Rozprawy doktorskie (WNS)

Permanent URI for this collection

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 109
  • Item
    Taksonomia psycholeksykalna rzeczowników typologicznych ukraińskiego leksykonu osobowości
    (2024-12-16) Kuts, Olena
    Niniejsze badania dotyczą leksykonu osobowości rzadko badanej klasy deskryptorów - rzeczowników typologicznych - oraz niebadanego wcześniej języka ukraińskiego. W pracy przyjęto restrykcyjną operacyjną definicję deskryptora osobowości. Głównym celem badań było poznanie psycholeksykalnej struktury ukraińskiego typologicznego leksykonu osobowości. W badaniu wykorzystano listę z 713 terminów, markery wielkich czynników i kwestionariusz HEXACO-100. Badania przeprowadzono na grupie 870 osób. W wyniku analizy danych surowych i ipsatyzowanych zostały wykryte struktury niskowymiarowe (od 1 do 8 składowych) jak i 32-komponentowa struktura wysokowymiarowa. Analiza wyników wskazuje, że struktura osobowości w języku ukraińskim najlepiej odpowiada modelowi Wielkiej Jedynki. Model Wielkiej Piątki również znajduje pewne potwierdzenie, podczas gdy modele Wielkiej Dwójki i Wielkiej Trójki są mniej odzwierciedlone. Wykryto zbieżność struktury osobowości rzeczowników typologicznych języka ukraińskiego na bazie danych ipsatyzowanych ze strukturami języka polskiego i angielskiego oraz pomiędzy strukturami uzyskanymi na bazie danych surowych języka ukraińskiego i holenderskiego. Poza tym wysokowymiarowa struktura ukraińskiego typologicznego leksykonu osobowości w siedemnastu wymiarach odzwierciedla treść dziewięciu czynników struktury osobowości języka angielskiego. This research concerns the personality lexicon of a rarely studied class of descriptors - typological nouns - and the previously unstudied Ukrainian language. A restrictive operational definition of a personality descriptor was adopted in the work. The main aim of the study was to investigate the psycholexical structure of the Ukrainian typological personality lexicon. The study used a list of 713 terms, markers of big factors and the HEXACO-100 questionnaire. The study was conducted on a group of 870 people. As a result of the analysis of raw and ipsatized data, low-dimensional structures (from 1 to 8 components) and a 32-component high­ dimensional structure were detected. The analysis of the results indicates that the personality structure in Ukrainian best corresponds to the Big One model. The Big Five model also finds some confirmation, while the Big Two and Big Three models are less reflected. Convergence of the personality structure of typological nouns of the Ukrainian language based on ipsatized data with the structures of Polish and English was detected, as well as between the structures obtained on the basis of raw data of Ukrainian and Dutch. Moreover, the high-dimensional structure of the Ukrainian typological lexicon of personality in seventeen dimensions reflects the content of nine factors of the personality structure of the English language.
  • Item
    Zasoby osobiste a przystosowanie do wymagań związanych ze studiowaniem
    (2024-12-09) Frańczyk, Ewelina
    W niniejszej pracy została podjęta próba sprawdzenia zależności pomiędzy stresem studiowania a traumą studiowania oraz określenia roli wybranych zasobów osobistych i radzenia sobie ze stresem studiowania w związku między stresem studiowania a traumą studiowania. Za istotne problemy uznano dylematy towarzyszące okresowi wczesnej dorosłości związane z usamodzielnianiem się, podjęciem odpowiedzialności, sprostaniem wymaganiom. Do wyjaśnienia problemów posłużono się badaniami własnymi przeprowadzonymi na grupie 243 studentów (129 kobiet i 114 mężczyzn, w wieku 18-24 lata). Badania przeprowadzono z użyciem następujących narzędzi: Kwestionariusz Oceny Stresu (KOS), Kwestionariusz do Badania Stylów Radzenia Sobie ze Stresem (CISS), Kwestionariusz PVQ-RR, Kwestionariusz Orientacji Życiowej (SOC-29), Skala Pomiaru Prężności (SPP-25), Kwestionariusz do Pomiaru Indywidualnego Kapitału Społecznego (KPIKS), Kwestionariusz Traumy Egzystencjalnej (KTE) oraz ankieta z metryczką. Na podstawie wyników badań można stwierdzić, że wzrost nasilenia stresu studiowania ocenianego negatywnie, powoduje większe nasilenie traumy. Natomiast tylko poczucie koherencji ma istotną rolę jako zasób w związku między stresem studiowania a traumą studiowania. Studenci, którzy w większym stopniu doświadczają stresu studiowania ocenianego negatywnie, radzą sobie, wykorzystując w większym stopniu styl skoncentrowany na emocjach. Zasoby młodych dorosłych w różny sposób pośredniczą w relacji pomiędzy stresem studiowania a radzeniem sobie i funkcjonowaniem w środowisku akademickim. In this paper, an attempt was made to check the relationship between the stress of studying and the trauma of studying, and to