Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2017, Tom 60, Nr 3
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12153/6976
Browse
Recent Submissions
listelement.badge.dso-type Item , Szybkość, sprawność i efektywność postępowania cywilnego – zagadnienia podstawowe(Wydawnictwo KUL, 2017) Flaga-Gieruszyńska, KingaAutorka przedstawiła trzy podstawowe pojęcia odnoszące się do prakseologicznych aspektów przebiegu postępowania cywilnego. Pierwszym pojęciem jest szybkość postępowania jako postulat przeciwdziałania przewlekłości postępowania. Drugim pojęciem jest sprawność rozumiana jako połączenie szybkości i odpowiedniego zorganizowania czynności w toku postępowania dążącego do celu, jakim jest trafne rozstrzygnięcie sądu. Trzecim pojęciem jest efektywność, co do której zasadnicze znaczenie ma optymalne osiągnięcie tego celu przy zaangażowaniu odpowiednich kosztów. The Author presented three basic concepts related to the praxeological aspects of the course of civil proceedings. The first concept is the speed of the proceedings as a postulate counteracting the excessive length of the proceedings. The second concept is the efficiency understood as a combination of speed and proper organization of activities in the course of the proceedings aiming at a correct decision of the court. The third concept is the effectiveness, for which it is essential to achieve the goal optimally with the involvement of appropriate costs.listelement.badge.dso-type Item , Wzięcie udziału przez prokuratora w postępowaniu cywilnym jako gwarancja zapewnienia efektywności ochrony prawnej(Wydawnictwo KUL, 2017) Misztal-Konecka, JoannaTradycyjnie rola prokuratury w systemie prawa postrzegana jest w kontekście wykonywania zadań w zakresie ścigania przestępstw i stania na straży praworządności. Warto jednak wskazać, że zgodnie z art. 7 zd. 1 Kodeksu postępowania cywilnego prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego Choć szeroki zakres kompetencji prokuratora w sprawach cywilnych spotkał się z niemal powszechną krytyką w literaturze, należy z dużą ostrożnością podchodzić do dążeń do wykluczenia udziału prokuratora jako uczestnika postępowania niezwiązanego z żadną ze stron, gdy za jego udziałem przemawia interes publiczny. Zwłaszcza w przypadkach, w których sąd powiadamia prokuratora o potrzebie wzięcia udziału w postępowaniu, należy uznać, że dochodzi wówczas w najpełniejszy sposób do realizacji zasady efektywnej ochrony prawnej poprzez wyrównanie pozycji procesowej stron i zapobieganie zaistnienia wady nieważności postępowania. Z tego względu autor postuluje przekształcenie zawiadomienia prokuratora o potrzebie jego udziału w postępowaniu w wezwanie do wzięcia w niej udziału. The role of the prosecutor in the legal system is traditionally perceived in the context of performing tasks relating to the prosecution of offences and upholding the rule of law. It is worth mentioning, however, that pursuant to Article 7 sentence 1 of the Code of Civil Procedure the prosecutor may petition to institute proceedings in any civil matter as well as participate in any pending proceedings if he considers his presence necessary to protect the rule of law, citizens’ rights or social interest. While the broad competence range of the prosecutor in civil proceedings has been assessed with high criticism in the literature on numerous occasions, it is with great caution that one should view possible tendencies towards exclusion of the prosecutor as an attendant of proceedings, without affiliation to either party, when the public interest calls for their participation. Especially in the cases where the court notifies the prosecutor of the need to participate in proceedings, one ought to conclude that it is the moment when the principle of effective legal protection becomes most fully realized through equalizing the litigious position of the parties and prevention of the occurrence of a defect which might invalidate the proceedings. The author postulates transforming notification of the need to participate in proceedings served on the prosecutor into summoning for attending it.listelement.badge.dso-type Item , Osoby trzecie jako współczynnik efektywnej ochrony sądowej w cywilnym postępowaniu procesowym(Wydawnictwo KUL, 2017) Dróżdż, KingaW niniejszym opracowaniu autorka dąży do wykazania, że udział osób trzecich w cywilnym postępowaniu procesowym stanowi jeden z czynników mających znaczący wpływ na zapewnienie efektywnej ochrony sądowej. Ten wpływ w przypadku udziału omawianej kategorii podmiotów może być realizowany poprzez udzielenie pomocy jednej ze stron procesu. Jednakże może on przybrać zdecydowanie bardziej znaczący charakter, gdy udział osób trzecich w postępowaniu ma na celu przeciwdziałanie pewnym negatywnym zjawiskom procesowym, które mogłyby doprowadzić do wypaczenia całego cywilnego postępowania procesowego. W kolejnych fragmentach pracy omawiane są poszczególne instytucje procesowe, takie jak chociażby interwencja uboczna, przypozwanie, interwencja główna czy powództwo z art. 841 K.p.c., które stanowią narzędzia, za pomocą których istnieje możność udzielenia wsparcia przez osoby trzecie w realizacji celu cywilnego postępowania procesowego w najlepszy z możliwych sposobów. In the present work the author leads to demonstration that participation of third parties in civil litigation proceedings forms one of the factors that significantly influence the securing of efficient court protection. This influence in case of participation of