Artykuły naukowe (WNH)

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/82

Browse

Browsing Artykuły naukowe (WNH) by browse.metadata.rights "Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska"

Now showing 1 - 20 of 27
  • Item
    „Ankieta duszpasterska z 1930 r.” oraz „Sprawozdanie duszpasterskie za rok 1930” i ich rola w planach odnowy życia społeczno-religijnego w diecezji kieleckiej w okresie międzywojennym
    (Wydawnictwo KUL, 2020-12-21) Bujak, Grzegorz
    Tematem artykułu jest omówienie zachowanych fragmentów dwóch badań ankietowych przeprowadzonych w diecezji kieleckiej w latach 1930-1931, w kontekście wprowadzanej po I wojnie światowej odnowy życia religijne­go na jej terenie. Podejmowane w tym zakresie działania po 1918 r. znalazły najpełniejszy wyraz w postanowieniach synodu diecezjalnego z 1927 r. Jed­nym z jego elementów było prowadzenie systematycznych obserwacji zmian społeczno-religijnych poprzez powołanie w kurii Komisji wiary i obyczajów, która miała czuwać nad realizacją odnowy synodalnej w diecezji. Między in­nymi na podstawie prowadzonych badań ankietowych miała ona wskazywać potrzeby w zakresie duszpasterstwa na poziomie całej diecezji i poszczegól­nych parafii. Jednak wraz z rozwojem ogólnopolskiego programu odnowy życia religijnego opartego na ponaddiecezjalnej organizacji, jaką była Akcja Katolicka, wcześniejszy lokalny projekt nie był kontynuowany, a omawiane dwa badania ankietowe stanowią jego najobszerniejsze, choć nie w pełni za­chowane świadectwa.
  • Item
    Biskup Grzegorz Chomyszyn – zwolennik normalizacji stosunków ukraińsko-polskich w okresie międzywojennym
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Ryba, Mieczysław
    Artykuł dotyczy poglądów i działalności ukraińskiego biskupa greckokatolickiego Grzegorza Chomyszyna na przełomie lat 20. i 30. XX wieku. Grzegorz Chomyszyn należał do największych zwolenników polsko-ukraińskiego pojednania w Kościele greckokatolickim. Był on zdecydowanym krytykiem „pogańskiego” nacjonalizmu ukraińskiego. Życie społeczno-polityczne Ukraińców starał się oprzeć na etyce chrześcijańskiej. Na takim też gruncie szukał pojednania między narodem polskim i ukraińskim. Jego postawa czyniła go najpoważniejszym mężem stanu, z którym władze polskie znajdowały płaszczyznę porozumienia.
  • Item
    Dedykacja - Stefan kardynał Wyszyński
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Hamryszczak, Artur Paweł
    Numer jest dedykowany Stefanowi kardynałowi Wyszyńskiemu, w roku jego beatyfikacji i 65. rocznicę powstania Ośrodka Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych. Oprócz dedykacji zamieszczono reprint listu Prymasa Polski S. Wyszyńskiego z 15 marca 1957 r., z okazji utworzenia ośrodka ABMK przy Bibliotece Uniwersyteckiej KUL.
  • Item
    Duchowieństwo katolickie wobec zmian społecznych w okresie międzywojennym. Zarys problematyki badawczej
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Bujak, Grzegorz
    W artykule zostały zaprezentowane charakterystyczne dla duchowieństwa katolickiego okresu międzywojennego poglądy na wybrane aspekty zmian zachodzących w społeczeństwie polskim w tamtym czasie dotyczących religijności, obyczajowości, rodziny i wychowania młodego pokolenia. Analiza ma charakter wstępny i sondażowy. Omówione w niej zostały jedynie niektóre aspekty dotyczące tej problematyki, ukazane w kontekście międzywojennych prądów odnowy katolicyzmu. Podstawę źródłową stanowią wypowiedzi duchownych, głównie z dwóch dawnych zaborów pruskiego i rosyjskiego, zawarte na łamach dwóch wpływowych i opiniotwórczych w tych środowiskach miesięczników: poznańskich „Wiadomości dla Duchowieństwa” i wychodzących w Warszawie „Wiadomości Archidiecezjalnych Warszawskich”.
