"Rozpracowanie" katolickich organizacji masowych : nowelizacja prawa o stowarzyszeniach w świetle tajnej instrukcji MBP z 1 września 1949 r.

Abstract

Ustrój komunistyczny wprowadzony w Polsce po II wojnie światowej, oparty na ateistycznej w swej istocie ideologii marksistowskiej, był wrogi religii i związkom wyznaniowym, a w szczególności Kościołowi katolickiemu. Władze dążyły do eliminacji z życia publicznego wszelkich przejawów działalności duszpasterskiej Kościoła. W tym celu m.in. w dniu 5 sierpnia 1949 r. został wydany dekret o zmianie niektórych przepisów prawa o stowarzyszeniach, stawiający przed organizacjami kościelnymi alternatywę: albo poddanie się wpływom władz, albo delegalizacja. Instrukcja nr 30 Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) z dnia 1 września 1949 r.oznaczona jako "ściśle tajna", przeznaczona dla pracowników operacyjnych, którzy zajmowali się sprawami legalizacji stowarzyszeń, odsłania faktyczny cel dokonanej nowelizacji Prawa o stowarzyszeniach oraz tryb rejestracji objętych nią zrzeszeń.