the discussed category of subjects can be completed exclusively by providing aid to one of the parties of the proceedings. Nevertheless it can adopt a significantly more meaningful character, when the participation of third parties in proceedings leads to counteracting negative proceeding phenomena, that could lead to distortion of the whole civil law court proceedings. The subsequent fragments of work discuss the respective procedural institutions, such as e.g. secondary intervention, third party action, main intervention or action of art. 841 of the Polish Code of civil proceedings that form the tools that allow support of third person in accomplishment of the aims of civil court proceedings in the best way possible.listelement.badge.dso-type Item , Preparation of a trial as a condition of effective civil procedure(Wydawnictwo KUL, 2017) Gapska, EdytaIt is considered as a widely shared view that Roman jurists were practically oriented, and so were Roman legal institutions, which evolved not on a baisis of theoretical explenations, but rather originated from a necessity of creating a good working, effective mechanism serving real needs of developing and constantly changing Roman society. Amongst Roman procedural regulations wchich were practically tested as useful and benefitial there are many of preparatory orientation, especially as far as in iure stage of a formulary proceedings is concerned. During this phase admissibility of a dispute was decided, as well as legal basis of a claim, an authority competent to decide upon a dispute and procedural plan fot the second stage. That orientation allows to consider whether in contemporary civil procedural rules proper attention is drawn to preparatory phase of civil litigation. The paper presents and specifies stances of parties prior to court hearing in choosen procedures in order to assess what measures are capable of ensuring greater effectiveness of civil proceeding through its proper preparation. Przewidziane w prawie rzymskim instytucje prawne ewoluowały nie w oparciu o teoretyczne rozważania, lecz na bazie praktycznych potrzeb zmieniającego się i rozwijającego wciąż społeczeństwa. Wśród proceduralnych rozwiązań przewidzianych w prawie rzymskim można wyróżnić i takie, które ukierunkowane były na właściwe przygotowanie procesu cwyilnego. Są one dostrzegalne zwłaszcza w pierwszej fazie procesu formułkowego, tj. w fazie in iure, w ramach której decydowano o dopuszczalności kontynuowania procesu, podstawach prawnych sporu, organie kompetentnym do rozstrzygnięcia sprawy oraz o planie, według którego toczyć się miała druga faza. Takie ukierunkowanie wstępnego etapu procesu rzymskiego pozwala z podobnej perspektywy przeanalizować wpółczesne regulacje prawne. Ninijeszy artykuł ma na celu dokonanie tego rodzaju prawno-porównawczej analizy i wskazanie jakie środki procesowe są obecnie wykorzystywane w celu przygotowania procesu i zapewnienia jego sprawnego przebiegu.listelement.badge.dso-type Item , Taking evidence ex officio by the court(Wydawnictwo KUL, 2017) Rzewuska, MagdalenaThe paper discusses the problem of taking evidence ex officio by the court. This topic was selected due to controversies it arouses both in the doctrine and judicature. This work attempts to provide answers to the four important questions: is admitting evidence ex officio by the court in compliance with constitutional principles?; is it restricted only to specific circumstances?; is the duty to present evidence by the court always left to its discretion?; should the court allow evidence ex officio in the event the parties are represented by professional legal representatives? Problematyka poruszona w pracy dotyczy przeprowadzenia dowodów przez sąd z urzędu. Niniejszy temat został wybrany z uwagi na kontrowersje, jakie za sobą niesie tak w doktrynie, jak i judykaturze. W pracy tej, autorka stara się odpowiedzieć na cztery ważne pytania: czy dopuszczenie przez sąd dowodu z urzędu jest zgodne z konstytucyjnymi zasadami?; czy jest ograniczone jedynie do wyjątkowych okoliczności?; czy inicjatywa dowodowa sądu jest zawsze pozostawiona jego uznaniu?; czy sąd powinien dopuścić dowód z urzędu w przypadku, gdy strony są reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników?listelement.badge.dso-type Item , Adversarial character of civil appeal proceedings – selected issues(Wydawnictwo KUL, 2017) Rzewuski, MaciejAmong the particular branches of law, one can distinguish the so-called primary principles of law. They mirror the basic assumptions of a specific area of law. Adversarial principle is regarded as one of such principles within the field of civil proceeding. In the most general approach, the principle indicates the burden that rests on the parties – presenting factual situation and invoking evidence to support it. Under this rule, the cognition of civil court is limited solely to assessing the evidence introduced by parties and providing a suitable decision on this basis. Introduction of the adversarial principle ought to significantly contribute to creating a quick and efficient mechanism for bringing to justice based on evidence invoked by the parties. Winning the court case ought to constitute a reward for appropriate fulfillment of one’s law-imposed obligation to present rationale. Na gruncie poszczególnych gałęzi prawa wyróżnia się tzw. naczelne zasady prawa, będące odzwierciedleniem podstawowych założeń danej dziedziny prawa. Do takich zasad na gruncie postępowania cywilnego, zaliczana