  • Item
    Duchowość chorału gregoriańskiego
    (Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego, 2013) Wiśniewski, Piotr
    Gregorian chant has always been presented in the Church documents as a model of liturgical singing. The centuries old tradition made it the most suitable and fundamental chant of the Roman Catholic Church. Gregorian chant owes its primacy to its sacredness, relgiousness and perfection of form. Whenever it appears in the liturgy it arouses the most noble feelings. When we sing Gregorian chant in the liturgy, we can feel the peculiar and unique depth of these melodies and their direct and intentional relation with particular liturgical ceremonies. We can sense the sacredness of the chant even if we do not grasp the meaning of its lyrics and it proves the exceptional spiritual power of the chant. The structure of the chant tunes does not so much aim at evoking particular affections as it serves the prayer, expressing the inner relation of man with God. Thanks to the moderation and simplicity of the tone, Gregorian chant facilitates a genuine prayer concentration while turning our thoughts to God. The spiritual power of this music became the reason for creating innumerable religious and liturgical compositions. Gregorian spirit is still present in many religious melodies composednowadays. It is the confirmation of the fact that this chant “has not died” yet but it is still alive and serves as a point of reference while determining whether newly created songs are appropriate for the liturgy or not. This chant not only personifies the sacrum but it is also a kind of musical icon, an exceptional point of reference, and the source of inspiration for all those who compose music connected with the Christian worship. That is why, twelve centuries after its creation, the Church still regards Gregorian chant as the unrivalled prototype of any liturgical music and up to now it has been a source of inspiration for great composers. However, to discover the real depth of these tunes, it is indispensable to listen carefully and look for the beauty which once was captured by their brilliant composers.
  • Item
    Fotografie w Archiwum Diecezji Łuckiej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Hamryszczak, Artur Paweł
    Archiwum Diecezji Łuckiej, które jest przechowywane w Ośrodku Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych, ma charakter szczątkowy i gromadzi do­kumentację wytworzoną od II wojny światowej do lat 60. XX wieku, czyli śmierci ordynariusza bpa Adolfa Szelążka w Zamku Bierzgłowskim w 1950 r., i późniejszej działalności księży łuckich. Cały zasób archiwum został opraco­wany po przewiezieniu go do Ośrodka ABMK. Miał on charakter rozsypu, dla­tego prace inwentaryzacyjne były żmudne i długotrwałe. Opracowanie doku­mentacji fotograficznej zgodnie z metodyka archiwalną wymagało m.in. iden­tyfikacji osób, miejsc oraz daty wykonania. Aktualnie w zasobie Archiwum Diecezji Łuckiej znajdują się 434 zdjęcia, które wchodzą w skład 4 zespołów. Najwięcej fotografii znajduje się w zespole spuścizn oraz zbiorów ikonogra­ficznych. W dwóch pozostałych zespołach: Wyższe Seminarium Duchowne w Łucku i Parafia katedralna w Łucku, zdjęcia stanowią marginalną liczbę dokumentacji nieaktowej. Fotografie uwieczniają duchowieństwo katolickie diecezji i biskupów łuckich oraz budynki sakralne (kościoły i cerkwie) czy też ważne wydarzenia społeczno-religijne. Są też zdjęcia o proweniencji świec­kiej, przedstawiające m.in. Zakład Przyrodoleczniczy doktora Apolinarego Tarnawskiego w Kosowie. Zasób fotograficzny, tak jak i całe Archiwum Diecezji Łuckiej, nie jest udostępniany ze względu na stan fizyczny dokumen­tacji. Planowana jest digitalizacja całego zasobu archiwalnego i udostępnienie go w postaci cyfrowej.
