Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2018, Tom 61, Nr 1
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12153/6872
Browse
Recent Submissions
listelement.badge.dso-type Item , Nowy impuls dla kreatywności – uwagi na tle nowelizacji niemieckiego prawa autorskiego z 20.12.2016 r. w zakresie prawa do wynagrodzenia twórców(Wydawnictwo KUL, 2018) Giesen, BeataZależność pomiędzy gwarancją prawną wynagrodzenia autorskiego a innowacyjnością i kreatywnością społeczeństwa jest dzisiaj niepodważalna. Przekonanie to przyświeca od lat niemieckiemu ustawodawcy. Wyrazem tego jest seria zmian wprowadzonych w minionym czasie w Niemczech do prawa autorskiego. Ostatnia z nich weszła w życie niedawno, bo w marcu tego roku. Wprowadzone zmiany przedstawiają się w sposób następujący: § 32 d znowelizowanej ustawy o prawie autorskim wyposaża twórcę w prawo żądania udzielenia informacji oraz w prawo żądanie przedłożenia mu stosowanego sprawozdania na temat zakresu wykorzystania jego utworu oraz rozmiarów osiąganych z tego tytułu dochodów. Tym samym uprawnieniem dysponują artyści wykonawcy. Wspomniane uprawnienie przysługuje wówczas, gdy zawarta umowa miała charakter czynności odpłatnej. Bez znaczenia natomiast pozostaje charakter ustalonego umownie wynagrodzenia. Autor może żądać przekazania jedynie takich informacji, które „normalnie rzecz biorąc, niejako zwyczajowo”, mogą być udzielane w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. Z żądaniem tym nie może przy tym wystąpić twórca, którego wkład w stworzenie całości utworu był niewielki. Podniesienie przez twórcę omawianego roszczenia jest niemożliwe także wówczas, gdy z innych powodów jest nieuprawnione żądanie udzielenia informacji, np. jeśli przekazanie informacji twórcy narażałoby drugą stronę na niebezpieczeństwo naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa. Twórca może mianowicie być pozbawiony ww. uprawnienia jedynie poprzez postanowienia umów zbiorowych, a zatem umów, które nie są zawierane indywidualnie. Chodzi zatem o takie umowy, w których twórców reprezentuje organizacja zrzeszając twórców działających w określonej branży. Istotną zmianą, w stosunku do stanu sprzed nowelizacji, jest poszerzenie kręgu podmiotów zobowiązanych do udzielenia twórcy informacji o faktycznym zakresie korzystania z utworu oraz o dochodach osiąganych z tego tytułu. Obowiązek ten obarcza obecnie już nie tylko podmiot, z którym sam twórca zawarł umowę licencyjną, ale również dalszych licencjobiorców, tzn. kolejne podmioty w łańcuchu licencji, wywodzące wprawdzie swoje prawo od twórcy, ale nie będące jego partnerami umownymi (§ 32 e). Prócz tych dwóch grup zobowiązanych do udzielenia informacji, obowiązek ten został nałożony również na inne podmioty. Są to mianowicie osoby trzecie, a zatem osoby spoza grona licencjobiorców, które w inny sposób uczestniczą w gospodarczym procesie eksploatacji utworu (§32 c I Nr 2 ustawy o prawie autorskim). § 32 niemieckiej ustawy o prawie autorskim wyposaża twórcę w prawo wystąpienia do sądu z żądaniem zmiany ustalonego umownie wynagrodzenia. Zgodnie z treścią powołanego przepisu, autor może żądać zapłaty „odpowiedniego” wynagrodzenia. Nowelizacja z 20.12.2016 r. wskazuje na kryteria pomocne w ustaleniu tegoż wynagrodzenia. Są nimi „częstotliwości” oraz zasięg korzystania. Nowelizacja prawa autorskiego z 200224 wprowadziła instytucję znaną pod nazwą „zbiorowe ustalania stawek wynagrodzeń dla danej grupy twórców”. W praktyce wspomniane układy zbiorowe nie cieszyły się nadmierną popularnością. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy był fakt, że dokonane w tym trybie uzgodnienia miały charakter wyłącznie pewnych zaleceń, tzw. nie były wiążące dla partnerów zawartej w dalszym toku czynności, już indywidualnie, umowy. Nowelizacja z 20.12.2016 r. zachowuje wspomnianą metodę ustalania wynagrodzenia twórców, podejmuje jednak próbę usunięcia jej słabych stron. Przede wszystkim został znacznie skrócony czas przewidziany dla ich prowadzenia. Wprowadzono bowiem domniemanie pozwalające na przyjęcie, niejako a priori, że poszczególne związki są uprawnione do prowadzenia negocjacji w imieniu określonej grupy twórców. Domniemanie to znajduje zastosowanie wówczas, gdy wspomniany związek reprezentuje „istotną liczbę” twórców określonej kategorii dzieł z jednej strony oraz podmiotów z nich korzystających z drugiej. Pomimo wspominanego domniemania członkowie związku zachowują prawo do podjęcia w tym względzie odmiennej uchwały. Skrócony został również termin przewidziany do zakwestionowania uchwalonej propozycji wysokości wynagrodzeń. Obecnie wynosi on 6 tygodni25. Prawo autorskie wyposaża też obecnie twórców w roszczenie o zaniechanie na wypadek, gdyby druga strony umowy – podmiot bezpośrednio związany dokonanymi w ten sposób uzgodnieniami, naruszał dokonane ustalenia. Ostatnia nowelizacja wprowadza w § 40 a tzw. prawo drugiego korzystania. Jego sens przejawia się w tym, że po 10 latach od przekazania uprawnienia do eksploatacji licencjobiorcy wyłącznemu, prawo to powraca do twórcy. W konsekwencji, twórca zyskuje na powrót możliwość dysponowania nim. Bezpośrednim powodem wprowadzenia ww. rozwiązania była praktyka znana pod nazwą „Total Bay Outs”- tzw. „sprzedaży” całkowitej, a dokładnie mówiąc na nabywaniu upoważnienie licencyjnych niejako na wszelki wypadek, w zamian za wynagrodzenie jednorazowe. Aby wydostać twórcę z tej, swojego rodzaju pułapki, zagwarantowano twórcy możliwości żądania powrotu prawa do korzystania ze stworzonego przez siebie utworu. Jeśli twórca wykona przysługujące uprawnienie, prawo eksploatacji majątkowej powraca do niego. Co istotne jednak, dotychczasowy licencjobiorca nie traci swoich uprawnień do korzystania z utworu. Przestaje on być jedynie licencjobiorcą wyłącznym. Inaczej mówiąc, licencja wyłączna ulegnie przekształceniu w licencję niewyłączną. Ustawa przewiduje również możliwość zrzeczenia się przez twórcę z tego uprawnienia. Nie może on tego jednak uczynić od razu, lecz dopiero po upływie pięciu lat od momentu zawarcia umowy. The reliance between legal guarantee of author renumeration, innovation and creativity of society is nowadays undeniable. This persuasion inspired German legislator for many years. It is conveyd by the series of modifications introduced in German Copyright Law. The latest laws have entered into force, in March 2017. The implemented changes can be presented in the following way: § 32 d of the amended copyright law enables the author to demand information and equips him with the right to be submitted appropriate report on the scope of the use of his piece of work and extent of attained profits from his work. Performers dispose of the same privilege. Discussed entitlement is granted when concluded contract is for pecuniary interest. However, the character of contractually set payment is of no significance. The author can only demand such information, which „normally, as it is customary ”, can be submitted on the scope of his business activity. This material cannot be demanded by one of the authors, whose contribution to the whole work was minor. Raising a claim by the author is also impossible, if such a claim is not eligible