jest zasada kontradyktoryjności. W najbardziej ogólnym ujęciu oznacza ona obciążenie stron procesowych ciężarem przytaczania okoliczności faktycznych i zgłaszania dowodów na ich poparcie. Kognicja sądu cywilnego, w myśl tej zasady, sprowadza się jedynie do oceny zaoferowanego przez strony materiału dowodowego i wydania na tej podstawie stosownego rozstrzygnięcia. Wprowadzenie zasady kontradyktoryjności powinno w sposób odczuwalny przyczynić się do stworzenia szybkiego i efektywnego mechanizmu służącego do wymierzania sprawiedliwości na podstawie materiału dowodowego zaoferowanego przez strony. Nagrodą za należyte wywiązanie się z nałożonego ustawą obowiązku wykazania swoich racji, winno być wygranie procesu.listelement.badge.dso-type Item , Zasada sprawnej egzekucji sądowej jako element efektywnego wymiaru sprawiedliwości(Wydawnictwo KUL, 2017) Derlatka, JoannaZasada efektywnej ochrony sądowej stanowi element unijnego porządku prawnego, systemu konwencyjnego oraz występuje w systemach krajowych. Podstawowym elementem skutecznej ochrony prawnej jest prawo do sądu (art. 47 zd. 1 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności). Zasada sprawnej egzekucji stanowi istotę prawa do sądu. Sprawna egzekucja sprzyja pogłębianiu zaufania obywateli do organów wymiaru sprawiedliwości. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego wykonanie orzeczenia jest integralną częścią procesu. Postępowanie rozpoznawcze stanowi tzw. „fazę wstępną”, zaś egzekucja służy właściwej realizacji efektywnej ochrony sądowej. Postępowanie egzekucyjne służy zaspokojeniu roszczeń wierzyciela, których nie udało mu się uzyskać dobrowolnie. Zasada sprawnej egzekucji w pełni realizuje interes wierzyciela, nie zaś dłużnika. Egzekucja sądowa, stanowiąca istotę postępowania egzekucyjnego, powinna przebiegać w sposób sprawny i szybki. Sprawność egzekucji gwarantują stosowane przez organy egzekucyjne, tj. komornika oraz sąd, środki przymusu przewidziane w ustawie procesowej. Zasada prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP) oraz zasada demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP) chronią egzekucję prawomocnych wyroków. Postępowanie egzekucyjne wyróżnia działanie dwóch naczelnych zasad postępowania cywilnego, tj. zasady formalizmu oraz dyspozycyjności. The principle of effective judicial protection constitutes an element of the EU law, the Convention system and is found in national systems. The right to a court is a fundamental element of effective legal protection (Article 47/1 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, Article 6, Paragraph 1 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms). The principle of effective enforcement is the essence of the right to a court. Efficient execution enhances citizens’ confidence in the law. According to the Constitutional Court, the execution of a court ruling is an integral part of the trial. Examination proceedings constitute the so-called “preliminary stage”, and the execution serves the proper implementation of effective judicial protection. Enforcement proceedings serve the fulfillment of the creditor’s claims, which he has not been able to obtain on a voluntary basis. The principle of effective enforcement fully serves the interests of the creditor, not the debtor. Court enforcement, which is the essence of enforcement proceedings, should be conducted in a fast and efficient manner. The efficiency of enforcement is ensured by enforcement bodies, i.e. bailiffs and courts, coercive measures provided for by the law of civil procedure. The principle of the right to a court (Article 45, Paragraph 1 of the Constitution of the Republic of Poland) and the principle of democratic rule of law (Article 2 of the Constitution of the Republic of Poland) protect the execution of final judgments. Enforcement proceedings is distinguished by the operation of two main principles of civil proceedings, i.e. the principle of formalism and availability.listelement.badge.dso-type Item , Dochodzenie roszczeń wynikających z przewlekle prowadzonego postępowania sądowego(Wydawnictwo KUL, 2017) Ciućkowska, KatarzynaNiniejszy artykuł dotyka problematyki długości postępowań sądowych i przewlekłości postępowań. Odnosi się do konstytucyjnych i konwencyjnych regulacji dotyczących prawa do sądu oraz prawa do rzetelnego procesu, z których wynika prawo do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie. Także problematyka dotycząca dochodzenia kompensaty szkody majątkowej i niemajątkowej w związku z przewlekłością postępowania objęta została zakresem artykułu. This paper deals with the issues related to the lenght of court proceedings and chronicity of litigations. It concernes constitutional and conventional regulations related to the right to the court and the right to a fair trail, from which follows the right to reasonable time of litigation. Also problems conected to compensation for pecuniary and non-pecuniary damages arrising from chronicity of litigation found their reflections in this article.listelement.badge.dso-type Item , Ochrona sądowa w postępowaniach dyscyplinarnych lekarzy. Analiza orzeczeń kasacyjnych Sądu Najwyższego(Wydawnictwo KUL, 2017) Wrześniewska-Wal, IwonaW artykule rozważana jest instytucja kasacji w sprawach dyscyplinarnych lekarzy. Wskazane zostały podstawowe różnice pomiędzy tą kasacją a kasacją przewidzianą przez przepisy kodeksu postępowania karnego. Ze względu na deontologię postępowania dyscyplinarnego lekarzy, nie ulega wątpliwości, że