  • Item
    „Informował, wprowadzając szczyptę rodzinności”. Omówienie czasopisma „Teologia w Polsce. Biuletyn informacyjny. Dokumenty, studia, informacje” (1983-2006)
    (Wydawnictwo KUL, 2020-12-21) Byzdra-Kusz, Paulina
    Czasopismo „Teologia w Polsce. Biuletyn Informacyjny. Dokumenty, Studia, Informacje” – wydawane było w latach 1983-2006 z inicjatywy o. Stanisława Celestyna Napiórkowskiego OFMConv i Karola Klauzy. W tym czasie sta­nowiło forum informacyjne i rodzaj komunikatora, początkowo między ab­solwentami Wydziału Teologicznego KUL i ich wykładowcami, a następnie ogółem polskich teologów. W artykule podjęto próbę odtworzenia historii powstania i funkcjonowania pisma, opisania jego struktury oraz analizy treści jego numerów.
  • Item
    Kancelaria parafialna w zaborze austriackim i jej dokumentacja na przełomie XIX I XX wieku
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Bujak, Grzegorz
    Kościół katolicki spełniał ważne zadania w strukturze administracyjnej monarchii habsburskiej. Były one realizowane w oparciu o sieć parafialną i przepisy państwowe oraz kościelne. Dla ich realizacji niezbędna była sprawnie działająca kancelaria parafialna, która w odpowiednich formach rejestrowała zróżnicowane informacje dotyczące życia wiernych i działalności duszpasterskiej. W artykule zostały przedstawione zasady organizacji kancelarii, registratury i archiwum w parafiach katolickich na terenie zaboru austriackiego w szczytowym okresie ich rozwoju na przełomie XIX i XX wieku. Zostały omówione cele i sposoby prowadzenia ksiąg metrykalnych i innych form dokumentacji parafialnej oraz zasady korespondencji urzędowej. Podstawą opracowania był podręcznik prowadzenia kancelarii parafialnej dla duchowieństwa, autorstwa ks. Alojzego Jougana, profesora uniwersytetu we Lwowie z 1912 r., w którym omówione zostały formalno-prawne i praktyczno-duszpasterskie zasady prowadzenia kancelarii parafialnej.
  • Item
    Kościoły i zabudowania parafialne w Konopnicy w XVII-XX wieku
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Hamryszczak, Artur Paweł; Mącik, Hubert
    Parafia w Konopnicy w ziemi lubelskiej i archidiakonacie lubelskim datuje się na XIV wiek. Obejmowała trzy wsie położone koło siebie: Konopnicę, Radawiec i Uniszowice. Pod koniec XVIII wieku parafia liczyła już sześć wsi, obok wyżej wspomnianych miejscowości, także Radawczyk, Motycz i Sporniak. Zmiana granic parafii dokonała się dopiero w okresie międzywojennym, kiedy powstała parafia w Motyczu. Uposażanie kościoła zostało nadane przez magistrat miasta Lublina w 1428 r. Najstarszy kościół drewniany pw. św. Katarzyny został zastąpiony po 1650 r. murowanym, konsekrowanym w 1667 r., zbudowanym na cyplu wysuniętym w dolinę rzeczki. Kościół nosił wówczas wezwanie, oprócz dotychczasowego św. Katarzyny, również Wniebowzięcia NMP. Następcą tej świątyni jest wzniesiony w latach 1904-1906 kościół neogotycki, według projektu Władysława Siennickiego, który funkcjonuje do dziś dnia i został wybudowany w innym miejscu niż poprzednia świątynia. Decyzja o jego wzniesieniu wynikała z rosnącej liczby mieszkańców parafii, złym stanem technicznym dotychczasowego kościoła oraz wytyczeniem szosy kraśnickiej, która stała się głównym traktem prowadzącym z Lublina do Kraśnika. Po wzniesieniu nowego kościoła, budynek starej świątyni z XVII wieku popadł w zapomnienie i w latach międzywojennych uległ rozbiórce. W kościele w Konopnicy znajdowała się gotycka figura Piety, która aktualnie jest przechowywana w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Rzeźba uchodziła za słynącą łaskami i cieszyła się lokalnym kultem. Umieszczona była w głównym ołtarzu. Corocznie w święto Siedmiu Boleści Maryi, w piątek przed Niedzielą Palmową odprawiano mszę św. odpustową z wystawieniem Najświętszego Sakramentu. Szczegółowe opisy parafii i kościoła parafialnego w Konopnicy pochodzą z wizytacji kanonicznych, w których na przestrzeni lat zapisywano stan zabudowań kościelnych. Do zabudowań parafialnych oprócz kościoła należała plebania, mieszkania sług kościelnych, szpital oraz budynki gospodarcze (m.in. wozownia, stajnia, chlew, spichlerz, browar). Nowy cmentarz parafialny, który zastąpił przykościelny, powstał w początkach XIX wieku i aktualnie wpisany jest w rejestr zabytków.