due to divers other reasons, as well as when the request for information is unauthorized. Such request is for example unauthorized when the transfer of material could possibly put the other side of the contract at risk of breaching business secrecy. The author can be exclusively stripped of his powers of entitlement only through collective agreements clauses, which are understood as contracts that are not individually concluded. Therefore this concerns contracts, in which authors are represented by an organization, which incorporates the authors operating in their concrete industry. A vital change in comparison with the state before amendment is broadening of group of entities obliged to provide the information requested by the author about the factual scope of use of his piece of work and extent of attained income from his work. This obligation burdens not only the entity with whom the author concluded a licence agreement but also subsequent licencees, i.e. further entities in the licence chain deriving their right from the author, but are not his contractual partners (§ 32 e). Aside from these two groups obliged to supply information, the responsibility has also been imposed on other different entities. These are namely third parties that participate differently in the economic process of work exportation and are not included in the group of licencees (§32 c I Nr 2 of the Copyright Law). § 32 of German Copyright Law equips the author with the right to apply to the court with the demand to change contractually agreed payment. In accordance with this provision, the author can demand to obtain „adequate” remuneration. The amendment of 20th December 2016 signalizes criteria helpful in determining that salary. These are „frequencies” and scope of use. The amendment of the Copyright Act of 200226 introduced an institution known as „collective regulation rates of renumeration for a certain group of authors”. In practice, these previously mentioned collective agreements had not gained popularity. One of the reasons for such behavior was the fact that arrangements made with this procedure were exhibiting the character of recommendations, i.e. they were not binding for partners, which later concluded contracts individually. The amendment of 20 December 2016 keeps this method of determining renumeration of authors, however, it does try to remove its disadvantages. First of all, the time to carry them out was drastically cut. A legal presumption, which allowed to accept a priori that particular associations are entitled to implement the negotiations on behalf of certain group of authors, was introduced. This legal presumption is applicable if the association represents „substantial number” of authors of specific category of pieces of work on the one hand and entities making use of them on the other hand. Despite the above mentioned legal presumption, the association members keep the right to adopt different resolution in this regard. Prefigured term to questioning adopted proposition of height of salaries was also cut. It is currently six weeks27. The copyright law will equip the authors with claim for omission, in case if the other party – entity directly bound with arrangements, breaks previously made arrangements. The latest amendment introduced in § 40a is the so-called right of second use. Its significance is based on the fact that after 10 years from the moment of transferring entitlement to exploitation of work to the holder of an exclusive licence, the right returns to the author. As a consequence, the author again gains the possibility of disposing of this right. The reason for the introduction of the above mentioned solution was a practice known as „Total Bay Outs”- the so-called „sell” complete, which strictly speaking, relies on purchasing licence authorisation just in case for a one-time payment. In order to help the author to break free of this sort of trap, the possibility of demanding the return of the right to use his own piece of work was guaranteed. If the author executes his entitlement, the right of financial exploitation will return to him. What is essential though, the previous licencee is not losing his entitlement to use piece of work. He stops to be an only exclusive licencee. Differently speaking, the exclusive licence transforms into a non-exclusive licence. The law also provides for the possibility of waiving the entitlement by the author. He cannot proceed with that instantly though, but only after five years from the moment of signing a contract.listelement.badge.dso-type Item , Wybrane zagadnienia prawa autorskiego dotyczące tworzenia internetowych galerii sztuki (ze szczególnym uwzględnieniem wolności panoramy)(Wydawnictwo KUL, 2018) Jakimczuk, EwaW dobie ogólnej cyfryzacji, nośniki analogowe tracą na znaczeniu. Również sztuka „przenosi się” do Internetu – w sieci powstaje coraz więcej galerii dzieł artystycznych dostępnych online. Dla większości ludzi fotografie w nich dostępne są jedyną formą, w jakiej mogą zapoznać się z zabytkami, czy utworami znajdującymi się w przestrzeni publicznej innych miast, czy państw, które to utwory z założenia mają służyć ogółowi społeczeństwa. W referacie koncentruję się na zjawisku wolności panoramy, zwłaszcza w przypadku zamieszczania fotografii utworów artystycznych w galeriach internetowych (komercyjnych i niekomercyjnych). Zasygnalizowane zostały wybrane kwestie, jak np. prawa twórcy, wykorzystanie wizerunku. Wskazany został zakres dozwolonego użytku, zwłaszcza dotyczący powoływania się na tę instytucję przy wykorzystywaniu zdjęć dzieł sztuki zamieszczanych w galeriach online oraz czy mogą one przynosić korzyści materialne. The impact of global digitalisation on art means that art is now more accessible than ever before and with its variety of online platforms and digital galleries it has the widest distribution ever. For many people, digital representation is and will remain the only way to experience art, thus questions need to be raised around acceptable usage of a digital method. Here are my thoughts on a subject of how “ freedom of panorama” is being applied in commercial and non-commercial environments, when digital images of otherwise publicly available art and objects are being used. Other areas covered here touch on issues such as intellectual rights of artists and creators, acceptable use of digital images, importance of references to sources, prime locations or institutions of art used in digital representations. As well as topics of commercial advantage and physical gains from using digital representation of publicly accessible art.listelement.badge.dso-type Item , Z problematyki wynagrodzenia za udostępnianie utworu naukowego na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych(Wydawnictwo KUL, 2018) Kozieł, GrzegorzW niniejszym artykule przedstawiono wybrane problemy dotyczące wynagrodzenia za udostępnianie przez instytucję naukową utworu naukowego osobom trzecim na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 666 ze zm. – u.p.a.p.p.), które jest jednym z uprawnień tej instytucji przewidzianych w wymienionym przepisie (poza korzystaniem z tzw. materiału naukowego