Vox Patrum, 2024, Vol. 92: Świat stworzony w literaturze wczesnochrześcijańskiej
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Now showing 1 - 5 of 23
- ItemPokój wszechświata i pokój między ludźmi według "Listu do Kościoła w Koryncie" św. Klemensa Rzymskiego(Wydawnictwo KUL, 2024) Turek, Waldemar JanOpracowanie dotyczy zagadnienia pokoju wszechświata i pokoju między ludźmi według Listu do Kościoła w Koryncie św. Klemensa Rzymskiego, zwłaszcza jego części od rozdziału 19,2 do 23,5. Ukazany jest najpierw główny cel Listu; następnie przedstawiona jest idea pokoju stworzonego świata z odniesieniem do niektórych elementów filozofii greckiej i ich rzeczywistej obecności i roli w myśli autora Listu; z kolei przeprowadzona jest analiza argumentacji biblijnej, zasadniczej dla Biskupa Rzymu; wreszcie, na zakończenie, zostaje podjęty temat pokoju wszechświata jako wzoru dla wspólnoty korynckiej i, w jakiejś mierze, dla wszystkich chrześcijan. Opracowanie ukazuje Autora Listu jako człowieka znającego solidnie filozofię grecką, tradycję żydowską, ale przede wszystkim doktrynę chrześcijańską. Stąd w jego argumentacji pojawiają się przede wszystkim elementy biblijne, wzięte ze Starego Testamentu, które zdecydowanie przeważają nad elementami filozofii greckiej. The presented study concerns the issue of peace in the universe and peace between people according to the Letter to the Church in Corinth by St. Clement of Rome, especially the section from Chapter 19, 2 to Chapter 23, 5. Firstly, the main purpose of the Letter is explained in presented paper. Then, the idea of peace in the created world is presented with reference to some elements of Greek philosophy and their presence and place in the thought of the author of the Letter, as well as an analysis of the biblical argumentation employed by Saint Clement. Finally, the theme of universal peace is presented as a model for the Corinthian community and, to some extent, for all Christians. The study reveals the author of the Letter as a man possessed of a solid knowledge of Greek philosophy, the Jewish tradition, and, above all, Christian doctrine. His argumentation relies primarily on biblical elements taken from the Old Testament, which definitely outweigh the elements of Greek philosophy.
- ItemInterpretacja biblijnego opisu stworzenia świata w "Ad Autolycum" Teofila z Antiochii(Wydawnictwo KUL, 2024) Misiarczyk, LeszekTeofil w swojej analizie biblijnego opisu stworzenia świata w Rdz 1 w punkcie wyjścia podkreśla, że Bóg stworzył wszystko, co istnieje z niczego za pośrednictwem swojego Logosu, wykluczając jako błędne wszelkie teorie o odwiecznym istnieniu materii. W perspektywie stworzenia świata Bóg zrodził (ἐγέννησεν) Logos i Mądrość przede wszystkim jako początek (ἀρχή). Bóg na początku stwarza światłość, która ukazuje rzeczy uporządkowane przez Niego. W interpretacji natomiast poszczególnych dni stworzenia posługuje się typologią, dostrzegając w poszczególnych elementach świata stworzonego zapowiedź przyszłego życia i zmartwychwstania człowieka oraz działania kościołów chrześcijańskich. Zatem pierwsze trzy dni stworzenia są typem Trójcy św., Ojca, Syna-Logosu i Ducha-Mądrości, czyli istnienia bez światła, zaś czwarty dzień typem człowieka, dla którego Bóg stworzył słońce i księżyc. Na koniec dodaje, że grzech człowieka spowodował, że zwierzęta z natury dobre i łagodne stały się złe i jadowite, ale gdy człowiek powróci do życia κατὰ φύσιν, wtedy również zwierzęta odzyskają pierwotną łagodność. In his analysis of the biblical description of the creation of the world in Genesis 1, Theophilus emphasizes at the starting point that God created everything that exists from nothing through his Logos, excluding as erroneous all theories about the eternal existence of matter. In the perspective of the creation of the world, God gave birth (ἐγέννησεν) to Logos and Wisdom primarily as a beginning (ἀρχή). In the beginning, God creates light that shows things ordered by Him. In the interpretation of individual days of creation, he uses typology, seeing in individual elements of the created world an announcement of future life and resurrection of man and the activities of Christian churches. Therefore, the first three days of creation are the type of the Holy Trinity, the Father, the Son-Logos and the Spirit-Wisdom, i.e. existence without light, and the fourth day is the type of man for whom God created the sun and the moon. Finally, he adds that man's sin has caused animals that were naturally good and gentle to become evil and poisonous, but as man returns to life κατὰ φύσιν, animals will also regain their original gentleness.