determine the role of selected personal resources and coping with the stress of studying in the relationship between the stress of studying and the trauma of studying. The main problems accompanying the period of early adulthood related to becoming independent, taking responsibility and meeting the requirements were recognized as important problems. In order to explain the problems, own research conducted on a group of 243 students (129 women and 114 men, aged 18-24) was used. The research was conducted using the following tools: Stress Assessment Questionnaire (KOS), Sense of Coherence Questionnaire (CISS), PVQ-RR Questionnaire, Life Orientation Questionnaire (SOC-29), Resilience Measurement Scale (SPP-25), Questionnaire for the Measurement of Individual Social Capital (KPIKS), the Existential Trauma Questionnaire (KTE) and a questionnaire with a metric. Based on the research results, it can be concluded that the increase in the severity of studying stress assessed negatively causes a greater severity of trauma. However, only the sense of coherence plays an important role as a resource in the relationship between the stress of studying and the trauma of studying. Students who experience the stress of studying negatively assessed to a greater extent, cope with using a style focused on emotions to a greater extent. The resources of young adults in various ways mediate the relationship between the stress of studying and coping and functioning in the academic environment.
  • Item
    Style humoru – uwarunkowania osobowościowe oraz powiązania z dobrostanem psychicznym
    (2024-12-09) Dutkiewicz, Donat Norbert
    Przeprowadzono serię badań, których trzonem i punktem wyjścia była koncepcja stylów humoru Roda Martina. Style humoru rozważane były w kontekście ich relacji zarówno z cechami osobowości w ujęciu pięcioczynnikowego modelu osobowości, jak również w odniesieniu do dobrostanu psychicznego. Zaplanowane badania miały się przyczynić do lepszego rozumienia stylów humoru, ich prognozowania oraz konsekwencji, jakie niesie za sobą przejawianie określonych stylów. Pierwsze badanie było próbą uchwycenia związków stylów humoru z cechami osobowości w ujęciu PMO. Nie było to jednak klasyczne badanie korelacyjne, lecz takie, które ujmowało współwystępowanie ze sobą wszystkich czterech stylów humoru łączące je w pewne wzorce – profile, następnie bazując na uzyskanych profilach, poszukiwano związków z cechami osobowości. Badanie drugie miało na celu lepsze zrozumienie relacji PMO, stylów humoru oraz dobrostanu psychicznego. Badanie było próbą odpowiedzi na pytanie dlaczego występują pewne związki między wybranymi cechami osobowości a dobrostanem. Odpowiedzią miały być w tym przypadku określone style humoru, które dzielą się na takie, które określamy mianem adaptacyjnych, niosących korzyści dla podmiotu oraz dezadaptacyjne – potencjalnie szkodliwe jednoznacznie pozytywne. Badanie trzecie było pewnym uzupełnieniem poprzedniego, miało dookreślić granice, w jakich wykazane prawidłowości obowiązują. Weryfikowano model moderowanej mediacji. W modelu tym skupiono się na poszukiwaniu warunków, w jakich określone cechy osobowości łączą się ze stylami humoru w kontekście związków osobowości z dobrostanem psychicznym. A series of research were conducted, the core of the project was Rod Martin's concept of humor styles. Humor styles were considered in the context of their relationship both with personality traits in terms of the five-factor personality model, as well as in relation to well-being. The planned research was intended to contribute to a better understanding of humor styles, their predictions and the consequences of manifesting specific styles. The first study was an attempt to capture the relationship between humor styles and personality traits from the Big Five perspective. However, it was not a classic correlational study, but one that included all four humor styles combining together into certain patterns - profiles, and then, based on the obtained profiles, connections with personality traits were sought. Study two aimed to better understand the Big Five relationship with humor styles, and psychological well-being. The study was an answer to the question why there are certain relationships between selected personality traits and well-being. The answer in this case was to be specific styles of humor, which are divided into those that we call adaptive and maladaptive. The third study was a complement to the previous one and was intended to specify the limits within which the demonstrated regularities apply. The moderated mediation model was verified. This model focused on searching for the conditions in which specific personality traits are combined with humor styles in the context of the relationship between personality and well-being.