zawartego w tym utworze). W opracowaniu odniesiono się do zagadnienia charakteru prawnego przepisu art. 14 ust. 2 przywołanej ustawy oraz wpływu ustaleń w tym zakresie na spektrum praw twórcy utworu naukowego w obszarze wynagrodzenia. Podjęto w nim także próbę usytuowania prawa twórcy utworu naukowego do wynagrodzenia z tytułu jego udostępniania (zgodnie z art. 14 ust. 2 u.p.a.p.p.) w obszernym katalogu praw twórcy do wynagrodzenia przewidzianych w tej ustawie, w tym w szczególności zawarto propozycję określenia charakteru prawnego analizowanego prawa do wynagrodzenia. This article presents selected problems concerning the remuneration for making a scientific work available by a scientific institution to third parties on the basis of Article 14 par. 2 of the Law of 4 February 1994 on Copyright and Related Rights (J.L. 2016, it. 666, as am. – CRRL), which is one of the powers of that institution provided for in that provision (other than the use of the so-called scientific material included in this work). The article deals with the issue of the legal nature of the provision of Article 14 par. 2 of the CRRL and the influence (impact) of the findings in this area on the scope of rights of the scientific work’s author in the field of remuneration. It also included an attempt to position of the right of scientific work’s author to remuneration of its being made available (in accordance with Article 14 par. 2 of the CRRL) in the extensive catalog of authors’ rights to remuneration provided for in this Law, including a proposal to determine the legal nature of the right to remuneration.listelement.badge.dso-type Item , Utwór naukowy a komercjalizacja rezultatów twórczych w świetle prawa o szkolnictwie wyższym(Wydawnictwo KUL, 2018) Machała, WojciechW niniejszym artykule analizowany jest stosunek pomiędzy normami art. 14 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych i art. 86d i n. ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (wprowadzonych nowelizacją z 2014 r.). Doniosłość poruszonego zagadnienia wynika z faktu, że ten sam efekt wysiłku intelektualnego pracownika uczelni wyższej może kwalifikować się zarówno jako utwór naukowy (do którego zastosowanie ma art. 14 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych), jak i wynik prac rozwojowych (do którego odnosi się art. 86d i n. Prawa o szkolnictwie wyższym), a status prawny wynikający z art. 14 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i art. 86d Prawa o szkolnictwie wyższym jest odmienny. Zgodnie z art. 14 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych uczelni, której pracownik stworzył utwór naukowy, nie przysługują – co do zasady – autorskie prawa majątkowego do tego utworu, a jedynie pierwszeństwo jego publikacji (na podstawie odrębnej umowy zawartej z twórcą). Natomiast, zgodnie z art. 86d i n. Prawa o szkolnictwie wyższym, autorskie prawa majątkowe do utworu będącego jednocześnie wynikiem prac rozwojowych przysługują uczelni, która może ten wynik poddać procesowi komercjalizacji lub przenieść prawa do niego na twórcę (jeżeli od komercjalizacji odstępuje). Tezą artykułu jest, iż zastosowanie dyrektywy wykładni lex specialis derogat legi generali usuwa kolizję pomiędzy badanymi normami i każe względem utworów stanowiących jednocześnie wyniki prac rozwojowych stosować art. 86d i n. Prawa o szkolnictwie wyższym. W związku z powyższym autorskie prawa majątkowe do tej kategorii utworów naukowych przysługują uczelni. It is believed that universities may play proncipal role in the process of innovations. It is crucial to provide adequate legal background to enhance academics to create on the one hand, and to enable universities to put the effects of academics’ creativity on the market – on the other hand. The provision of such legal framework was the main purpose of the recent amendement to Law on Higher Education. However, the adopted rules have left some extent of uncertainty as regards the legal status of works created by academics. This article focuses on the issue of the status of copyrighted scientific works. In principle, such works are not subject to employer’s copyright (regulated by art. 12 and 74 section 3 of Law on Copyright and Neighbouring Rights), the employer (university or other establishment of higher education) is only granted the priority regarding the publication of employee’s work (provided that certain additional conditions are met) – art. 14 of Law on Copyright and Neighbouring Rights. Thus, university’s position vis-a-vis their employees works is somehow weak, and additionally the enforcement of priority granted by virtue of art. 14 is dubious. On the other hand, Law on Higher Education (as amended) provides that university hold rights to effects of its employee’s development works and may commercialise them or transfer rights thereto (art. 86d and following of Law on Higher Education). These effects of develompment works may in some cases be scientific works as well (eg. concept of market use of certain data may constitute an effect of development works and scientific work at the same time). It is trerefore crucial to asses which legal rule applies to objects being scientific works and effects of development works at the same time. It is argued that according to principle lex specialis derogat legi generali art. 86d of Law on Higher Education has priority before art. 14 of Law on Copyright and Neighbouring Rights, although some authors hold the contrary opinion.listelement.badge.dso-type Item , Pojęcie stosownego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a jego rynkowy charakter(Wydawnictwo KUL, 2018) Maryniak, ŁukaszAutor niniejszego artykułu podejmuje próbę ustalenia prawidłowej definicji „stosownego wynagrodzenia”, o którym mowa w art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Mimo iż, prima facie, w orzecznictwie przedmiotowe pojęcie jest rozumiane jednolicie, to jednak przy bardziej szczegółowej analizie poszczególnych orzeczeń można dostrzec, że sądy podejmują rozstrzygnięcia, biorąc pod uwagę różne czynniki – determinujące ostateczną wysokość wynagrodzenia, jaką zobowiązany jest zapłacić naruszyciel. Zazwyczaj wspomniane czynniki mają charakter wyłącznie obiektywny (np. cena egzemplarza utworu), w pewnych przypadkach cechują się jednak charakterem subiektywnym (np. relacje łączące naruszyciela i twórcę, motywy działania naruszyciela, etc.). Autor niniejszego artykułu udziela odpowiedzi na pytanie, czy pojęcie „stosownego wynagrodzenia” jest tożsame z pojęciem „rynkowego wynagrodzenia”, oraz formułuje podstawy autorskiej metody ustalenia wysokości stosownego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 79 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, którą można określić jako metodę „obiektywno-subiektywną”. In this article its author tries to find a proper definition of “respective remuneration” referred to in article 79 paragraph 1 of Polish Copyright Law (Act of 4 February 1994 on Copyright and Related Rights). Although, prima facie, in the case law this term is understood uniformly, while analysing in detail the different cases of copyright infringement it is noticeable that the judgments are