Psychospołeczne uwarunkowania dobrostanu zawodowego w służbie wojskowej
Loading...
Date
2024-11-18
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Głównym celem rozprawy doktorskiej było określenie psychospołecznych uwarunkowań dobrostanu zawodowego u żołnierzy w służbie wojskowej. Fundamentem teoretycznym niniejszych badań była teoria wymagań i zasobów pracy. Przebadano grupę żołnierzy z korpusu podoficerów i szeregowych zawodowych. W projekcie badawczym określono zasoby personalne w postaci odporności psychicznej, inteligencji emocjonalnej oraz kompetencji społecznych, których wysoki poziom miał stanowić warunek pojawienia się większego dobrostanu zawodowego u żołnierzy. Co więcej, zaangażowanie w pracę miało odgrywać szczególnie ważną rolę (mediacyjną), w związku pomiędzy zasobami personalnymi a dobrostanem zawodowym. Założono również, iż będą istniały różnice w poziomie zasobów personalnych, zaangażowania w pracę oraz dobrostanu w miejscu pracy wśród badanych żołnierzy. Do zweryfikowania postawionych hipotez posłużono się następującymi metodami: Kwestionariusz Dobrostanu w Miejscu Pracy (KDMP), Skala Struktury Psychoimmunologicznej (SSP), Kwestionariusz kompetencji społecznych (KKS), Zaangażowanie w pracę (UWES-9) oraz Kwestionariusz inteligencji emocjonalnej (INTE). Analizy wyników badań potwierdzają, że bardzo istotnym elementem dla dobrostanu w miejscu pracy wśród żołnierzy zawodowych okazało się zaangażowanie w pracę. To ono powodowało, że osoba jest w stanie poświęcić wysiłek, energię, aby sprostać wymaganiom stawianym w trakcie służby. Uzyskane wyniki wpisują się do puli tych, które potwierdzają mediacyjną rolę zaangażowania w pracę pomiędzy zasobami personalnymi a dobrostanem zawodowym. Co więcej, wykazano również znaczenie zasobów personalnych, które w bezpośredni sposób wiązały się z dobrostanem zawodowym. Na szczególną uwagę zasługują wymiary odporności psychicznej, siła i wola sensownego życia oraz wsparcie społeczne. Nadawanie sensu i wola sprostania trudnościom to dla dobrostanu w ujęciu eudajmonistycznym fundamentalna kwestia. Żołnierz, mając poczucie sensu i ważności obowiązków, wzmacnia własną motywację wewnętrzną, wytrwale dąży do sprostania wymaganiom pracy i własnego rozwoju. Z wyższym poziomem dobrostanu zawodowego wśród badanych żołnierzy wiązało się również doświadczanie wsparcia społecznego oraz kompetencje społeczne, szczególnie te związane z radzeniem sobie z ekspozycją społeczną. Okazuje się, że ci, którzy postrzegają, iż są częścią społeczności, że mogą uzyskać wsparcie w razie trudności od przełożonych czy kolegów, odczuwają większe dopasowanie do roli zawodowej, utożsamiają się z własną organizacją, dostrzegają jej silne strony, są zadowoleni z jakości relacji ze współpracownikami oraz mają poczucie, że ich wkład w organizację jest dostrzegany przez przełożonych i doceniany. W zakresie posiadanych zasobów personalnych (świadomość wsparcia społecznego) odnotowano niewielkie, ale istotne różnice pomiędzy podoficerami a szeregowymi zawodowymi. Jak wykazały wyniki otrzymanych różnic, zaangażowanie w pracę nie różnicowało grup, ale już poziom dobrostanu zawodowego tak. Jak sugerują badacze i praktycy jasno wytyczone ścieżki kariery oraz szkolenia podnoszące kwalifikacje i kompetencje, kształtujące zasoby personalne podwładnych, mogłyby sprzyjać rozwojowi zaangażowania w pracę oraz zwiększać poziom ich dobrostanu zawodowego. Świadomość celu, drogi rozwoju, ważność i sensowność zadań będą korespondować z lepszą oceną własnego funkcjonowania w organizacji. Jak podkreślają autorzy modelu (JD-R) stresory pracy nie obniżają zaangażowania i dobrostanu pracowników, jeśli są równoważone przez zasoby pracy i osobiste.
The PhD dissertation focused on the assessment of soldiers' functioning in the context of military service. The main aim of the research project was to identify psychosocial determinants of work-related wellbeing among soldiers. The theory of job demands and resources provided the theoretical background for this study. A group of soldiers from the noncommissioned officer and private corps were investigated. The research project identified personal resources (mental resilience, emotional intelligence and social competence). It was expected that high levels of these resources would lead to higher levels of work-related well-being among soldiers. In addition, work engagement was expected to play a particularly important mediating role in the relationship between personal resources and work-related well-being. One of the hypotheses was that there would be differences in the levels of personal resources, work engagement and work well-being among the soldiers. The following instruments were used to test the hypotheses: The Workplace Wellbeing Questionnaire (KDMP), the Pychoimmunological Structure Scale (SSP), the Social Competence Questionnaire (KKS), the Work Involvement Questionnaire (UWES-9) and the Emotional Intelligence Questionnaire (INTE). The results of the survey confirmed that work engagement is very important element of professional soldiers' wellbeing at work. Work engagement enabled individuals to exert effort and energy to meet the demands of the military service. The results confirmed the mediating role of work engagement between personal resources and well-being at work. The importance of personal resources was also shown to be directly related to work well-being. The dimensions of mental resilience - the strength and will to lead a meaningful life and social support were most important for soldiers' well-being. Having a sense of purpose and wanting to cope with difficulties are fundamental to eudaimonic wellbeing. A soldier who feels the meaning and importance of his duties strengthens his internal motivation and perseveres to meet the demands of the job and his own development. In terms of personal resources (perception of social support), there were small but significant differences between NCOs and privates. Work engagement did not differ between groups, but work well-being did. As the authors of the model (JD-R) point out, work-related stressors did not reduce the engagement and well-being of employees if they were balanced by job and personal resources. Engaged soldiers have higher personal resources, including social skills, particularly for dealing with social stress. These were the most important among the professionals studied for increasing engagement and, consequently, well-being at work. The experience of social support was also important for a higher level of well-being at work among the soldiers surveyed. Soldiers who perceive that they are part of a community, that they have support from supervisors or colleagues in case of difficulties, feel more aligned with their professional role, identify with their organisation, perceive its strengths, are satisfied with the quality of their relationships with colleagues, and feel that their contribution to the organisation is recognized by supervisors and colleagues. As suggested by researchers and practitioners, clear career paths and training to improve skills and competencies, which shape the personal resources of subordinates, could promote the development of work engagement and increase their levels of work well-being. Awareness of purpose, development paths and the importance and relevance of the tasks performed go hand in hand with a better assessment of their own effectiveness in the organisation.
Description
Wydział Nauk Społecznych, Instytut Psychologii; promotor: dr hab. Jacek Śliwak, prof. KUL
Keywords
dobrostan zawodowy, dobrostan eudajmonistyczny, zaangażowanie w pracę, odporność psychiczna, kompetencje społeczne, inteligencja emocjonalna, work well-being, eudaimonic well-being, work engagement, mental resilience, social competence, emotional intelligence