w świetle Konstytucji jest dopuszczalne i nawet nieuniknione, takie ukształtowanie modelu kontroli postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy, który przewiduje odstępstwa od standardów obowiązujących w postępowaniu karnym sensu stricto. Przeprowadzona w pracy analiza orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach dyscyplinarnych lekarzy pod kątem efektywnej ochrony sądowej uwzględnia kasacje z lat 2011-2016. This article discusses the cassation institution in disciplinary cases of doctors. The basic differences between this cassation and the cassation provided for by the Code of Criminal Procedure are indicated. Due to the deontology of the disciplinary proceedings of doctors, there is no doubt that in the light of the Constitution it is permissible and even unavoidable to form such a model of conduct control on the professional liability of physicians, which provides for derogations from the standards in force in criminal procedure sensu stricto. The analysis of Supreme Court case law in disciplinary cases of doctors in terms of effective court protection takes into account the cassations of the years 2011-2016.listelement.badge.dso-type Item , Il procedimento disciplinare notarile e la sua evoluzione storica(Wydawnictwo KUL, 2017) Parente, FerdinandoNel testo della legge 16 febbraio 1913, n. 89, il procedimento disciplinare notarile era modulato sulla diversificazione delle competenze secondo la gravità delle sanzioni. Per le sanzioni disciplinari più gravi – l’ammenda, la sospensione e la destituzione – la competenza per i tre gradi di giudizio era affidata al giudice ordinario, ossia al Tribunale, alla Corte d’Appello e alla Corte di Cassazione. Per le sanzioni meno gravi – l’avvertimento e la censura – la competenza, nel primo grado, era conferita al Consiglio notarile distrettuale, che decideva con provvedimento impugnabile dinanzi al giudice ordinario. Il d.lgs. 1 agosto 2006, n. 249 ha modificato radicalmente il regime del procedimento disciplinare notarile e ha istituito la Commissione amministrativa regionale di disciplina (Co.Re.Di.), avente natura amministrativa, per l’applicazione delle sanzioni disciplinari e delle misure cautelari notarili e per la valutazione dei presupposti di cessazione temporanea o definitiva dalle funzioni notarili. Nel quadro della riforma, invece, al Consiglio notarile distrettuale il legislatore ha assegnato il mero ruolo d’indagine e di controllo sul regolare svolgimento dell’attività notarile ed il potere di attivare il procedimento disciplinare tramite il diritto di azione accreditato al suo presidente In the law of 16 February 1913, no. 89, the notarial disciplinary procedure was modified introducing diversification of powers according to the severity of the penalties. For the most serious disciplinary sanctions – fine, suspension and dismissal – the jurisdiction was assigned to the common courts, namely the Court of First Instance, the Court of Appeal and the Court of Cassation. For the less serious penalties – warnings and censorships – the jurisdiction was conferred on the District Notary Council, which rulings could be challenged in front of common courts. Dec. 1, 2006, no. 249 has radically altered the regime of the notarial disciplinary procedure and established the Regional Disciplinary Commission (Co.Re.Di.), which has an administrative nature, concerning the application of disciplinary sanctions and precautionary measures, as well as the assessment of the conditions of temporary or definitive termination of notarial functions. In the framework of the reform, however, the District Notary Council was assigned the mere task of supervision and control over the regular conduct of the notary activity and the power to initiate disciplinary proceedings through the right of action was attributed to its chairman.listelement.badge.dso-type Item , Giustizia e diritti(Wydawnictwo KUL, 2017) Tafaro, SebastianoLa proclamazione di diritti senza contestuale strumenti che ne assicurino l’effettività è fonte di crisi de diritto e della Giustizia. Occorre proporre un nuovo ‘modello’, per il quale il diritto ed il processo romano appaiono fonte di suggestioni e di spunti innovativi applicabili anche all’oggi. In particolare è inammissibile l’enfatizzazione dei ‘Trattati’ sino al punto di minacciare l’uomo e l’ambiente. Il diritto romano indica la via per impedire l’assoggettamento agli interessi economico- finanziari di pochi. The proclamation of rights without contextual means to ensure. is not an effective source of justice and leads to a justice crisis. A new ‘model’ must be proposed , which sees the Roman law and process as a source of innovative suggestions and ideas that apply to the present. In particular, it is important to emphasize the ‘Treaties’ as threatening to man and the environment. The Roman law indicates the way to prevent the underlying economic and financial reign of the few.listelement.badge.dso-type Item , L’etica nei procedimenti giudiziari(Wydawnictwo KUL, 2017) Indellicato, MichelleL’etica nei procedimenti giudiziari è una tematica di rilevante interesse che da sempre ha acceso il dibattito a livello culturale in generale e a livello etico – giuridico in particolare. Etica e diritto non sono su due piani differenti, bensì sono interconnessi. I procedimenti giudiziari, e gli operatori di diritto in esso coinvolti, non possono prescindere da questa interconnessione e devono essere imparziali, altrimenti ledono la dignità della