based on various factors, which eventually influence the final amount of remuneration defendant must pay. These factors are usually objective (such as prices for a copy of work) but sometimes they might be also subjective (for instance: the relations between defendant and author, the motives of defendants infringement, etc.). The author of this article answers the question whether the term “respective remuneration” means the same as “market remuneration” (market prices) and proposes the original method of calculating a respective remuneration referred to in article 79 of Polish Copyright Law, called “objective-subjective method”.listelement.badge.dso-type Item , Warunki rejestracji i zakres ochrony kompozycji kolorystycznej jako znaku towarowego w świetle przepisów krajowych oraz dyrektywy 2015/2436(Wydawnictwo KUL, 2018) Sitko, JoannaKompozycja kolorystyczna to, zgodnie z przepisami ustawy prawo własności przemysłowej, jedna z postaci w jakiej może występować znak towarowy. Pojęcia tego używa się dla określenia znaków towarowych stanowiących zestawienie dwóch lub więcej kolorów per se. Jest to specyficzna kategoria oznaczeń, względem których – w bogatym orzecznictwie prejudycjalnym Trybunały Sprawiedliwości wypracowane zostały szczegółowe zasady ich prezentacji w rejestrze. Z utrwalonej już linii orzeczniczej (zarówno sądów polskich, jak i unijnych) wynika, że oprócz graficznej prezentacji kompozycji kolorystycznej, bardzo istotnym elementem zgłoszenia takiego znaku jest jego opis, w którym oprócz podania słownej nazwy koloru i jego numeru według określonej międzynarodowej klasyfikacji kolorów, konieczne jest również określenie stałego sposobu połączenia barw tworzących znak. Wskazane wymogi dotyczące prezentacji znaku w rejestrze determinują jego zakres ochrony. Pomimo wiec tego, że przedmiotem zgłoszenia w przypadku kompozycji kolorystycznej jest bezkonturowy układ dwóch lub więcej barw, ochrona de facto zbliżona jest do tej, jaka właściwa jest dla ochrony znaków graficznych przedstawiających kolory zamknięte w figurach geometrycznych o zadanych kształtach. Zakres ochrony takiego znaku jest bowiem ściśle określony poprzez wskazanie wzajemnych proporcji kolorów i sposobu ich połączenia (np. linia prosta, falowana, rozmyta itp.). Znak stanowiący kompozycję kolorystyczną nie uzyskuje więc ochrony w odniesieniu do wszystkich możliwych zestawień barw składających się na dany znak. Rozważania zawarte w prezentowanym artykule dotyczą również zmiany wprowadzanej przez dyrektywę 2015/2436 w zakresie graficznej przedstawialności znaku i jej wpływu na sposób prezentacji znaków stanowiących kompozycję kolorystyczną. Zagadnienie to omówione zostało w kontekście szczegółowych wytycznych płynących z rozporządzenia wykonawczego 2017/1431 dotyczącego znaku towarowego Unii Europejskiej. Pursuant to the provisions of the Act of 30 June 2000 on Industrial Property Law, combinations of colours may be considered as trademarks. This notion applies to trade marks which bear an arrangement of two or more colours per se. It is a specific category of denominations with respect to which detailed principles for the presentation thereof in a relevant register has been developed in the preliminary rulings of the European Court of Justice. It follows from the well-established jurisprudence of Polish and EU courts alike that in addition to the graphic presentation of a combination of colours, the description of the relevant trade mark in an application for trade mark protection plays a major role. Such a description should include, besides specifying the colour and its number in the international classification of colours, information on the fixed arrangement of colours that constitute the trade mark. Such requirements concerning the presentation of the trade mark in the register determine the scope of its protection. Despite the fact that the object of the application concerning a combination of colours is a contour-free arrangement of two or more colours, the actual protection is similar to that which is proper for the protection of graphic signs composed of colours enclosed in defined geometrical figures. The scope of protection of such a trade mark is strictly determined by indicating mutual relations between/among colours and the manner in which they are linked (e.g., straight line, undulating line, colour blur, etc.). Thus, a trade mark with a combination of colours is not subject to protection with respect to all possible arrangements of colours that make up a given trade mark. The considerations presented in this article also refer to the changes introduced in Directive (EU) 2015/2436 on the graphic representation of a trade mark and its effects on the presentation of trade marks which constitute a combination of colours. This issue is presented in the context of detailed guidelines that stem from the Commission Implementing Regulation (EU) 2017/1431 concerning the European Union trade mark.listelement.badge.dso-type Item , Przedmiot zobowiązania z umowy o twórczość naukową(Wydawnictwo KUL, 2018) Szyjewska-Bagińska, JoannaCechą szczególną pracy twórczej jest jej faktyczny charakter. Jej zwieńczeniem jest powstanie utworu prawa autorskiego – dobra prawnie chronionego, które z mocy samego prawa w momencie jego ustalenia, staje się przedmiotem prawa. Stosunek prawny wykreowany umową o wykonywanie pracy twórczej jest dość złożony. W pojęciu twórczości można bowiem rozróżnić dwa podstawowe znaczenia: czynnościowe i przedmiotowe. Jeżeli przedmiotem umowy jest wykonywanie twórczości naukowej (również dydaktycznej) uwzględnić należy również regulacje szczególne dotyczące nabywania praw do utworów naukowych przez instytucję naukową oraz cechy szczególne pracy o charakterze naukowym i dydaktycznym. Struktura świadczenia umownego wynikającego z zawarcia umowy dotyczącej twórczości naukowo-dydaktycznej, wskazuje, że przedmiotem takiej umowy w większym zakresie jest twórczość w znaczeniu czynnościowym, aniżeli przedmiotowym. Analiza regulacji szczególnej art. 14 prawa autorskiego oraz specyfiki wykonywania umowy o twórczość naukową, w tym dydaktyczną, doprowadza do stwierdzenia, że w przeciwieństwie do twórczości niemającej charakteru naukowego, przedmiotem umowy o twórczość naukową są obowiązki twórcy związane wykonywaniem oznaczonej pracy lub świadczeniem usług, niż za dysponowanie prawami autorskimi do utworu. The characteristic feature of creative work is its actual character. Its culmination is the creation of a copyrighted work - a legally protected good which, by the law itself, at the time of its establishment, becomes the subject of law. The legal relationship created by the contract for the performance of creative work is quite complex. In the concept of creativity one can distinguish two basic meanings: functional and material. Where the subject matter of the contract is the performance of scientific (as well as didactic) works, account should also be taken of the special rules governing the acquisition of rights to scientific works by a scientific institution and the special characteristics of scientific and didactic work. The structure of the contractual performance resulting