  • Item
    Ks. Franciszek Niemczyk SDB, Wiązanka wspomnień i zdarzeń z czasu jego pobytu w zakładzie oświęcimskim(1894, 1900-1904)
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Żurek, Waldemar Witold
    W sierpniu 1898 roku przybył z kolebki Zgromadzenia Salezjańskiego z Turynu do Oświęcimiu młody salezjanin, skierowany tutaj jako delegat przełożonego generalnego salezjanów – ks. Michała Rua, aby przejąć na rzecz zgromadzenia zabytkową kaplicę św. Jacka Odrowąża, mając w planie odkupić z rąk żydowskich ruiny podominikańskiego klasztoru i kościoła Świętego Krzyża. Inspiratorem powyższego przedsięwzięcia był proboszcz oświęcimski ks. Andrzej (Jędrzej-junior) Knycz (1835-1902), który z wdzięczności osobistej wobec założyciela salezjanów ks. Jana Bosko (1815-1888), za zgodą ordynariusza krakowskiego biskupa Jana Puzyny doprowadził do przekazania obiektów podominikańskich w Oświęcimiu salezjanom. Ci w zamian zobowiązali się do wybudowania, otwarcia i prowadzenia zakładu młodzieżowego o charakterze wychowawczo-dydaktycznym. Zapisane wspomnienia Franciszka Niemczyka, jednego z pierwszych trzech wychowanków salezjańskich w tymczasowym zakładzie w Oświęcimiu, późniejszego salezjanina, obejmują okres od przybycia w 1898 roku do Oświęcimia ks. Franciszka Trawińskiego do objęcia na początku grudnia 1900 roku tej placówki zakonnej przez następcę ks. F. Trawińskiego – ks. Emanuela Manassero. Wiązanka wspomnień opisuje życie codzienne otwartego tymczasowego zakładu salezjańskiego w wydzierżawionym budynku przy ulicy Kęckiej (późniejszej ulicy Jagiełły), a głównie zmagania z podjętą przez ks. F. Trawińskiego ryzykowną loterią, która miała dostarczyć środków ekonomicznych na budowę salezjańskiego zakładu młodzieżowego w Oświęcimiu. Ten został zbudowany w Oświęcimiu i poświęcony w 20 października 1901 roku przez kard. Jana Puzynę z Krakowa.
  • Item
    Ks. Ludwik Grzebień SI (1939-2020) – uczeń i asystent naukowy księdza profesora Stanisława Librowskiego
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Hamryszczak, Artur Paweł
    Jezuita ks. Ludwik Grzebień był studentem, a następnie asystentem naukowym ks. prof. Stanisława Librowskiego. Ich współpraca rozpoczęła się w 1968 r., kiedy opublikowane zostały prace naukowe ks. L. Grzebienia. W tym samym roku podjął studia w Instytucie Historii Kościoła, uczęszczając na seminariom ks. S. Librowskiego. W 1970 r. ks. L. Grzebień przedstawił pracę magisterską pt. Biblioteka biskupa Hieronima Rozrażewskiego (1542-1600). Już po roku od uzyskania magisterium (1971) złożył dysertację pt. Organizacja bibliotek jezuickich w Polsce od XVI do XVIII wieku. Obydwie parce naukowe uzyskały bardzo dobre oceny recenzentów. Po obronie doktoratu w 1972 r. ks. S. Librowski zaproponował ks. L. Grzebieniowi pracę asystenta naukowego w Katedrze Nauk Pomocniczych Historii i Metodologii Historii. W czasie pracy naukowo-badawczej w KUL odznaczył się dużą pracowitością naukową. W roku akademickim 1972/1973 opublikował pięć artykułów naukowych. W sierpniu 1973 r. ks. L. Grzebień wyjechał do Anglii na kurs językowy, kwerendy archiwalne oraz w celu odbycia kolejnego etapu formacji zakonnej. Z pobytu tego nie wrócił do pracy w KUL, poświęcając się realizacji swoich planów naukowych związanych jednak z zakonem jezuitów.