persona e i suoi diritti fondamentali, come ad esempio il diritto alla verità, alla lealtà, alla giustizia, ad una convivenza democratica e civile per un’ordinata vita sociale e di relazione. Ethics in judicial proceedings is a topic of considerable interest that has always sparked debate at the cultural level in general and at the ethical – legal level in particular. Ethics and law are not on different levels, but are interconnected. Judicial proceedings and all those involved in law enforcement cannot be separated from this interconnection and must be impartial, otherwise they undermine the dignity of a legal person and his fundamental rights, such as the right to truth, loyalty, justice, and a democratic and civil cohabitation for an orderly social life.listelement.badge.dso-type Item , The institution of the State’s liability for detrimental acts of officials – do today binding legal orders give effective (legal and judicial) protection to the victim and the State? – some remarks on German, Polish and European Union law from Roman law perspective(Wydawnictwo KUL, 2017) Krygier, AgataThe institution of State’s liability for detrimental acts of officials has its roots in ancient legal systems, especially in Roman law. Due to the fact that the Romans did not recognize the State as the legal person in today’s meaning, it clearly explains why a guilty official (lat. magistratus) bore personal liability for damage caused in exercising his duties. In this legal system the State completely protected its interests while the victims could only sued some of guilty magistrates what it did not guarantee them (i.e. the vicitims) effective (legal and judicial) protection. Over centuries, the institution has gradually evaluated from magistrate’s personal liability to the State’s liability (i.a. in Germany and in Poland). Nowadays, scholars and practising lawyers ponder over if binding provisions in both countries give effective (legal and judicial) protection for detrimental acts of officials: the victims against the State on the one hand and the State against the deliquent official on the other hand. It seems that there are no so many doubts about the victim’s protection, what it cannot be said in relation to the protection of the State’s interests. It is also interesting how this institution functions in the European Union? Because of the fact that the institution of the State’s liability, and in particular its effectiveness, is widely discussed in legal community, the main aim of the author is to take an attempt to answer the question which is posed in the topic. Instytucja odpowiedzialności państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy ma swoje korzenie w starożytnych systemach prawnych, w szczególności w prawie rzymskim. Ze względu na fakt, iż Rzymianie nie wyróżniali państwa jako osoby prawnej w dzisiejszym tego słowa znaczeniu, w sposób jasny wyjaśnia dlaczego winny urzędnik (łac. magistratus) ponosił osobistą odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu swoich obowiązków. W tym systemie prawnym, państwo w pełni chroniło swoje interesy, podczas gdy poszkodowani mogli pozywać tylko niektórych urzędników, co nie gwarantowało im (tj. poszkodowanym) skutecznej (prawnej i sądowej) ochrony. Na przestrzeni wieków, instytucja ta stopniowo ewoluowała od osobistej odpowiedzialności urzędnika do odpowiedzialności państwa, m.in. w Niemczech i w Polsce. Współcześnie, uczeni jak i praktykujący prawnicy zastanawiają się, czy obowiązujące przepisy prawne w obu państwach zapewniają skuteczną (prawną oraz sądową) ochronę za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy: poszkodowanemu względem państwa z jednej strony, a państwu względem winnego urzędnika z drugiej strony. Wydaje się, że nie ma zbyt wielu wątpliwości w odniesieniu do ochrony poszkodowanego, czego nie można stwierdzić w stosunku do ochrony interesów państwa. Zastanawiające jest również zagadnienie, w jaki sposób instytucja ta funkcjonuje w prawie Unii Europejskiej? Ponieważ obecnie instytucja odpowiedzialności państwa, a w szczególności jej skuteczność, jest szeroko dyskutowana w środowisku prawnym, głównym celem autorki jest podjęcie próby odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule niniejszej publikacji.listelement.badge.dso-type Item , Legal representation of the State Treasury. Legal and comparative study(Wydawnictwo KUL, 2017) Sitek, BronisławThe Act of 15th December 2016 on the General Counsel to the Republic of Poland (Journal of Laws of 2016, item. 2261) has established the new institution in the place of the current General Counsel of the State Treasury. This Act also expanded significantly the scope of competence of this new office also on the administrative and criminal matters, in which there is the interest of the State Treasury. Such a wide legal representation of the rights and interests of the State Treasury is a fairly rare option, at least in Europe. This is a reference to the arrangements being in force during the Second Polish Republic of the twentieth century. These changes are forcing to assess current solutions related to the legal representation of the State Treasury in relation to the solutions found in other European countries. In addition to the legal and comparative approach to the problem, the study will also include a reference to the solutions found in ancient Rome, where the first of this kind office, which was advocatus fisci, was established. The legal and historical research will allow