Eschatologiczny wymiar "Traktatu do Psalmu 118" biskupa Hilarego z Poitiers

Kieling, Michał

Eschatologiczny wymiar "Traktatu do Psalmu 118" biskupa Hilarego z Poitiers

dc.contributor.author	Kieling, Michał
dc.date.accessioned	2025-02-28T12:23:43Z
dc.date.available	2025-02-28T12:23:43Z
dc.date.issued	2024
dc.description.abstract	Hilary z Poitiers (+367) jest autorem dzieła Tractatus super Psalmos, które pierwotnie obejmowało cały Psałterz. Do dziś zachowały się objaśnienia do 58 psalmów, w tym obszerny komentarz do psalmu 118. Przedmiotem niniejszego artykułu jest nauczanie tego autora na temat eschatologii na podstawie Traktatu do Psalmu 118. Opracowanie składa się z czterech części. W pierwszej ukazano znaczenie psalmu 118, który według Hilarego jest duchowym elementarzem, prowadzącym chrześcijanina do poznania tajemnic niebiańskich. W drugiej części przedstawiono teologię stworzenia człowieka na obraz i podobieństwo Boga, która wyraża powołanie człowieka do wieczności. W swoim dziele biskup Poitiers posługuje się często określeniami, które podkreślają eschatologiczny wymiar życia ludzkiego: dobra wiecznotrwałe, życie wieczne, przyszłe dobra, nagroda wieczna, rzeczywistości niebańskie czy królestwo niebieskie. Trzecia część opracowania stanowi odpowiedź na pytanie: jak osiągnąć życie wieczne? Według Hilarego droga do zbawienia prowadzi przez zachowywanie prawa i Bożych przykazań. Wypełnianie ich nie jest rzecz łatwą dla człowieka z powodu jego grzeszności, ale jest możliwe dzięki łasce Bożej i miłosierdziu Bożemu. Odpowiedzialność za własne zbawienie jest dla biskupa Poitiers rzeczą oczywistą i konieczną, ponieważ należy samemu zabiegać o zapewnienie sobie dóbr wiecznych i nagrody po śmierci. W ujęciu naszego egzegety prawdziwe życie rozpoczyna się dopiero po śmierci doczesnej i jest to życie wieczne. W ostatniej części znajduje się nauczanie starożytnego egzegety na temat sądu ostatecznego i zmartwychwstania. Hilary nie ma wątpliwości, że każdy człowiek po śmierci stanie przed trybunałem Chrystusa. Sprawiedliwi otrzymają nagrodę zbawienie, zaś grzesznicy otrzymają karę potępienia. Biskup Poitiers wspomina również o istnieniu szatana i piekła, jak również wyjaśnia zagadnienie zmartwychwstaniu umarłych i chwale nieba. Traktat do Psalmu napisany krótko przed śmiercią autora wydaje się być również jego osobistym wyznaniem nadziei zbawienia w Chrystusie i pragnienia życia wiecznego. Dzieło to stanowi wciąż aktualną zachętę do lektury i interpretacji psalmu 118, który prowadzi do pogłębienia refleksji nad życiem człowieka w kontekście „spraw ostatecznych”. Hilary of Poitiers (+367) is the author of the Tractatus super Psalmos, which originally covered the entire Psalter. Explanatory notes to 58 psalms have survived to the present day, including an extensive commentary on Psalm 118. This article explores the teachings of St. Hilary on eschatology on the basis of the Treatise on Psalm 118. Presented work consists of four parts. The first part presents the meaning of psalm 118, which, according to the author, is a spiritual primer guiding Christians towards an understanding of the heavenly realms. The second part presents the theology of man's creation in the image and likeness of God, which expresses man's calling to eternity. In his work, the Bishop of Poitiers often uses terms that emphasise the eschatological dimension of human life: everlasting goods, eternal life, future goods, eternal reward, heavenly realities or the kingdom of heaven. The third part of the work answers the question: how can we attain eternal life? According to Hilary, salvation can be achieved by obeying the law and the Lord's commandments. Obeying them is no easy thing for man because of his sinfulness, but it is possible by God's grace and mercy. Taking responsibility for one's own salvation is a matter of course and necessity for the Bishop of Poitiers, since one must strive for one's own assurance of eternal goods and reward after death. According to our exegete, true life only begins after temporal death, and this life is eternal. The final part contains the ancient exegete's teaching on the final judgment and resurrection. Hilary has no doubt that every human being will stand before the tribunal of Christ after death. The righteous will receive the reward of salvation, while sinners will receive the punishment of damnation. The Bishop of Poitiers also mentions the existence of Satan and hell, and explains the issue of the resurrection of the dead and the glory of heaven. Written shortly before the author's death, the Treatise on the Psalms also appears to be his personal confession of his hope of salvation in Christ and his desire for eternal life. This work serves as an ever-present encouragement to read and interpret Psalm 118, which prompts deeper reflection on human life in the context of “final matters.”
dc.identifier.citation	"Vox Patrum", 2024, Vol. 91, s. 303-319
dc.identifier.doi	10.31743/vp.17262
dc.identifier.issn	2719-3586
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12153/8398
dc.language.iso	pl
dc.publisher	Wydawnictwo KUL
dc.rights	Attribution-NoDerivatives 4.0 International	en
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/
dc.subject	Hilary z Poitiers
dc.subject	Tractatus in Psalmos 118
dc.subject	eschatologia
dc.subject	patrystyczny komentarz do Psałterza
dc.subject	egzegeza patrystyczna
dc.subject	Hilary of Poitiers
dc.subject	Eschatology
dc.subject	Patristic commentary on the Psalter
dc.subject	Patristic exegesis
dc.title	Eschatologiczny wymiar "Traktatu do Psalmu 118" biskupa Hilarego z Poitiers
dc.title.alternative	The Eschatological Dimension of St. Hilary of Poitiers’ "Treatise on Psalm 118"
dc.type	info:eu-repo/semantics/article