  • Item
    Muzeum Lat Dziecięcych Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Zuzeli
    (Wydawnictwo KUL, 2020-12-21) Hamryszczak, Artur Paweł
    Zuzela to wieś w diecezji łomżyńskiej, gdzie 3 sierpnia 1901 r. urodził się Stefan Wyszyński. Jego ojciec Stanisław był organistą w miejscowej parafii. Rodzina Wyszyńskich mieszkała w budynku organistówki naprzeciw kościoła parafialnego pw. Przemienienia Pańskiego. W 1910 r. przeniosła się do Andrzejewa, gdzie Stanisław Wyszyński otrzymał posadę organisty oraz lepsze warunki lokalowe dla rozrastającej się rodziny. Muzeum w Zuzeli powstało w 1990 r. w budynku dawnej szkoły powszechnej, do której uczęszczał Stefan Wyszyński. Instytucja jest prowadzona przez parafię w Zuzeli, a każdorazowy proboszcz jest kustoszem. Placówką przez ponad dwadzieścia lat opiekowały się bezhabitowe Siostry Służki NMP Niepokalanej. W budynku muzeum zrekonstruowano salę szkoły powszechnej z począt­ku XX wieku, do której uczęszczał Stefan Wyszyński oraz mieszkanie rodzi­ny organisty Stanisława Wyszyńskiego. W aranżacji wnętrz starano się o jak najwierniejsze ich odtworzenie, aby zwiedzający mógł poznać warunki życia i wzrostu religijno-intelektualnego przyszłego prymasa Polski. Do przestrze­ni wystawienniczej zalicza się również kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego w którego budowie uczestniczył Stanisław Wyszyński. W świątyni znajduje się chrzcielnica, przy której przyjął chrzest Stefan Wyszyński oraz ołtarz Matki Bożej Częstochowskiej, przed którym modliła się rodzina Wyszyńskich, a Stefan służył do mszy św. W kościele zainstalowano również 14 witraży, które opisują koleje wydarzenia z życia kardynała Stefana Wyszyńskiego od narodzin do śmierci i pogrzebu. W otoczeniu kościoła znajduje się również kilka upamiętnień ważnych rocznic z życia Prymasa Tysiąclecia, np. urodzin czy przyjęcia święceń kapłańskich. Również jeden z dzwonów nosi imię kard. Stefana Wyszyńskiego. Na placu kościelnym, przed wejściem znajduje się duży spiżowy pomnik Prymasa jako Ojca Narodu. Muzeum Lat Dziecięcych Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Zuzeli jest przykładem palcówki muzealnej, która powstała jako owoc dumy miesz­kańców parafii ze swojego najbardziej znanego rodaka, ale stanowi też świadectwo zrozumienia wagi zachowania śladów przeszłości. Miejsce to umiejętnie łączy tradycyjne zwiedzanie muzeum z przeżyciami religijnymi, poprzez proponowaną przez kustosza kolejność poznawania Zuzeli: wizyta w kościele, modlitwa (msza św.), poznanie życia kard. Stefana Wyszyńskiego poprzez wi­traże w kościele oraz elementy pamiątkowe na placu kościelnym, by na końcu zwiedzić muzeum Lat Dziecięcych Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Zuzeli, czyli dawną szkołę i mieszkanie organisty Wyszyńskiego. To parafialne muzeum jest przykładem realizacji wskazań Papieskiej Komisji Dóbr Kultury czy też polskiego prawodawstwa kościelnego, dotyczących misji muzeów kościelnych. Wspomniana placówka realizuje nie tylko działalność kulturalną, ale i oddziałuje duszpastersko na wspólnotę Kościoła partykularnego.