from the conclusion of an agreement on scientific and didactic works indicates that the subject matter of such a contract is, to a greater extent, works in the functional sense rather than material. Analysis of the special regulation of Article 14 of the copyright law and the specific nature of the performance of the contract of scientific works, including didactics, leads to the conclusion that, unlike non-scientific works, the subject matter of a scientific works contract is the creator’s obligation related to the performance of a designated work or to the provision of services, rather than having the copyright to the work.listelement.badge.dso-type Item , Wynagrodzenie pracownika naukowego biorącego udział w realizacji filmu naukowego(Wydawnictwo KUL, 2018) Ślęzak, PiotrAudiowizualny utwór naukowy to dzieło, w którym twórcy przedstawiają fakty i teorie naukowe wykorzystując jako tworzywo artystyczne światło i dźwięk. Ze względu na występowanie w utworach tego rodzaju warstwy naukowej w ekipie filmowej obok przedstawicieli typowych zawodów filmowych pojawiają się reprezentanci świata nauki. Pełnią oni różne role przy produkcji filmu. Mogą wypowiadać się na ekranie albo pełnić rolę tzw. konsultantów naukowych. Wypowiedź na ekranie może być utworem naukowym (podobnym do klasycznego wykładu akademickiego). Producent filmu zawiera z naukowcami występującymi na ekranie umowy o produkcję audiowizualną. Rola naukowca może sprowadzać się także konsultacji poprawności merytorycznej komentarza słownego czy też poprawności tłumaczenia komentarza w utworze audiowizualnym możliwe jest zarówno zawarcie umowy o produkcję audiowizualną albo odrębnej umowy dotyczącej „recenzji” komentarza słownego. W umowach takich strony przewidują, że naukowiec otrzymuje wynagrodzenie za udział w realizacji filmu. Autor stawia tezę, że naukowcy nie są twórcami filmowymi w związku z czym nie uzyskują dodatkowego wynagrodzenia z tytułu dystrybucji filmu. Dlatego wynagrodzenie za udział w realizacji filmu powinno być ustalone na takiej wysokości aby uwzględniało przewidywalne dochody z eksploatacji naukowego utworu audiowizualnego. The scientific audiovisual work is a work, when the authors represent the facts and scientific theories, using light and sound as an artistic material. Due to the presence in works of this scientific layer, the representatives of science world appear in film crew besides representatives of typical film professions. They play different roles on film production. They can speak out on the screen or perform the role of so-called scientific consultants. The speech on screen can be a scientific work (similar to classic academic lecture). Film producer concludes agreements on audiovisual production with scientists, who perform on the screen. The role of scientist can come down also to a consultation for substantive correctness of verbal comment or either for comment translation correctness on audiovisual work it is possible both, the conclusion of agreement on audiovisual production or a separate agreement relative to “review” of verbal comment. In these agreements the sides foresee that the scientist receive the remuneration for participation in film production. The Author makes the assessment that the scientists are not film creators, therefore they do not receive additional remuneration for film distribution. For this reason the remuneration for participation in film production should be set up at the level, which would consider expected incomes from scientific audiovisual work exploitation.listelement.badge.dso-type Item , Prawo do wynagrodzenia w prawie autorskim na tle stosunków majątkowych małżeńskich(Wydawnictwo KUL, 2018) Tylec, GrzegorzW opracowaniu przeanalizowany został problem przynależności autorskich praw majątkowych oraz dochodów, które one generują do majątku wspólnego małżonków oraz majątków odrębnych małżonków. Punktem wyjścia do rozważań na ten temat stają się kwestie interpretacji pojęcia „wynagrodzenie autorskie”, które może być rozumiane na wiele sposobów, raz jako prawo o charakterze bezwzględnym innym razem jako uprawnienie względne wynikające z treści zawartej umowy. Celem niniejszego opracowania była odpowiedz na pytanie w jakiej sytuacji dochody, które generują autorskie prawa majątkowe zasilą majątek osobisty a w jakim majątek objęty małżeńską wspólnością ustawową twórcy, czy sytuacja ulega zmianie gdy dojdzie do zbycia autorskich praw majątkowych na rzecz następcy prawnego twórcy? Przedstawione w artykule zagadnienia mają istotne znaczenie dla rozstrzygania sporów sądowych dotyczących zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej oraz do rozstrzygania kwestii związanych z możliwością pobierania dochodów, które generują autorskie prawa majątkowe przez małżonka twórcy. W artykule poruszona została także kwestia dysponowania autorskimi prawami majątkowymi w małżeńskich umowach majątkowych. The study analyzed the problem common property of the spouses and copyright. The main issue is whether the income that the copyright law generates will be the joint property of the spouses. The starting point for reflection on this is interpretation of the term “copyright remuneration” which can take the form right effective inter partes or erga omnes. The purpose of this study was to answer the question: in what situation the income of copyright law will create the personal property and when the joint property of the spouses whether the situation changes when the copyright is transferred to the legal successor of the creator? The issues presented in the article are important for resolving court disputes regarding the abolition of the matrimonial property. The article also discusses the issue of copyright disposal in matrimonial property agreements.listelement.badge.dso-type Item , Opłata za korzystanie z programu komputerowego jako usługi(Wydawnictwo KUL, 2018) Żok, KrzysztofCelem tego artykułu jest przedstawienie typowych sposobów ustalania opłaty za korzystanie z programu komputerowego jako usługi i odniesienie tych uwag do uregulowania wynagrodzenia w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W niniejszym opracowaniu omówiono ogólne założenie ochrony twórcy jako słabszej strony umowy oraz rozważano adekwatność tego założenia w kontekście programów komputerowych, w tym także modelu oprogramowania jako usługi. Następnie przedstawiono systemy wynagradzania za korzystanie z utworu i rodzaje typowych opłat związanych z eksploatacją rozważanego dobra niematerialnego w chmurze obliczeniowej. Szczegółowej analizie poddano opłatę uzależnioną od rozmiaru rzeczywistego użycia programu komputerowego oraz opłatę uzależnioną od liczby jego użytkowników. Na tej podstawie wskazano także różnice między modelem oprogramowania jako usługi i modelem licencjonowania programów komputerowych udostępnionych na nośniku danych. W konkluzji stwierdzono, że odmienność w sposobie kształtowania powyższych opłat wynika przede wszystkim z zastosowanej technologii eksploatacji utworu. The purpose of the article is to present typical modes of determining the fee in Software as a Service and to refer these remarks to the regulation of remuneration in Copyright and