Znaczenie wybranej zwierzęcej symboliki w parenetycznej homiletyce Dhuody z Septymanii (ok. 803-843)
Loading...
Date
2024
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Głównym celem niniejszego artykułu jest przybliżenie czytelnikowi zasobu zwierzęcych symboli, którymi w swych parenetycznych rozważaniach posługiwała się karolińska intelektualistka Dhuoda z Septymanii, autorka podręcznika-zwierciadła (Liber manualis) zaadresowanego do nastoletniego syna Wilhelma. Przedstawiona analiza skoncentruje się na omówieniu proweniencji zastosowanych w dziele symbolicznych sygnatur. Podjęta zostanie także próba scharakteryzowania ich roli w retoryce i nauczaniu Dhuody. Istotnym w tym miejscu stanie się wyeksponowanie osobistej interpretacji oraz refleksji matki-autorki w odniesieniu do kreślonych w pamięci Wilhelma animalistycznych symboli. Interpretacja Dhuody osadzona też zostanie w szerszym kontekście teologicznym oraz egzegetycznym. Należy podkreślić, że dla księżnej z Septymanii - tak jak i dla wszystkich współczesnych jej autorów - klucz do interpretacji świata i jego detali znajdował się w tajemnicy Chrystusa. Otaczająca człowieka przyroda traktowana była niczym księga, która zapisana została mistycznymi alegoriami Stwórcy. Umiejętne odczytanie danych człowiekowi symboli mogło doprowadzić go do mądrości ostatecznej, pomóc zrozumieć misterium niewidzialnego Boga i wreszcie też istotę człowieczeństwa. Dokonana na potrzeby niniejszego artykułu egzemplifikacja zastosowanych w Liber manualis symboli pozwoli również na wysunięcie wniosków dotyczących formacji intelektualnej karolińskiej autorki, jej literackiego warsztatu, stopnia oryginalności, a także kompetencji retorycznych.
The main purpose of this article is to familiarize the reader with the stock of animal symbols used in parenetic reflections of the Carolingian intellectual Dhuoda of Septimania, the authoress of the mirror manual (Liber manualis), addressed to her teenage son Wilhelm. The presented analysis will focus on discussing the provenance of the symbolic signatures used in the work. An attempt will also be made to characterize their role in Dhuoda,s rhetoric and teaching. At this point, it will be important to expose the individual interpretation and reflections of the mother-authoress in relation to the animalistic symbols drawn in Wilhelm’s memory. Dhuoda’s interpretation will also be set in a broader theological and exegetical context. It should be emphasized that for the Duchess of Septimania – as for all her contemporaries – the key to interpreting the world and its details was found in the mystery of Christ. Sorrounding nature was treated like a book, which was written with mystical allegories of the Creator. A skillful reading of the symbols given to men could lead him to ultimate wisdom, help him understand the mystery of the invisible God and, finally, also the essence of humanity. The exemplification of the symbols used in the Liber manualis, made for the purpose of this article, will also allow conclusions to be drawn about the intellectual formation of the Carolingian authoress, her literary technique, degree of the orginality, and rhetorical competence.
Description
Keywords
Dhuoda z Septymanii, Liber manualis, pareneza wczesnośredniowieczna, symbolika, alegorie zwierzęce, interpretacja alegoryczna, Dhuoda of Septimania, early medieval paraenesis, symbolism, animal allegories, allegorical interpretation
Citation
"Vox Patrum", 2024, Vol. 92, s. 255-278