- ItemStworzenie świata flory (Rdz 1,11-12) w egzegezie wybranych wczesnochrześcijańskich pisarzy greckich (do końca III wieku)(Wydawnictwo KUL, 2024) Szczur, PiotrCelem badawczym artykułu jest przedstawienie i przeanalizowanie patrystycznej interpretacji stworzenia świata flory (Rdz 1,11-12), aby ukazać, jak pisarze wczesnochrześcijańscy rozumieli opis biblijny. Badania zostały ograniczone do pisarzy greckich działających do końca III w. Najpierw ukazano, jak pisarze wczesnochrześcijańscy rozumieli przekaz biblijny na temat sześciu dni stworzenia. Następnie szczegółowo przeanalizowano wypowiedzi na temat biblijnego opisu stworzenia flory czterech pisarzy wczesnochrześcijańskich: Teofila Antiocheńskiego, anonimowego autora gnostyckiego traktatu "De origine mundi", Orygenesa i Pseudo-Klemensa. Z analiz wynika, że myśliciele ci chcieli zaprezentować chrześcijańską wizję powstania świata. Podkreślali, że Bóg jest jedyną przyczyną sprawczą powstania świata, oraz że nadał stworzonemu światu określony kształt i cel istnienia. Cały świat został przez Boga powołany do istnienia ze względu na człowieka, aby ludzie mogli używać tego wszystkiego, co zostało stworzone oraz aby mogli odczytać ślady obecności Boga w świecie. Myśliciele ci ukazywali bogactwo stworzonych przez Boga elementów świata flory, ich porządek, złożoność i piękno. W ich przekonaniu stworzony przez Boga świat flory jest pewnego rodzaju „pośrednikiem” w komunikacji między Bogiem a człowiekiem. Analizowane wypowiedzi myślicieli greckich wskazują na antropocentryczne ukierunkowanie ich rozważań na temat stworzenia świata, chociaż sam tekst biblijny ma charakter kosmocentryczny. The research purpose of this article is to present and analyze the patristic interpretation of the creation of the world of flora (Gen 1:11-12) in order to show how early Christian writers understood the biblical description. The research was limited to Greek writers active until the end of the third century. First, it was shown how early Christian writers understood the biblical account of the six days of creation. Then the statements on the biblical description of the creation of flora by four early Christian writers were analyzed in detail: Theophilus of Antioch, the anonymous author of the Gnostic treatise "De origine mundi", Origen and Pseudo-Clemens. The analysis shows that these thinkers wanted to present a Christian vision of the creation of the world. They emphasized that God is the sole causal cause of the creation of the world, and that He gave the created world a certain shape and purpose for existence. The whole world was brought into existence by God for man’s sake, so that people could use all that had been created and so that they could read the traces of God’s presence in the world. These thinkers showed the richness of God-created elements of the flora world, their order, complexity and beauty. In their view, the world of flora created by God is a kind of „mediator” in the communication between God and man. The analyzed statements of Greek thinkers indicate the anthropocentric orientation of their reflections on the creation of the world, although the biblical text itself is cosmocentric.
