Studia Prawnicze KUL, 2022, nr 3

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/3596

Browse

Browsing Studia Prawnicze KUL, 2022, nr 3 by Issue Date

Filter results by year or month
Now showing 1 - 20 of 21
  • Item
  • Item
    O zagrożeniach dla wartości prawdy w stosowaniu paneli obywatelskich – od filozoficznych korzeni do praktycznych konsekwencji koncepcji governance
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Zawadzka-Pąk, Urszula Kinga
    Na przestrzeni ostatnich lat zainteresowaniem na świecie, w tym również w Polsce, cieszą się instrumenty współrządzenia. Ich podstawą jest zasada partnerstwa, w myśl której podmioty rządowe i pozarządowe są uznawane za równoprawnych partnerów. Stosowanie tej zasady wiąże się z ryzykiem, ponieważ zakłada ona dążenie do przyznawania coraz większego zakresu władzy politycznej partnerom kosztem prawowitych władz. Jednym z rodzajów instrumentów współrządzenia są panele obywatelskie. Uczestnicy tej procedury podczas spotkań decydują o rekomendacjach dotyczących wybranych zagadnień polityki publicznej. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie podstaw aksjologicznych instrumentów współrządzenia ze szczególnym uwzględnieniem wartości prawdy. Przedmiotem analizy są gdańskie panele obywatelskie. Posłużono się w pierwszej kolejności badaniami niereaktywnymi, polegającymi na analizie istniejącej literatury, aktów prawnych, treści stron internetowych, a także audycji radiowych. Na podstawie uzyskanych wyników badań przygotowano kwestionariusz pytań do półustrukturyzowanych wywiadów, które przeprowadzono z trzema uczestnikami paneli obywatelskich w Gdańsku. W konkluzji badań stwierdzono, że panele obywatelskie nie są neutrale aksjologicznie. Ich stosowanie, bez wystarczającej kontroli, prowadzi do naruszeń wartości prawdy, jednego z filarów cywilizacji łacińskiej.
  • Item
    Czy Rzymianie uważali, że zaraza jest siłą wyższą?
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Sobczyk, Marek
    Sięgając po źródła jurydyczne i nieprawnicze, autor poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy Rzymianie uważali zarazę za siłę wyższą. Odpowiedź ta ma pewne znaczenie w dyskursie nad współczesną kwalifikacją prawną koronawirusa, ponieważ dostarcza argumentu natury historycznej, że epidemia stanowi siłę wyższą. Źródła nieprawnicze zdają się potwierdzać, że zaraza była siłą wyższą, na co pewien wpływ mogło mieć przekonanie, że pochodzi ona od bogów. Źródła prawa, w tym te dotyczące bezpośrednio siły wyższej, w zasadzie na ten temat milczą. Zaraza nie była zatem typowym przykładem siły wyższej w ujęciu jurydycznym. Przyczyną tego milczenia mógł być wąski zakres zastosowania samej koncepcji siły wyższej. Reskrypt Dioklecjana z 290 r. dotyczący testamentu sporządzanego w okresie zarazy stanowi najważniejsze ze źródeł prawa potwierdzających tezę, że była uważana za siłę wyższą.
  • Item
    Syndrom wyuczonej bezradności w kontekście przestępstwa znęcania się
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Romańczuk-Grącka, Marta
    Artykuł podejmuje zagadnienie syndromu wyuczonej bezradności jako możliwej konsekwencji przemocy ujawniającej się w sferze psychicznej osoby pokrzywdzonej w kontekście znamion przestępstwa znęcania się. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie: Jakie znaczenie dla odpowiedzialności karnej za przestępstwo znęcania się ma wystąpienie u osoby pokrzywdzonej syndromu wyuczonej bezradności? Niniejsze rozważania mają charakter teoretycznoprawny z wykorzystaniem elementów analizy dogmatycznej. W wyniku analizy stwierdzono, że syndrom wyuczonej bezradności nie stanowi wprost znamienia ustawowego przestępstwa znęcania się, a jego wystąpienie nie jest konieczne dla przypisania sprawcy takiego czynu. Fakt, że rzeczywiście wystąpił, może jednak wypełnić kryterium jurydyczne dotkliwości cierpień moralnych w postaci fizycznego lub psychicznego znęcania się. W znaczeniu prawnokarnym syndrom wyuczonej bezradności nie stanowi skutku znęcania się, a przestępstwo to w typie podstawowym ma charakter formalny. Niemniej nie oznacza to, że syndrom wyuczonej bezradności nie może w ogóle stanowić skutku przestępstwa. W takim przypadku trzeba wziąć pod uwagę kumulatywną kwalifikację prawną czynu. Syndrom wyuczonej bezradności stanowi realną szkodę wyrządzoną na zdrowiu psychicznym, dlatego też może stanowić kwantyfikator społecznej szkodliwości czynu, w związku z czym jego wystąpienie i stopień ma wpływ na wymiar kary in concreto.