Neighbouring Rights Act. The paper discusses the general assumption, that the author as a weaker party needs a protection, and considers the adequacy of the assumption in the context of computer programs, including Software as a Service. Subsequently there are described systems of payment for using the work and kinds of typical fees connected with the exploitation of an intangible good in the cloud. The fee depending on the size of the real use of the computer programs and the fee depending on the number of users were subjected to a scrutiny. On this basis the differences between Software as a Service and licensing computer programs delivered on data media are also indicated. In the conclusion it is stated, that the divergence in the mode of shaping the aforementioned fees results mainly from the technology applied to the exploitation of the work.listelement.badge.dso-type Item , Ochrona godności osoby skazanej w prawie karnym wykonawczym. Wybrane aspekty(Wydawnictwo KUL, 2018) Bielecki, MarekTematem niniejszego opracowania jest ochrona godności osoby ludzkiej w prawie karnym wykonawczym. Głównym celem o jest odpowiedź na pytanie czy prawo karne wykonawcze chroni tą wartość w dostateczny sposób godność osoby ludzkiej? Autor podejmuje analizę zagadnienia w takim ujęciu, które dotychczas nie doczekało się opracowania w literaturze przedmiotu. Proponowana systematyka opiera się bowiem na hierarchii potrze amerykańskiego filozofa Abrahama Maslowa. Autor przyporządkowuje poszczególne gwarancje w zakresie wolności religijnej potrzebom niższego i wyższego rzędu. The subject of the present study is the preservation of the dignity of sentenced person in executive penal law. The main purpose is the answer to the question, if penal law preserves this value in adequate measure? The author undertakes the analysis of the issue in such approach, which so far now has not been developed in the literature on the subject. The suggested systematics is based on the hierarchy of needs of the American philosopher Abraham Maslow. The author assigns individual guarantees in the field of religious freedom to the needs of lower and higher order.listelement.badge.dso-type Item , Bezpieczeństwo prawne danych osobowych w nowych warunkach cyfrowych(Wydawnictwo KUL, 2018) Chałubińska-Jentkiewicz, KatarzynaOchrona danych osobowych w nowych warunkach cyfrowych wymaga redefinicji i zmian przepisów prawa. Rozwój nowych technologii powoduje, iż obecne przepisy prawa nie są adekwatne do nowych wyzwań w ochronie danych osobowych. Dlatego też prawo to jest ciągle zmieniane i udoskonalane. Istotną rolę odgrywają tu organy powołane do przestrzegania przepisów odnoszących się do ochrony prywatności. Ważna z punktu widzenia osób fizycznych – bo to właśnie ich dotyczy ochrona danych – wydaje się również świadomość związana z istniejącymi zagrożeniami płynącymi z korzystania z serwisów internetowych, w tym w szczególności z serwisów społecznościowych. Użytkownicy korzystając z nich nie zawsze mają pełną świadomość, czy dane umieszczane w sieci – a wymagane np. w procesie rejestracji – nie zostaną wykorzystane przez osoby do tego nieuprawnione. Zagadnienie to dotyka takich kwestii jak: odpowiedzialność za treści umieszczane w sieci, odpowiedzialność za usługi świadczone drogą elektroniczną, prawo do bycia zapomnianym, jurysdykcja w obszarze globalnego świadczenia usług. Ochrona prawna, którą gwarantują nowe przepisy unijne stanowi początek niezbędnej w tym zakresie reformy. The protection of personal data in the new digital conditions requires redefinition and changes of the law. The development of new technologies means that the current legal provisions are not matched to new challenges in the protection of personal data. Therefore, this law is still changed and improved. The most important role is played by bodies appointed to comply with provisions relating to the protection of privacy. Important from the point of view of individuals - because it is their data protection – it also seem the awareness related to the existing threats resulting from the use of websites, in particular from social websites. Users using them are not always fully aware that the data placed on the network will not be used by unauthorized persons. This problem touches on issues such as: responsibility for content on the web, responsibility for services provided electronically, the right to be forgotten, jurisdiction in the area of global service provision. The legal protection, which is guaranteed by the new EU regulations, is only the starting point of the necessary changes in this area.listelement.badge.dso-type Item , Prawo do grobu jako problem kulturowy i prawny(Wydawnictwo KUL, 2018) Sobczak, Jacek; Gołda-Sobczak, MariaJakkolwiek problem śmierci nurtuje od dawna teologów, filozofów, psychologów, socjologów, antropologów, kulturoznawców, to jednak w ostatecznym rozrachunku regulacja obszarów związanych z zakończeniem życia ludzkiego należy do prawników. Oni muszą odpowiedzieć na pytanie, kiedy następuje kres życia człowieka oraz rozwiązanie skomplikowanych problemów prawnych, związanych z ochroną dóbr osobistych zmarłego. Wprawdzie rodzina zmarłego nie dysponuje jego zwłokami, to jednak jej w pierwszym rzędzie przysługuje prawo do decydowania o pochówku zmarłego. Może to oczywiście wywoływać konflikty. Prawo do grobu ma charakter osobisty i majątkowy. Reguluje je ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Z pogrzebem wiążą się oczywiście kwestie natury finansowej, które nie stanowią długu spadkowego. W praktyce poważne trudności może nastręczać spełnienie woli zmarłego, co do miejsca, bądź sposobu pochówku. Kontrowersje mogą niekiedy budzić napisy na nagrobkach, z czym wiąże się prawo do wykonywania kultu zmarłego. Prawo do pochowania przysługujące najbliższej rodziny osoby zmarłej jest osobistym prawem podmiotowym. Istotna jest także kwestia ekshumacji. Although the problem of death has long been bothering theologians, philosophers, psychologists, sociologists, anthropologists and culture experts, ultimately the regulation of areas related to the end of human life belongs to lawyers. They have to answer the questions when the human life ends and when the complex legal problems related to the protection of the deceased’s personal rights are solved. Although the family of the deceased is not in the possession of the deceased’s body, first and foremost the family own the right to decide on the deceased’s burial. This can of course cause conflicts. The right to the grave is personal and property. It is regulated by the Act of Law of January 31, 1959 about cemeteries and burial of deceased individuals. Of course, the funeral involves financial issues that do not constitute inheritance debt. In practice, serious difficulties may give rise to the will of the deceased as to the place or method of burial. Controversies can sometimes be aroused by the inscriptions on the tombstones, which involves the right to perform the worship of the deceased. The right to be buried by the immediate family of the deceased is a personal subjective right. The issue of exhumation is also important.listelement.badge.dso-type Item , Realizacja polityk publicznych przez administrację publiczną(Wydawnictwo KUL, 2018) Izdebski, JanWspółczesna administracja publiczna jest zaangażowana w realizację zadań, które są elementem polityk publicznych ukierunkowanych na rozwiązywanie złożonych problemów społecznych. Sposób tworzenia i realizacji poszczególnych polityk publicznych stawia przed podmiotami administracji publicznej istotne wyzwania. Złożoność powierzonych podmiotom administracji publicznej funkcji w realizacji polityk publicznych powoduje konieczność ich prawidłowego ujęcia w podstawach prawnych funkcjonowania administracji publicznej, w szczególności prawnych formach działania administracji publicznej oraz sposobu ujęcia kompetencji organów administracji publicznej uregulowanych materialnym prawem administracyjnym. Wskazane zależności warunkują konieczność współpracy pomiędzy dyscyplinami naukowymi mającymi za przedmiot w szerokim ujęciu realizację zadań państwa oraz funkcjonowanie administracji publicznej. The contemporary public administration is engaged in implementation of the tasks that are the part of the public politics aiming to solve the complex social problems. The manner of creating and achieving each of the public politics is a challenge for the public administration entities. The complexity of the functions entrusted to the public administration entities in the implementation of the public politics causes the necessity of the correct recognition of those politics in the legal basis of the functioning of the public administration, in particular in the legal forms of acting by the public administration and the way of recognizing the competences of the public administration bodies regulated in the substantive administrative law. The indicated dependences cause a necessity to cooperate between the scientific disciplines that implement in the broad scope the state’s tasks and the functioning of the public administration.listelement.badge.dso-type Item , Status prawny Służby Parku Narodowego(Wydawnictwo KUL, 2018) Karpiuk, MirosławZachowanie, zrównoważone użytkowanie oraz odnawianie zasobów, tworów i składników przyrody są jednym z ogniw składających się na sferę bezpieczeństwa ekologicznego postrzeganego poprzez pryzmat ochrony przyrody. W ramach tego systemu wyróżnić należy służby ochrony przyrody, których zadania i kompetencje będą się mieściły w tej przestrzeni. Zadania w zakresie ochrony przyrody na terenie parku narodowego wykonuje Służba Parku Narodowego. Osoby, którym powierza się zadania w ramach instytucji, jaką jest Służba Parku Narodowego, nie realizują ich na podstawie stosunku służbowego (stosunek administracyjnoprawny), a na podstawie stosunku pracy, gdyż są to pracownicy zatrudnieni na poszczególnych stanowiskach w tej strukturze. Pracownicy ci wykonują czynności związane z ochroną przyrody, badaniami naukowymi oraz działalnością edukacyjną, jak również związane z ochroną mienia parku narodowego, czy zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie ochrony przyrody. Preservation, sustainable use and the restoration of resources, natural monuments and the elements of nature are one of the components creating the sphere of ecological security seen from the perspective of nature preservation. Within this system, there should be distinguished nature preservation services which are entrusted competences and tasks in that field. The National Park Service performs nature preservation tasks in national parks. Those entrusted with tasks in the institution of the National Park Service do not perform them on the basis of the service relationship (legal-administrative relation), but on the basis of employment relationship, as they are workers employed on various positions in this structure. Personnel perform activities related to nature preservation, scientific research and educational activities, as well as connected with the protection of the national park property, or preventing crimes and offences in the field of nature preservation.listelement.badge.dso-type Item , Fotografia w nurcie teoriopoznawczym(Wydawnictwo KUL, 2018) Jakubowicz, MichałW artykule przedstawione są cztery programy fotografii artystycznej związane z refleksją nad mediami. W pierwszej części opisana jest relacja fotografii i tzw. pre-mediów, charakterystycznych postrzeganiu, tj. światło, powietrze. W drugim rozdziale przedstawiony jest związek między ziarnistą strukturą fotograficzną a teorią pola równomiernego będącą u podstaw wiedzy z zakresu kompozycji wizualnej oraz kreacji znaków. W trzeciej części fotografia opisana jest na tle rozwoju cyfrowej technologii wpływającej zasadniczo na zmianę procesu powstawania zdjęć. Ostatni rozdział dotyczy związków fotografii z mediami społecznymi rozumianymi jako specyficzna więź łącząca ludzi używających zdjęć w celach komunikacyjnych. The article presents four programmes of artistic photography related to the reflection on media. The initial part is devoted to the specificity of relationship between photography and the so called pre-media, characterized by perception, that is light, air. The second chapter presents the relationship between photographic grain structure and the uniform field theory which forms the basis of knowledge in the scope of visual composition and creation of signs. Within the third part, the photography is described at the background of the development of digital technology impacting substantially the change of process of picture creation. The final chapter concerns relations between photography and the social media, understood as a specific bond linking people who avail of photographs for communication purposes.listelement.badge.dso-type Item , Kontekst medialny fotografii mortualnej na przykładzie zdjęć pośmiertnych Stanisława Wyspiańskiego i Adama Mickiewicza(Wydawnictwo KUL, 2018) Łarionow, DominikaArtykuł pokazuje na przykładzie historii obecności kulturowej ciał zmarłych dwóch wieszczów narodowych: Stanisława Wyspiańskiego i Adama Mickiewicza historię rozwoju prasowego dyskursu wokół śmierci. W wypadku Wyspiańskiego: odejście poety i pogrzeb stały się samodzielnymi faktami medialnymi, które po stu latach doczekały się osobnej wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie. Przywołany w niniejszym kontekście Mickiewicz stał się pierwszym polskim wieszczem, którego zdjęcie zwłok weszło do obiegu powszechnego. Obecna kultura dokonała marginalizacji zagadnień funeralnych. Tekst prowokuje do postawienia pytania: czy taka droga jest słuszna? The article shows on the example of the history of the cultural presence of dead bodies of two national poets: Stanisław Wyspiański and Adam Mickiewicz – the story of the development of the press debate around death. In Wyspiański’s case: the departure of the poet, the funeral became a stand-alone media event in Cracow. Mentioned in this context, Miciewicz became the first Polish national bard, who photographed a corpse entered the general circulation. The author shows that in the modern world the presence of death in the media is limited to press releases. Current culture has marginalized death. The text provokes the question whether such a way is right?listelement.badge.dso-type