- ItemElementa as a Subject of Discussion with Heresies in Philastrius of Brescia’s "Diversarum hereseon liber"(Wydawnictwo KUL, 2024) Szram, MariuszThe aim of the research is to determine the semantic field of the term elementa in one of the oldest Latin catalogs of heresies – Philastrius’ "Diversarum hereseon liber" (after 381), and to display the philosophical and theological issues linked with this concept, discussed about in early Christianity, which was reflected in the work of the Bishop of Brescia. Analysis of the source text leads to the following conclusions: 1) the term elementum occurs in the treatise in the plural in a cosmological context, both in the general sense of the components of the world and in the specific sense of the four elements; 2) the views of heretics are dominated by meanings inspired by various currents of ancient philosophy, while for Philastrius, the main determinant of the content of the term elementa is the biblical message; 3) the main topics addressed by the term oscillate around protology and eschatology, and are triggered by ideas that Philastrius considers heretical, such as views that regard the elements as rational entities, or beliefs in the immutability and eternal persistence of the elements or in their ultimate disappearance; 4) among the cosmological heresies criticized by Philastrius, Gnostic movements dominate, as well as unnamed groups that give the divine worship to particular elements; 5) the position of the Bishop of Brescia, which is opposed to these views, is characterized by: faithfulness to the descriptions of creation from the Book of Genesis, comprehended literally; the conviction that the elements pertain exclusively to material reality and have a connection with the created world; an approach to the fate of the elements after the end of the present world that is devoid of spiritualistic extreme, assuming their continued existence, but in an altered form. Problemem badawczym jest ustalenie pola semantycznego terminu elementa w jednym z najstarszych łacińskich katalogów herezji – "Diversarum hereseon liber" Filastriusza (po 381 r.) oraz ukazanie łączących się z tym pojęciem kwestii filozoficzno-teologicznych, wokół których we wczesnym chrześcijaństwie toczyła się dyskusja, znajdująca odzwierciedlenie w dziele Biskupa Brescii. Analiza tekstu źródłowego prowadzi do następujących wniosków: 1) termin elementum występuje w traktacie w liczbie mnogiej w kontekście kosmologicznym, zarówno w ogólnym znaczeniu składników świata, jak i w szczegółowym znaczeniu czterech żywiołów; 2) w poglądach heretyków przeważają znaczenia inspirowane różnymi nurtami antycznej filozofii, natomiast dla Filastriusza głównym wyznacznikiem treści pojęcia elementa jest przekaz biblijny; 3) zasadnicze tematy poruszane za pomocą tego terminu oscylują wokół protologii i eschatologii, i są wywołane przez idee, które Filastriusz uznaje za heretyckie, np. poglądy uznające elementy za byty rozumne, albo przekonania o niezmienności i wiecznym trwaniu elementów lub o ich ostatecznym zaniku; 4) wśród herezji kosmologicznych krytykowanych przez Filastriusza dominują ruchy gnostyckie oraz nieznane z nazwy ugrupowania oddające poszczególnym elementom cześć boską; 5) przeciwstawiane tym poglądom stanowisko Biskupa Brescii charakteryzuje: wierność wobec rozumianych literalnie opisów stworzenia z Księgi Rodzaju; przekonanie, że elementa dotyczą wyłącznie rzeczywistości materialnej i mają związek ze światem stworzonym; pozbawione spirytualistycznej skrajności podejście do losu elementów po końcu obecnego świata, zakładające ich dalsze trwanie, ale w zmienionej formie.
- ItemŚwiat stworzony znakiem Boga i samotności człowieka w świetle X księgi "Wyznań" św. Augustyna – próba interpretacji(Wydawnictwo KUL, 2024) Terka, MariuszArtykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o świat stworzony, który wskazując na Boga, staje się także znakiem samotności szukającego Go człowieka. W rozważaniach oparto się na analizie X księgi "Wyznań" św. Augustyna. Artykuł został podzielony na cztery części. W pierwszej została ukazana teoria znaku, który odsyła do rzeczy, którą oznacza, ale zakłada wiedzę o niej. Bez znajomości rzeczy znak jest niezrozumiały. Druga część opisuje początek drogi poszukiwania Boga, którym jest pytanie o miłość do Niego. Człowiek szuka Boga jako przedmiotu swojej miłości i zwraca się do stworzeń. Otrzymuje od nich dwie odpowiedzi: „nie jesteśmy twoim Bogiem” oraz „On nas stworzył”. Część trzecia przedstawia świat jako znak, który przemawia przez piękno świata i wskazuje na Stwórcę, a człowiek podziwiający piękno stworzeń staje się miłośnikiem Boga. Część czwarta wykazuje, że świat jest znakiem, który nie pozwala spotkać Boga i zaspokoić pragnienia miłości. Świat stworzony staje się znakiem samotności człowieka, która budzi się w spotkaniu miłości poszukującej Boga z odmowną odpowiedzią świata. This article is an attempt to answer the question about the world created, which pointing to God also becomes a sign of the loneliness of man seeking Him. The reflections were based on the analysis of Book X of the Confessions of St. Augustine. The article is divided into four parts. In the first, the theory of the sign was shown, which refers to the thing it signifies, but assumes knowledge of it. Without knowledge of things, the sign is incomprehensible. The second part describes the beginning of the journey of seeking God, which is the question of love for Him. Man seeks God as the object of his love and turns to creatures. He receives two answers: “We are not your God” and “He created us”. The third part presents the world as a sign that speaks through the beauty of the world and points to the Creator, and the man who admires the beauty of creatures becomes a lover of God. The fourth part shows that the world is a sign that prevents us from meeting God and satisfying the thirst for love. The created world becomes a sign of man’s loneliness, awakening in the encounter of love seeking God with the world’s negative response.