to keep the distance to the current solutions. Thanks to this, it will be possible to identify the optimum model of the State Treasury legal representation. Ustawą z dnia 15 grudnia 2016 o Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U z 2016 poz. 2261) powołano do życia nową instytucję w miejsce dotychczasowej Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Tą ustawą poszerzono również w sposób znaczący zakres kompetencji tej nowej instytucji również na sprawy administracyjne i karne, w których występuje interes Skarbu Państwa. Tak szeroka reprezentacja praw i interesów Skarbu Państwa jest dość rzadko spotykanym rozwiązaniem przynajmniej w Europie. Jest to nawiązanie do rozwiązań obowiązujących w okresie II Rzeczpospolitej Polskiej XX wieku. Te zmiany zmuszają do pewnej oceny obecnych rozwiązań związanych z zastępstwem procesowym Skarbu Państwa w odniesieniu do rozwiązań występujących w innych krajach europejskich. Oprócz prawno-porównawczego podejścia do problemu, w pracy znajdzie się również odniesienie do rozwiązań występujących w antycznym Rzymie, gdzie powołano do życia pierwszy tego rodzaju urząd jakim był advocatus fisci. Badania prawno-historyczne pozwolą na zdystansowanie się od obecnych rozwiązań. Dzięki temu można będzie wskazać na optymalny model zastępstwa procesowego Skarbu Państwa.listelement.badge.dso-type Item , Problem ochrony interesu właściciela nieruchomości przy ustanawianiu służebności przesyłu(Wydawnictwo KUL, 2017) Kursa, Sławomir PatrycjuszArtykuł zawiera ocenę ochrony prawnej interesu właściciela nieruchomości przy ustanawianiu służebności przesyłu według obowiązującej regulacji i w projektach nowelizacji dotyczących służebności przesyłu. Rozważa kwestię ustalania „odpowiedniego wynagrodzenia” za ustanowienie służebności przesyłu. Autor prezentuje wniosek de lege ferenda w postaci propozycji wprowadzenia przepisu blankietowego, na podstawie którego właściwy minister określiłby w drodze rozporządzenia szerokość pasa niezbędnego do wykonywania przez przedsiębiorców przesyłowych swoich uprawnień, z uwzględnieniem rodzajów, specyfiki i parametrów urządzeń przesyłowych, co prowadziłoby do ujednolicenia praktyki w tym względzie. The article includes an evaluation of the legal protection of the interest of the property owner in establishing the servitude of the transmission according to the binding regulations and in the draft amendments to the servitude of transmission. Considers the issue of determining an “adequate remuneration” for establishing the servitude of transmission. The author presents a proposal de lege ferenda in the form of a proposal for a blanket regulation under which the competent minister would determine by regulation the width of the zone necessary for the transmission company to exercise its entitlements, taking into account the types, specifics and parameters of transmission devices, which would lead to the unification of practice in this regard.listelement.badge.dso-type Item , Wpływ alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów na efektywność ochrony prawnej(2017) Świrgoń-Skok, Renata; Arkuszewska, AnetaZasada efektywności, chociaż nie została wyraźnie wyartykułowana w traktatach, pełni istotną funkcję w systemie unijnej ochrony prawnej. Oczywiście problem efektywności prawa może być rozpatrywany już na etapie jego stanowienia, ale przedmiotem niniejszego opracowania są elementy związane z efektywną ochroną praw podmiotowych. Sprawy z zakresu prawa prywatnego mogą być załatwiane nie tylko przez państwowe organy sądowe, lecz także przez powołane do tego wolą stron sądy polubowne. Jest to możliwe dzięki fundamentalnej dla prawa prywatnego zasadzie autonomii woli, która na gruncie postępowania cywilnego wraża się m.in. poprzez umożliwienie stronom dokonania wyboru, czy zwrócą się o udzielenie ochrony do sądu państwowego, czy skorzystają z innej drogi dochodzenia roszczenia. Sąd arbitrażowy powinien pełnić zatem nie tylko funkcję organu rozstrzygającego spory w trybie orzeczniczym, ale co istotniejsze powinien rozwiązywać te spory przy udziale stron tak, aby możliwe było ich pojednanie lub co najmniej zapobieganie dalszej antagonizacji. Stąd też tak istotne jest zadbanie o sprawność i efektywność postępowań toczących się przed sądem polubownym, i spojrzenie na te kwestie w szerszym aspekcie postępowania cywilnego. Wynika to przede wszystkim z faktu, że chociaż sądownictwo polubowne nie jest częścią składową sądownictwa państwowego, to jednak działając zamiast sądów państwowych i udzielając ochrony prawnej, jako takie realizują zadania, które należą do państwa, zatem państwo sankcjonuje działalność sądów polubownych. Tym samym wiele problemów odnoszących się do przebiegu postępowania przed sądem powszechnym można odnaleźć również w toku postępowania arbitrażowego, choć dzięki mniejszemu formalizmowi to ostatnie z pewnością dysponuje większym zakresem środków, pozwalających na uniknięcie niesprawności i nieefektywności prowadzonych czynności. Oczywiści trudno jest jednoznaczne stwierdzić, czy postępowanie polubowne jest efektywne, decyduje o tym bowiem wiele indywidualnych czynników, jak np. skład sądu polubownego oraz charakter konkretnej sprawy. Ważnym elementem jest przygotowanie sądu polubownego do rozpoznawania spraw o charakterze cywilnym. Z jednej strony ważne jest sporządzenie i stosowanie jak najlepszych procedur (zapewniające szybkość i rzetelność postępowania) rozpoznawania tych spraw w toku postępowania arbitrażowego. Braki w tym