  • Item
    Wniosek o sprostowanie złożony jedynie dla zwłoki jako nadużycie prawa procesowego
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Sekuła-Leleno, Małgorzata
    Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza wniosku o sprostowanie orzeczenia w kontekście możliwych sytuacji nadużycia prawa procesowego. Przyjęto, że wnoszenie szeregu wniosków o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnię wyroku może prowadzić do nadużycia prawa procesowego. Ocena, czy dana czynność procesowa strony stanowi nadużycie uprawnienia procesowego, powinna opierać się na ustaleniu celu, który strona chce osiągnąć, podejmując daną czynność, i na ocenie, czy cel ten jest usprawiedliwiony na tle całokształtu okoliczności sprawy. Założono, że pierwszy wniosek o rektyfikację orzeczenia złożony przez stronę należy traktować jako złożony w dobrej wierze, natomiast każdy kolejny powinien w pierwszej kolejności podlegać ocenie, czy składając go, strona nie zmierza w rzeczywistości jedynie do zwłoki w postępowaniu.
  • Item
    Współczesne problemy więziennictwa z perspektywy funkcjonariuszy Służby Więziennej
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Zając, Bartosz
    W artykule przedstawiono problemy współczesnego więziennictwa w Polsce, bazując na badaniach własnych przeprowadzonych w dwóch zakładach karnych, znajdujących się w różnych okręgach administracyjnych – Zakładzie Karnym w Barczewie (okręg olsztyński) oraz Zakładzie Karnym w Przytułach Starych (okręg białostocki). Badania miały na celu wskazanie głównych problemów występujących w Służbie Więziennej, ich charakteru oraz intensyfikacji. Pozwoliły one określić otwarty katalog problemów, o zróżnicowanym charakterze, wśród których najważniejsze to braki kadrowe oraz wynikające z tego stanu rzeczy nadgodziny, niskie zarobki oraz trudności związane ze specyfiką pracy z osadzonymi – łącznie 26 czynników mających potencjalny wpływ na jakość służby w jednostkach podstawowych Służby Więziennej. Najszerszy katalog problemów został dostrzeżony u funkcjonariuszy działu ochrony – najliczniejszego działu w zakładach karnych w Polsce.
  • Item
    Znaczenie egzaminu radcowskiego dla zapewnienia odpowiedniego poziomu kwalifikacji radcy prawnego. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 sierpnia 2020 r., II GSK 30/18
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Kępa, Monika
    Glosowany wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 sierpnia 2020 r., sygn. II GSK 30/18, dotyczy poziomu kwalifikacji merytorycznych kandydata do zawodu radcy prawnego. NSA sformułował tezę, że powinny być one jak najwyższe, aby zapewnić prawidłowe wykonywanie tej profesji. Zarówno tezę, jak i prowadzącą do niej argumentację należy zaaprobować. Z uwagi na to, że czynności składające się na świadczoną przez osoby wykonujące zawód zaufania publicznego pomoc prawną mają zróżnicowaną postać i rozległy zakres, konieczne jest posiadanie odpowiedniej wiedzy i umiejętności. Minimalny osiągnięty przez kandydata poziom kwalifikacji wyrażony pozytywnym wynikiem egzaminu powinien oznaczać wypełnienie wszystkich stawianych radcy prawemu wysokich wymagań. Celem egzaminu zawodowego jest dopuszczenie do wykonywania zawodu radcy prawnego osób, które będą reprezentowały wysoki poziom przygotowania zawodowego, co w szerszym kontekście stanowi ochronę interesu publicznego.
  • Item
    Ochrona danych osobowych w administracji publicznej ‒ wybrane zagadnienia (artykuł recenzyjny monografii Pawła Fajgielskiego, Ochrona danych osobowych w administracji publicznej, Wolters Kluwer, Warszawa 2021)
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Fischer, Bogdan
    Artykuł jest poświęcony wybranym zagadnieniom ochrony danych osobowych w administracji publicznej. W szczególności zmiana charakteru przetwarzania danych wskutek informatyzacji wymogła zweryfikowanie zagrożeń i konieczność przedefiniowania ochrony przed negatywnymi skutkami niezgodnego z prawem przetwarzania. Prowadzone rozważania opierają się przede wszystkim na monografii P. Fajgielskiego, dotyczącej tego zagadnienia, stąd dominujący polemiczno-recenzyjny charakter artykułu.
