Rządy biskupa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pińskiej (1795-1798)
Loading...
Date
2013
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Na przyłączonych w 1795 r. do Rosji ziemiach polskich cesarzowa Katarzyna II, bez porozumienia ze Stolicą Apostolską, przeprowadziła reorganizację struktur terytorialnych Kościoła katolickiego (ukaz z 6/17 IX 1795 r.). Wówczas została powołana do życia także niekanoniczna diecezja pińska obejmująca terytoria należące do guberni mińskiej i wołyńskiej. Cesarzowa Rosji ustanowiła jej rządcą biskupa kijowskiego Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego, którego siedziba i główne urzędy miały się mieścić w miasteczku Pińsk. Nie czekając na zatwierdzenie przez Stolicę Apostolską zmian wprowadzonych przez Katarzynę II (zgoda Rzymu nie nastąpiła), bp Cieciszowski rozpoczął rządy w powierzonej sobie nowej diecezji – konsystorz generalny diecezji kijowskiej przekształcił na konsystorz generalny diecezji pińskiej, utworzył nowe konsystorze okręgowe w Mińsku i Nieświeżu (konsystorz generalny w Łucku spadł do rangi konsystorza okręgowego), nakazał przeprowadzenie wizytacji generalnych. Trwałą pozostałością po tym okresie było, zarządzone przez władze rosyjskie, przystosowanie granic dekanatów do granic powiatów. Największym problemem, z którym musiał zmierzyć się wówczas bp Cieciszowski, były kwestie związane ze stopniową likwidacją Cerkwi unickiej, konsekwentnie realizowaną przez władze rosyjskie. Krótki żywot (zaledwie trzyletni) niekanonicznej diecezji pińskiej skończył się w 1798 r. Historia tego pomysłu cesarzowej Katarzyny II dobiegła końca wraz z wydaniem przez delegata apostolskiego Wawrzyńca Littę dekretów (8-9 VIII 1798 r.) o utworzeniu diecezji łuckiej i żytomierskiej połączonych unią personalną (aeque prioncipaliter) i powierzeniu rządów bp. Kasprowi Kazimierzowi Cieciszowskiemu.
On the Polish lands annexed by Russia in 1795 Catherine the Great, the Russian Empress, reorganized the territorial structure of the Catholic Church (under the regulation 6/17 IX 1795) without any consultation with the Holly See. At that time the Non–canonical Pinsk Diocese was established to occupy the territory of the Governorate of Minsk and Volyn. The Russian Empress appointed Kiev Bishop Kasper Kazimierz Cieciszowski for the position of its Governor with its principal seat and related offices to be located in the Town of Pinsk. Without waiting for the approval of the changes implemented by Catherine the Great from the Holly See (the approval was never given by the primacy of Rome), Bishop Cieciszowski began his reign in the new Diocese that he had been vested in. The General Consistory of Kiev Diocese was transformed into the General Consistory of Pinsk Diocese, new circuit consistories in Minsk and Nieśwież were established (the General Consistory in Luck was downgraded to become the circuit consistory), visitations were instructed to be conducted. This period became sustainable by means of adjusting the boundaries of deaneries to the boundaries of districts, which was ordered by the Russian authorities. At that time the biggest problem Bishop Cieciszowski had to face was closing down of the Uniate Orthodox Church, which was consistently and gradually continued by the Russian authorities. The short period of operations (barely three years) of the Non-canonical Pinsk Diocese came to an end in 1798. Implementation of that project of Catherine the Great ended concurrently with the decrees (8-9 VIII 1798) issued by Apostolic Delegate Wawrzyniec Litta regarding the establishment of Luck and Zhytomyr Diocese, merged by the personal union (aeque prioncipaliter), and the reign of Bishop Kasper Kazimierz Cieciszowski.
Description
Keywords
Pińsk, diecezja, XVIII wiek, III rozbiór Polski, diocese, 18th century, 3rd Partition of Poland
Citation
„Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 2013, T. 100, s. 181-203