  • Item
    Muzeum Wydawnictwa Sióstr Loretanek
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Szady, Joanna
    W budynku Wydawnictwa Sióstr Loretanek w Warszawie-Rembertowie powstaje muzeum poświęcone pamięci bł. ks. Ignacego Kłopotowskiego. Przygotowywana od kilku lat ekspozycja stała ma popularyzować nie tylko osobę i działalność wydawniczą założyciela Zgromadzenia, ale również promować kulturę słowa drukowanego na bazie prezentowanego zasobu muzealnego. W placówce wyeksponowano postać I. Kłopotowskiego pod kątem jego osobistego zaangażowania w pracę publicystyczną i drukarską, a także przesłania duchowego, realizowanego w pracy wydawniczej przez zgromadzenie loretanek aż po czasy współczesne. Zwiedzający poznają więc wątek biograficzny w jego społecznym wymiarze, jakim było dzieło ewangelizacji przez słowo drukowane, wspieranie rozwoju czytelnictwa oraz podnoszenie poziomu kulturalnego i oświatowego na tle zmieniających się warunków politycznych. W muzeum będzie można zobaczyć również warunki techniczne i efekty działalności wydawnictwa w postaci zestawień ekspozycyjnych złożonych z maszyn drukarskich, urządzeń oraz narzędzi specjalistycznych (zecerskich, drukarskich i introligatorskich) czy wybranych egzemplarzy książek i gazet. Ekspozycję wzbogacają nowoczesne pod względem technicznym formy prezentacji danych, które wpływają na urozmaicenie procesu odbioru informacji zawartych w koncepcji muzeum. Muzeum Wydawnictwa Sióstr Loretanek wpisuje się tym samym w aktualny nurt wizualizacji przeszłości historycznej zauważalny w obszarze muzeów kościelnych, w którym eksponaty i materialne pamiątki przeszłości wraz z zastosowanymi rozwiązaniami multimedialnymi współtworzą wartościową pod wieloma względami opowieść. Udostępnienie muzeum szerokiemu gronu odbiorców ubogaci kościelną ofertę muzealną, propagującą zasoby dziedzictwa historycznego Kościoła w zakresie wartości religijnych, duchowych i edukacyjnych.
  • Item
    Opracowanie, digitalizacja i udostępnianie fotografii związanych z działalnością ks. Franciszka Blachnickiego w Archiwum Głównym Ruchu Światło-Życie
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Derewenda, Robert
    Fotografie dokumentujące działalność ks. Franciszka Blachnickiego zgromadzone w Archiwum Głównym Ruchu Światło-Życie to największe zbiory poświęcone tej osobie. Archiwum jest częścią Instytutu im. ks. Franciszka Blach­nickiego, który zabezpiecza spuściznę po tym kapłanie i upowszechnia jego myśl. Na kolekcje fotografii składają się serie odbitek pozytywowych, slaj­dy, klisze oraz albumy. Zdjęcia zostały odpowiednio opisane i nadano im sy­gnatury. Fotografie, slajdy i klisze zostały zdigitalizowane w odpowiednich rozdzielczościach pozwalających na wykorzystanie do druku. Bezpośrednim dysponentem zdjęć jest Wydawnictwo Światło-Życie, które wydaje wiele ksią­żek poświęconych działalności ks. F. Blachnickiego. Fotografiami są również zainteresowane redakcje czasopism, portali internetowych i organizatorzy wydarzeń poświęconych ks. F. Blachnickiemu. Zdjęcia zostały również wy­korzystane w przygotowaniu filmów o kapłanie. Założony przez ks. F. Blach­nickiego Ruch Światło-Życie nieustannie się rozwija, a zainteresowanie osobą założyciela jest ciągle żywe.