Item , Fotografia jako jeden z czynników procesu medialnej kreacji rzeczywistości w „kulturze budowania na nieufności” i zaniku zdolności do uprawiania dialogu. Refleksje na przykładzie dziennikarstwa prasowego(Wydawnictwo KUL, 2018) Pastwa, Rafał JakubFotografia jest jednym z czynników w procesie medialnej kreacji rzeczywistości. Ma to ogromne znaczenie w „kulturze budowania na nieufności”. Niewłaściwe zastosowanie fotografii może pogłębiać trudności w uprawianiu dialogu. Fotografia w mediach tradycyjnych, jak i w nowych mediach powinna przejść rewolucję re-humanizacji, bądź re-personalizacji. Jednak to może się dokonać jedynie wtedy, gdy zostanie zmieniony kształt modelu integracyjnego. Bez tych prób, fotografia pozostanie jedynie produktem do konsumpcji i łatwym narzędziem kreacji rzeczywistości. Photography is one of the factors for the process of media creation of reality. It has a great importance in the ‘culture of building the distrust’. The unbounded usage of photography deepens difficulties in dialogue. Photography used in traditional and new media should go over revolution of re-humanization or re-personalization. But it can only be achieved by a change in the model of integration. Without such attempts, photography will still remain just a product for consumption and the easy tool for creation of reality.listelement.badge.dso-type Item , Wizualny aspekt przekazu treści religijnych w polskiej prasie katolickiej. Od teorii do praktyki (na przykładzie „Gościa Niedzielnego” i „Tygodnika Powszechnego”)(Wydawnictwo KUL, 2018) Pethe, AleksandraWizualny aspekt przekazu medialnego stanowi często przedmiot refleksji zarówno w nauce o komunikowaniu, jak i na gruncie nauk teologicznych. Współobecność słowa i obrazu oraz ich wzajemne relacje stanowią element konstytutywny tygodników definiowanych jako katolickie. Nowatorstwo i oryginalność rozwiązań polega na konkretnych realizacjach, które zmierzają do wizualizacji treści przekazu medialnego w dwóch relacjach wizualno-werbalnych (głównie okładki pism) i werbalno-wizualnych (poszczególne artykuły brane pod uwagę holistycznie). Dynamika form obrazowych oraz korelacja między tekstem a obrazem (fotografią) nie tylko intensyfikuje przekaz medialny, ale także wpisuje się w nurt nowoczesnej estetyki przekazu prasowego, a co za tym idzie podnosi jakość i atrakcyjność „nowego” języka komunikacji treści religijnych. Do grona najbardziej opiniotwórczych należy bez wątpienia katowicki „Gość Niedzielny” i krakowski „Tygodnik Powszechny”. Troska i dbałość o ten wymiar są nader widoczne w edycjach obu tygodników. Werbalna i wizualna płaszczyzna stanowi tu ważne narzędzie pośredniczenia w przekazie treści religijnych, ewangelizacyjnych i duszpasterskich. The visual aspect of media coverage is the subject of reflection in communication science as well as in theology. The coherence of the word and the image and their relationship are constitutive elements of the Polish Catholic press. Innovation and originality of solutions consists in concrete realizations. New proposals are aimed at visualizing the content of the media. This concerns the visual-verbal relationships (mainly the cover of the writings) and verbal-visual (most articles). The dynamics of image forms and the correlation between text and image (photography) intensifies the media message and also fits in with the modern aesthetics of the press. One of the effects is the better quality and attractiveness of the „new” language of religious communication. Among the most opinion-forming Catholic writings in Poland are Katowice’s „Gość Niedzielny” and Cracow „Tygodnik Powszechny”. Care and attention to this dimension are evident in both editions. The verbal and visual plane is an important mediator in the transmission of religious, evangelistic and pastoral content.listelement.badge.dso-type Item , The nature of mass media influence and the related threats in the light of the main theses of Marshall McLuhan’s theory(Wydawnictwo KUL, 2018) Pytko, Marek JanThe hidden, at first glance imperceptible nature of the 20th-century electronic media, and, to an even greater degree, of the digital media of 21st century, often becomes a cause of threats that may bring painful results. Such results, generated by the uninformed use of the media, are related not only to the transmitted contents, but also, in particular, to the form of the media influence. This is due to the fact that, as Marshall McLuhan observes, the media constitute special extensions of the human senses that, by nature, are part of the nervous system. If the equilibrium of the human senses is purposefully disturbed in the way controlled by those media, e.g., through various games, the effects on the user are easy to foresee. Together with the claim that “the medium is the message,” the Canadian media scholar shows that a change in the form of a given medium entails a change in the pace, scale, pattern, and model of life related to this medium. All those change accelerations produce a definite yet imperceptible effect, transforming patterns of behaviour and habits, and by the same token converting the model, routines, conventions, paradigms, practices, and ideals present in the life of an individual and a society. Therefore, in a long perspective, it is the form of a medium that exerts a generally much more determining influence on the changes than the contents transmitted. If we consider the global scale and a growing potential for manipulation, especially in the context of the new media, the perspective of their impact becomes immense and, as it opposes the complementary development of the human being, may generate far-reaching threats. Ukryta, niedostrzegalna na pierwszy rzut oka natura mediów elektronicznych XX wieku, a tym bardziej cyfrowych XXI wieku, staje się niejednokrotnie przyczyną bolesnych w skutkach zagrożeń, jakie te media, nieświadomie używane, mogą generować z perspektywy nie tylko treści, ale szczególnie formy oddziaływania. Bierze się to stąd, że jak zauważa Marshall McLuhan, są one szczególnym przedłużenie ludzkich zmysłów z natury swej przechodzących w system nerwowy. Gdy w sposób świadomy i zamierzony przez te media reżyseruje się zaburzenie równowagi zmysłów za pomocą np. gier, efekty u odbiorcy są łatwe do przewidzenia. Wraz z tezą: „medium is the message” (środek przekazu sam jest przekazem) kanadyjski medioznawca uzasadnia, że zmiana formy określonego medium pociąga za sobą zarazem zmianę tempa, skali, wzorca i modelu życia, jaki to medium wnosi. Wszystkie powyższe zmiany i ich przyspieszenia przynoszą określony, ale niezauważalny skutek, zmieniając wzorce zachowań i nawyków, a przez to konwertując model, szablony, konwencje, paradygmaty, praktyki i ideały życia jednostki i społeczeństwa. Dlatego w dłuższej perspektywie to właśnie forma medium jest ogólnie o wiele bardziej determinująca zmiany niż treść jego przekazu. Gdy dodamy do tego skalę globalną oraz jeszcze większe możliwości manipulacyjne szczególnie nowych mediów, perspektywa ich oddziaływania staje się olbrzymia i może to generować daleko idące w skutkach zagrożenia, stojące w opozycji do komplementarnego rozwoju człowieka.