względzie, mimo najwyższego stopnia profesjonalizmu zawodowego arbitrów, nie pozwolą na efektywną ochronę prawną strony, która się o nią ubiega przed sądem polubownym. Z drugiej strony istotne jest właściwe podejście składu orzekającego do badanej sprawy, dążenie do jej ugodowego załatwienia, przy czym działanie z należytą starannością. Tak było już w prawie rzymskim, ponieważ rzymska myśl prawna twórczo zaadaptowana do potrzeb kolejnych pokoleń, znajduje swoje zastosowania również wobec wyzwań współczesnego procesu cywilnego. W tym także w odniesieniu do kwestii związanych z potrzebą zapewnienia realizacji prawa dostępu do sądu i prawa do efektywnego procesu cywilnego. Even though it has not been explicitly articulated in the treaties, the principle of effectiveness plays an important role in the EU system of legal protection. The problem of their effectiveness may, obviously, be examined at the stage of creating the laws, yet this study focuses on selected aspects of effective protection of subjective rights. Private law cases may be handled not only by national judicial bodies, but also by courts of arbitration appointed for the purpose by the will of the parties involved. This is enabled by the principle of party autonomy, fundamental under private law, which in proceedings under civil law is expressed e.g. by the parties’ freedom to decide whether they will turn for protection to national court of law or will pursue their claims otherwise. Hence, in addition to its function as a body resolving disputes by means of adjudication, court of arbitration should settle the matters with the interested parties so that it becomes possible to reconcile differences between them, or at least to prevent further estrangement. Given the above, it is particularly important to ensure efficiency and effectiveness of proceedings held before courts of conciliation and to look at these issues in a broader context of civil proceedings. This mainly results from the fact that although arbitration system is not part of national jurisdiction, by acting in place of national courts of justice and providing legal protection, courts of arbitration perform tasks designated to the state, therefore their operation is sanctioned by the state. Consequently, numerous problems related to the course of proceeding before common courts of law can also be identified in arbitration procedures, even though the latter, having more flexibility, may apply a wider range of means to avoid the inefficiency and lack of effectiveness in their operations. It is obviously difficult to explicitly decide whether or not arbitration proceeding is effective as this depends on a number of factors, such as the composition of the arbitration court and nature of the specific case. Another matter of importance is the competence of the arbitration body in handling claims in civil proceedings. On the one hand it is important to define and apply optimum procedures in examining such cases under arbitration proceeding (to ensure rapid and fair settlement). Any related deficiencies, despite professional expertise of the arbiters, will be an impediment to effective legal protection for the party bringing their claim to arbitration court. On the other hand, it is crucial that the adjudicating panel applies adequate approach to the relevant matter, aiming at its amicable resolution and acting with due diligence. This was already the case in Roman law, because Roman legal concepts creatively adapted to the needs of the successive generations, are also applicable to challenges of the modern civil proceeding. This also relates to the need to ensure access to jurisdiction and to enforce the right of effective civil law procedure.listelement.badge.dso-type Item , Mediation: education for human rights and skills in the culture of dialogue(Wydawnictwo KUL, 2017) Pérez Beltrán, HelenaMediation is proving to be an effective way to manage conflicts in a constructive way. But mediation not only helps to solve specific problems, because its potential encompasses aspects of greater complexity. Thus, mediation helps us to know ourselves better, to better understand others, and to use what we have learned to better manage future conflict situations. In a society where there is no culture of agreement and where there is no education in the field of emotions, mediation becomes an adequate and effective tool to resolve conflicts in a peaceful and constructive manner. On the other hand, mediation allows the parties to take responsibility for the resolution of their own conflict, to be active agents in the process. The greater the citizens’ participation in the different decision making processes, the more democratic a society will be. That is why, in the restoration of social peace, citizenship should play a role as an active agent, and mediation is a suitable instrument for this purpose because the individuals in conflict find the way to solve it without third party impositions.listelement.badge.dso-type Item , Mediación policial y tutela judicial efectiva en la actualidad: reflexiones de una romanista(Wydawnictwo KUL, 2017) Guillamón, Carmen LázaroNo se duda de que el derecho a la tutela judicial efectiva es clave en la conformación del Estado de Derecho, pero también ha impedido la posibilidad de establecer formas de justicia extrajudicial a las que se apela en los últimos tiempos como fórmula de salvación para una Justicia enferma. El estudio de esta cuestión requiere un análisis histórico de las