  • Item
    Parafia farna Świętych Joachima i Anny we Włodzimierzu Wołyńskim w świetle opisu z 1864 roku
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Żurek, Waldemar Witold
    Parafialny kościół farny we Włodzimierzu Wołyńskim zapoczątkował swoją historię w połowie XVI wieku, jako drewniany, następnie murowany, który był trzykrotnie trawiony przez pożar: w 1736, 1800 i 1833 r. Posługę pastoralną w tym kościele spełniali od 1751 r. kapucyni mieszkający w klasztorze przy kościele. Po skasowaniu klasztoru kapucynów przez władze carskie w 1832 r., w czasie represji popowstaniowych, opiekę nad parafią przejęli księża diece­zjalni. Parafia przetrwała II wojnę światową. W 1958 r. została zlikwidowana przez władze komunistyczne. Świątynia wróciła do katolików w 1992 r. Dusz­pasterstwo prowadzą karmelici trzewiczkowi.
  • Item
    Parafia Opieki Najświętszej Maryi Panny w Siehniewiczach w diecezji pińskiej w świetle wizytacji z 3 października 1926 roku
    (Wydawnictwo KUL, 2020-06-30) Żurek, Waldemar Witold
    Pierwotna świątynia parafialna pw. Opieki Najświętszej Maryi Panny w Siehniewiczach, w diecezji łucko-brzeskiej pochodzi z połowy XVI wieku. Świątynię murowaną ufundowali dla tej parafii Józef i Maria Prozorowie w 1785 roku. Spalona w 1915 roku przez Rosjan, w 1922 roku została odbudowana staraniem proboszcza ks. Izydora Niedroszlańskiego i ludzi dobrej woli. W II Rzeczypospolitej parafia w Siehniewiczach należała do erygowanej w 1925 roku diecezji pińskiej. Historia parafii i sporządzony jej inwentarz, zarówno kościelny, jak i zaplecza gospodarczego, zostały opracowane na wizytację kanoniczną parafii w Siehniewiczach dokonaną 3 października 1926 roku przez ordynariusza diecezji pińskiej Zygmunta Łozińskiego.
  • Item
    Parafialny kościół farny Świętych Joachima i Anny we Włodzimierzu Wołyńskim w 1831 roku
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Żurek, Waldemar Witold
    Fundatorem obecnego kościoła farnego we Włodzimierzu Wołyńskim był w połowie XVIII wieku tamtejszy rodak, biskup Adam Woyna Orański, sufragan kamieniecki, który konsekrował świątynię. W kościele tym zostali osadzeni karmelici z Zakonu Braci Najświętszej Maryi Panny, popularnie nazywani karmelitami trzewiczkowymi. W samym tylko XIX wieku kościół ten ulegał dwukrotnie (1800, 1833) pożarowi. Dzięki zaangażowaniu tamtejszych pasterzy diecezji, proboszczów i wiernych nie tylko każdorazowo był odbudowywany, lecz także remontowany i modernizowany (1856). Na podstawie powyższego opisu kościoła parafialnego we Włodzimierzu dowiadujemy się o jego historii, odbudowach, wyposażeniu w sprzęt liturgiczny, wystroju oraz o proboszczach. Zamieszcza opis dóbr materialnych przynależnych do parafii, ilość i stan kaplic na terenie parafii.
