszukiwanie podobieństw i zróżnicowania respondentów – uczestników tych wydarzeń – oraz analiza dyskursów medialnych na temat wydarzeń wyróżnionych spośród innych, według powyższego kryterium. Rozważania bazują na komplementarnym zastosowaniu metod ilościowych (ogólnopolski sondaż reprezentatywny, analiza skupień) oraz jakościowych (analiza dyskursu z wykorzystaniem techniki ramowania). W pierwszej części artykułu wskazane zostały trzy spośród dziesięciu ujętych w badaniu wydarzeń religijnych, których uczestnicy tworzyli grupy najbardziej homogeniczne wewnętrznie oraz różniące się od pozostałych. Druga część sytuuje analizy w kontekście procesów mediatyzacji. Jej celem jest ustalenie, jaką wiedzę o wyodrębnionych wydarzeniach konstruują dyskursy medialne, jakie ramy językowe i wizualne są w niej osadzone oraz jaka jest znaczeniotwórcza rola tychże dyskursów z wyznaczeniem centrów i peryferiów ram. Sformułowane na podstawie analiz konkluzje odnotowują tytułowy fenomen zróżnicowania form uczestnictwa religijnego, nasycając go merytorycznie przez rozpoznanie i skategoryzowanie treściowych aspektów tegoż zróżnicowania.
- ItemZasoby mieszkaniowe w polskich miastach wojewódzkich i marszałkowskich: 2013 i 2023(Wydawnictwo KUL, 2025) Piszczek, SławomirSfera mieszkaniowa stanowi ważny element gospodarki. Jej zasadniczym elementem są zasoby mieszkaniowe, które znajdują się w poszczególnych lokalizacjach. W artykule przedstawiono różne definicje mieszkania oraz zaprezentowano wskaźniki służące ukazaniu sytuacji mieszkaniowej. Do przeprowadzenia analizy porównawczej przyjęto wskaźnik liczby mieszkań na 1000 mieszkańców oraz wielkości zasobów mieszkaniowych (ogółem oraz według struktury własności) dla 18 miast wojewódzkich i marszałkowskich. Wykorzystano dane dla lat 2013 oraz 2023, a w odniesieniu do struktury własności dla 2022. Przeprowadzona analiza porównawcza wykazała, że w badanych miastach zwiększeniu uległ wskaźnik liczby mieszkań na 1000 ludności, co było skutkiem wzrostu zasobu mieszkaniowego oraz zmian w zakresie liczby ludności. Miastem, które charakteryzuje się największą ilością mieszkań, jest Warszawa, zaś najmniej mieszkań zlokalizowanych jest w Gorzowie Wielkopolskim. W Rzeszowie na przestrzeni ostatniej dekady najbardziej zwiększył się zasób substancji mieszkaniowej, natomiast najmniejszy przyrost wystąpił w Łodzi. W zakresie struktury własnościowej wzrosła liczba mieszkań należących do osób fizycznych oraz towarzystw budownictwa społecznego. W zdecydowanej większości miast zmalała liczba mieszkań należących do innych podmiotów (wyjątek stanowi Zielona Góra). Natomiast zasoby mieszkaniowe będące własnością gmin, spółdzielni mieszkaniowych oraz zakładów pracy zmniejszyły się we wszystkich analizowanych miastach. Liczba mieszkań należących do Skarbu Państwa zmalała w 13, a wzrosła w 5 miastach wojewódzkich i marszałkowskich. W analizowanym okresie zwiększył się procentowy udział mieszkań zlokalizowanych w badanych miastach w odniesieniu do całego kraju. The housing sphere is an important part of the economy. Its essential element is the housing stock, which is located in specific locations. The article presents various definitions of housing and presents indicators to show the housing situation. The index of the number of housing units per 1,000 inhabitants and the size of the housing stock (in total and by ownership structure) for 18 voivodeship and marshal cities were adopted for comparative analysis. Data for the years 2013 and 2023 were used with regard to the ownership structure for 2022. The comparative analysis carried out showed that the examined cities increased the indicator of the number of housing units per 1,000 inhabitants, which was a result of an increase in the housing stock and changes in the population. The city with the largest number of dwellings is Warsaw, while the smallest number of dwellings is in Gorzów Wielkopolski. In Rzeszów, over the last decade, the housing stock increased to the greatest extent, while the smallest increase occurred in Łódź. As regards the ownership structure, the number of dwellings owned by natural persons and social housing associations increased. In the vast majority of cities, the number of housing units owned by other entities decreased (with the exception of Zielona Góra). On the other hand, the housing stock owned by communes, housing cooperatives and workplaces decreased in all of the cities analyzed. The number of dwellings owned by the State Treasury decreased in 13 and increased in 5 voivodship and marshal cities. During the analyzed time period, the percentage share of dwellings located in the analyzed cities increased in relations to the country as a whole.
- ItemRenforcer la confiance en soi des eleves plurilingues a l’ecole primaire : une cle de la reussite scolaire ?(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2025) Lenart, Ewa; Borowska, BarbaraCet article examine les liens entre le plurilinguisme et la confiance en soi des élèves dans le contexte de l’école primaire française. Il souligne l’évolution du système éducatif vers une plus grande reconnaissance de la diversité linguistique, tout en notant les défis persistants. L’étude met en lumière l'importance de valoriser les identités plurielles et le capital linguistique des élèves plurilingues pour renforcer leur confiance en soi et favoriser leur réussite scolaire. Une recherche-action menée dans une école élémentaire est présentée, démontrant l’impact positif d’approches pédagogiques inclusives sur les attitudes des enseignants et le bien-être des élèves. L’article conclut que le renforcement de la confiance en soi des élèves plurilingues nécessite une approche holistique, impliquant tous les acteurs éducatifs, une formation continue des enseignants et des politiques éducatives favorables. This article examines the links between multilingualism and students’ self-confidence in the context of the French primary school. It highlights the evolution of the education system towards greater appreciation of linguistic diversity, while highlighting persistent challenges. The study underscores the importance of appreciation for the plural identities and linguistic capital of multilingual students in order to strengthen their self-confidence and promote their school success. A study conducted in a primary school is presented, which shows the positive impact of inclusive pedagogical approaches on teachers’ attitudes and students’ well-being. The conclusion is that building self-confidence among multilingual students requires a holistic approach involving all educational institutions, teacher professional development, and supportive educational policies. W artykule przeanalizowano powiązania między wielojęzycznością a pewnością siebie uczniów w kontekście francuskiej szkoły podstawowej. Podkreślono w nim ewolucję systemu edukacji w kierunku większego uznania różnorodności językowej, zwracając jednocześnie uwagę na utrzymujące się wyzwania. Badanie podkreśla znaczenie doceniania tożsamości mnogiej i kapitału językowego uczniów wielojęzycznych w celu wzmocnienia ich pewności siebie i promowania ich sukcesu szkolnego. Przedstawiono badania przeprowadzone w szkole podstawowej, które wykazały pozytywny wpływ integracyjnych podejść pedagogicznych na postawy nauczycieli i samopoczucie uczniów. W artykule stwierdzono, że budowanie pewności siebie uczniów wielojęzycznych wymaga holistycznego podejścia, angażującego wszystkie podmioty edukacyjne, doskonalenie zawodowe nauczycieli i wspierającą politykę edukacyjną.