fuentes jurídicas romanas, este será el marco histórico que fundamenta desde un punto de vista dogmático la actividad de la Policía como gestora de conflictos. Así, se pondrá de relieve la importancia del método de los juristas romanos y del trabajo del Pretor –magistrado jurisdiccional- no sólo como antecedentes históricos, sino como elementos esenciales en la configuración del Sistema de Administración de Justicia en el que la mediación ha de ser tratada como uno de sus instrumentos. It is not disputed that the right to effective judicial protection is the key in shaping the State of Law, but it has also impeded the possibility of establishing forms of extrajudicial justice, which are considered a salvation for a “sick” justice system. The study of this issue requires a historical analysis of the Roman law, which will produce a historical framework for presenting the activity of the Police as a conflict manager from a dogmatic point of view. Thus, the importance of and the work of praetors – jurisdiccional magistrate- will be highlighted, not only as historical antecedents, but as essential elements in the configuration of the Justice Administration System in which mediation has to be included as one of its instruments.listelement.badge.dso-type Item , Alle origini della tutela giuridica del consumatore: fondamenti romanistici della disciplina europea(Wydawnictwo KUL, 2017) Ortu, RosannaNel presente contributo si sono voluti comparare taluni aspetti della disciplina della tutela del contraente debole nel contratto di compravendita, figura che attualmente coincide con quella del consumatore, concentrando l’attenzione su alcuni istituti presenti nel diritto romano, in cui emergono alcune situazioni di disparità contrattuale. Nella disciplina dell’Editto degli edili curuli, i magistrati repubblicani stabilirono una normativa speciale per la dichiarazione dei vizi occulti nelle vendite di schiavi ed animali, presupponendo una responsabilità oggettiva del venditore che non si fosse attenuto alle disposizioni edilizie. Un intervento importante che andò a definire una settorializzazione della materia, inquadrata all’interno della vendita in generale. Da ciò derivava una sovrapposizione in livelli della disciplina giuridica negoziale: sul piano orizzontale si collocava la regolamentazione della vendita prevista dal ius civile, mentre sul piano verticale si innestava quella speciale, di ius honorarium, prevista dall’Editto degli edili curuli. Tale modalità si riscontra anche in ambito europeo con la Direttiva 1999/44/CE, a proposito della vendita di beni di consumo, che rappresenta la manifestazione più eclatante del ruolo che il legislatore europeo ha nell’ambito della protezione del consumatore in materia contrattuale. Come nel mondo antico, nella Direttiva 1999/44/CE l’intervento normativo è giustificato dall’esigenza di creare uno spazio di tutele maggiori destinate a determinati soggetti, nonché delimitate per contenuto e ambito. This set to compare certain aspects of weaker contractor’s protections in the contract of sale, which are currently coinciding with those of the consumer, focusing on some instances resent in the Roman law, which deal with contractual disparity. In the Edict of Curuli, the Republican magistrates established special rules for declaring consealed vices in slave and animal sales, assuming an objective liability of the seller who did not abide by the regulations. An important intervention that defined sectoralization of that matter, framed within the sale in general. This resulted in an overlap of planes in legal negotiation framework framework: on he horizontal level, the regulation of the sale was on by the government (ius civile), while on the vertical plane, the local magistrate (ius honorarium, on the basis of the edict was incorporated. This is also the case with the European Directive 1999/44 / EC on the sale of consumer goods, which is the most striking manifestation of the European legislator’s role in consumer protection in contractual matters. As in the ancient world, in Directive 1999/44 / EC regulatory action is justified by the need to create a larger protection area for certain subjects, as well as delimited by content and scope.listelement.badge.dso-type Item , Protección del consumidor en los mercados: una perspectiva romanística del derecho de información y la transactio(Wydawnictwo KUL, 2017) Zamora Manzano, José LuisIn the present paper, we will focus on information on consumer protection and mediation which allows a much quicker resolution of any conflicts that arise in the matter of consumption, emphasizing the sources of Roman law where we find the Consumer protection carried out by the aediles, who were in charge of controlling and monitoring the markets, speculation and weights and measures, for this we analyze mainly sources such as D.21.1.1.1 and the vice that originated the redhibition D.21.16 and 21.1.14.10, among others. Moreover, the jurisdiction of the aediles developed in the same way as the praetors within their sphere of competence of the markets, the resolution of conflicts through the transaction that implies a history of mediation and that today is articulated as an alternative method of dispute resolution. Subsequently we analyze the bases that remain on some principles of current consumer law and the panorama that shows the incorporation of EU directives such as 2011/83/EU and the recent 2013/11/EU that encourages alternative dispute resolution (ADR).