  • Item
    Pierwsze czasopismo diecezji kieleckiej – „Maryawita”, następnie „Jutrzenka” (1903-1907)
    (Wydawnictwo KUL, 2020-12-21) Kwaśniewski, Andrzej
    W latach 1903-1907 wydawane było czasopismo „Maryawita”. W ciągu 1906 r. czasopismo zmieniło nazwę na „Jutrzenka”. Zmiana była podyktowana potrze­bą odróżnienia się od mariawitów – odłamu religijnego potępionego w tym czasie przez papieża Piusa X. Redaktorem i wydawcą czasopisma był ks. Win­centy Bogacki. Stworzył on ogólnopolski zespół autorów. Bezpośrednią przy­czyną wydawania czasopisma były obchody jubileuszu 50-lecia ogłoszenia dogmatu Niepokalanego Poczęcia NMP. W roku 1906 wydawano „Jutrzenkę” wraz z dwoma dodatkami – „Czytelnia Niedzielna” i „Tygodnik Diecezjalny”. Czasopismo podejmowało w początkowych latach tematykę kultu maryjnego oraz treści związane z kultem Najświętszego Sakramentu. Po przemianach związanych z rokiem 1905 czasopismo zmieniło tematykę, wprowadzając treści społeczne, polityczne i narodowe. Pierwotnie odbiorcami treści czasopisma byli duchowni, ziemianie i inteligencja. Po wprowadzeniu tematyki społecznej zwiększyła się liczba odbiorców świeckich, w tym chłopów i robotników. Pre­numeratorzy czasopisma skupieni byli w zaborze rosyjskim, austriackim i pru­skim, ponadto w europejskiej i azjatyckiej części Rosji oraz w Stanach Zjedno­czonych. Czasopismo przyczyniło się do rozwoju piśmiennictwa duchownych, którym dało możliwość szerszego dotarcia do społeczeństwa z treściami teologicznymi, narodowymi, społecznymi i politycznymi.
  • Item
    Salezjanin, wychowawca, artysta – życie i działalność koadiutora Jana Kajzera (1892-1976)
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Żurek, Waldemar Witold
    Artykuł przedstawia sylwetkę Jana Kajzera (1892-1976), salezjanina, wychowawcy i autora wielu projektów z zakresu sztuki użytkowej, wieloletniego nauczyciela i dyrektora szkoły zawodowej w Zakładzie Salezjańskim im. Księdza Bosko w Oświęcimiu. Kierował tamtejszą placówką dydaktyczną w trudnych latach. Szkolnictwo salezjańskie w Polsce osiągnęło największy rozwój w roku szkolnym 1947/48, po czym do 1963 r. następowała stopniowa likwidacja i upaństwowienie 20 szkół salezjańskich w kraju. Jan Kajzer był autorem wielu projektów mebli – głównie kościelnych, tkanin i prac malarskich, które zaskarbiły mu uznanie w środowisku sztuki. Prywatnie odznaczał się wielką pobożnością, kierując się wzorem założyciela ks. Jana Bosko. Artykuł niniejszy dowodzi, że koadiutor Jan Kajzer może być postrzegany jako wybitny przedstawiciel zgromadzenia salezjanów w Polsce, obok kard. Augusta Hlonda, abp. Antoniego Baraniaka czy koadiutorów: Klemensa Hlonda i Szymona Szmergalskiego.
  • Item
    Spuścizna fotograficzna ks. prof. Tadeusza Stycznia SDS w zasobie Archiwum Instytutu Jana Pawła II – stan uporządkowania
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Nowicki, Tomasz
    W Archiwum Instytutu Jana Pawła II przechowywana jest spuścizna archiwal­na po ks. profesorze Tadeuszu Styczniu, uczniu Karola Wojtyły, długoletnim dyrektorze Instytutu Jana Pawła II. Materiały archiwalne wchodzące w skład spuścizny, obok opracowanej już dokumentacji aktowej, tworzą także liczne obiekty występujące w różnych postaciach i formach fotograficznego zapi­su obrazu. Najliczniej występują odbitki pozytywowe, ale przechowywane są także negatywy i obrazowa dokumentacja zapisana cyfrowo. Autor omawia stan uporządkowania tego zbioru przez pryzmat metodyki archiwalnej, wska­zuje na ważniejsze serie i tematy fotograficzne, szczególnie przedstawiając te, które zawierają fotografie związane z działalnością na KUL Karola Wojtyły, a potem papieża Jana Pawła II. Zwraca uwagę na te serie dokumentacji fo­tograficznej, które ukazują wyjątkowe relacje przyjaźni między papieżem a twórcą spuścizny, ks. Tadeuszem Styczniem. Podsumowując, określa ko­nieczne kolejne etapy archiwalnego opracowania i zwraca uwagę na koniecz­ność szybkiego uporządkowania, a szczególnie opisania serii tematycznych oraz identyfikacji wydarzeń i osób przedstawionych na pojedynczych foto­grafiach.