  • Item
    Osobowe, edukacyjne i społeczne uwarunkowania satysfakcji zawodowej niepełnosprawnych absolwentów studiów wyższych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach
    (2024-12-17) Gulati, Beata
    W rozprawie doktorskiej podjęto badania dotyczące osobowych, edukacyjnych i społecznych uwarunkowań satysfakcji zawodowej absolwentów studiów wyższych UPH w Siedlcach. W badaniach wzięło udział 109 absolwentów pierwszej w Polsce uczelni integracyjnej. Wszyscy respondenci ukończyli studia wyższe i są wieku od 34 do 55 lat. Ze względu na okres pandemii COVID-19 badania zostały zrealizowane za pomocą techniki CAWI. Wyniki analiz potwierdziły, że zarówno czynniki edukacyjne jak i społeczne, a szczególnie osobowe (szczególnie w zakresie samooceny oraz satysfakcji z życia), mają wpływ na poziom satysfakcji z pracy badanych osób. Wyniki niniejszych badań stanowić będą implikacje praktyczne dla osób działających na rzecz edukacji studentów z niepełnosprawnościami na uczelniach, nauczycieli akademickich, pracodawców, przedsiębiorców oraz przedstawicieli organów rządowych i samorządowych. The doctoral dissertation investigates the personal, educational, and social detenuinants of job satisfaction among graduates of higher education at University in Siedlce (UPH). The study involved 109 graduates from the first integrative university in Poland. All respondents completed higher education and are between 34 and 55 years old. Due to the COVID-19 pandemic, the research was conducted using the CAWI technique. The results of the analyses confirmed that educational, social factors and especially personal factors (particularly self-esteem and life satisfaction), influence the level of job satisfaction of the studied individuals. The findings of this research will have practical implications for those involved in the education of students with disabilities at universities, academic teachers, employers, entrepreneurs, and representatives of government and local authorities.
  • Item
    Autonomia relacyjna kobiet uzależnionych od alkoholu. Badania w Ośrodku Leczenia Uzależnień Kobiet w Międzyrzeczu Górnym
    (2024-12-16) Śliż, Katarzyna
    Praca jest analizą uwarunkowań autonomii relacyjnej kobiet uzależnionych od alkoholu. Badania zostały przeprowadzone w Ośrodku Uzależnień Kobiet w Międzyrzeczu Górnym im. Matki Teresy z Kalkuty. Są to badania jakościowe w oparciu o metodę biograficzną przeprowadzone przy pomocy wywiadu narracyjnego oraz analizy piciorysu. Przeprowadzono analizę 12 narracji biograficznych kobiet uzależnionych od alkoholu leczących się w ośrodku terapii uzależnień. Podstawą teoretyczną badań była koncepcja autonomii w ujęciu relacyjnym Teorii Autodeterminacji (SDT). Wyniki wskazują na zaburzenia rozwoju autonomii relacyjnej u uzależnionych kobiet. The work is an analysis of the conditions of relational autonomy of women addicted to alcohol. Research at the Women's Addiction Center in Międzyrzecze Górne. Mother Teresa of Calcutta. These are qualitative studies based on the biographical method, conducted using a narrative interview and a biography analysis. An analysis was carried out of 12 biographical narratives of women addicted to alcohol undergoing treatment in an addiction treatment center. The theoretical research was the concept of autonomy in the relational approach of the Self-Determination Theory (SDT). The results indicate disorders in the development of relational autonomy in addicted women.