  • Item
    Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 maja 2019 r., II GSK 851/18
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Dobieżyński, Krzysztof
    Glosowane orzeczenie dotyczy problematyki ryzyka konfuzji. Jest to jedna z zasadniczych instytucji w prawie znaków towarowych. W odniesieniu do niej należy uwzględniać nie tylko dorobek polskich sądów administracyjnych, lecz także orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Kluczową zasadą w toku oceny przedmiotowego ryzyka jest zasada współzależności czynników, które należy brać pod uwagę w tym zakresie. Do takich czynników należą podobieństwo towarów, jak również podobieństwo oznaczeń. Niedopuszczalne jest, co wyraźnie stwierdza sąd, mieszanie oceny podobieństwa oznaczeń z oceną ryzyka konfuzji. Z drugiej jednak strony, stwierdzenie braku podobieństwa oznaczeń powinno skutkować przerwaniem dalszego badania ryzyka konfuzji w danej sprawie.
  • Item
    Consultatio veteris cuiusdam iurisconsulti – Rozdział III
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Kulawiak-Cyrankowska, Joanna; Dziedzic, Bartłomiej; Lindner, Maria; Melka, Grzegorz
  • Item
  • Item
  • Item
  • Item
    Refleksje literackie w wybranym piśmiennictwie polskich prawników. Przegląd badań Leona Pinińskiego, Stefana Breyera i Mieczysława Szerera z lat 1924–1976
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Jaworska-Biskup, Katarzyna Małgorzata
    Artykuł stanowi przegląd wybranych prac trzech polskich prawników: Leona Pinińskiego (1857–1938), Stefana Breyera (1891–1986) i Mieczysława Szerera (1884–1981), poświęconych zagadnieniu prawa i literatury. Na potrzeby analizy wybrano publikacje, w których wymienieni autorzy odnoszą się do prawa w dziełach literackich takich twórców, jak Adam Mickiewicz, Aleksander Fredro, Bolesław Prus, William Shakespeare, Charles Dickens, Wiktor Hugo, Edward Bulwer-Lytton. Tematyka refleksji literackich w piśmiennictwie prawniczym nie była do tej pory przedmiotem obszernego opracowania. Przeprowadzone studium jest przyczynkiem do bibliografii polskich autorów prowadzących badania w nurcie prawa i literatury.
  • Item
    Prawnokarna ocena eksploracji miejskiej (urban exploration)
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Gądzik, Zuzanna
    Artykuł dotyczy prawnokarnej oceny eksploracji miejskiej (urban exploration). Jako niekonwencjonalna forma turystyki, polegająca na odkrywaniu miejsc opuszczonych i trudno dostępnych, wiąże się niejednokrotnie z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony własności lub posiadania. W tekście przeprowadzono analizę celem zbadania, czy każda wyprawa eksploracyjna wypełnia znamiona przestępstwa naruszenia miru domowego – poprzez wdzieranie się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu. W podjętych rozważaniach uwzględniono także możliwość popełnienia innych czynów zabronionych: spowodowania niebezpiecznego zdarzenia (w postaci zawalenia się budowli), kradzieży, kradzieży z włamaniem, zniszczenia mienia i zniszczenia zabytku, znieważenia grobu i zwłok oraz znieważenia przedmiotu czci religijnej lub miejsca przeznaczonego do publicznego wykonywania obrzędów religijnych. Autorka sięgnęła przede wszystkim po metodę formalno-dogmatyczną. Uzyskane wnioski odnoszą się do tego, jakie zachowania mieszczące się w ramach eksploracji miejskiej będą stanowić czyny zabronione i w jakich okolicznościach może dojść do wyłączenia odpowiedzialności karnej.
  • Item
    Ograniczenia nocnej sprzedaży alkoholu do spożycia poza miejscem sprzedaży
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Mroczkowski, Przemysław
    Autor poszukuje odpowiedzi na pytanie o możliwy zakres ograniczeń w handlu detalicznym napojami alkoholowymi w godzinach nocnych, czyli od godziny 22.00 do 6.00. Ograniczenia te mogą zostać wprowadzone w drodze uchwały rady gminy. W artykule ustalono, że takie ograniczenie stanowi ograniczenie swobody działalności gospodarczej, a więc musi spełniać wymogi konstytucyjne. Udowodniono, że do ograniczeń tych ma zastosowanie zarówno art. 22, jak i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Ograniczenia muszą zatem być konieczne, proporcjonalne i ukierunkowane na ochronę określonego interesu publicznego. Sądy administracyjne stosują te kryteria w analizie zgodności z prawem tego rodzaju ograniczeń. Odwołano się do nich, aby odpowiedzieć na główne pytania badawcze: jakie są możliwe ograniczenia handlu detalicznego napojami alkoholowymi w nocy w obecnych ramach ustawowych i jak odpowiadają one standardowi określonemu w Konstytucji RP.
  • Item
    Rola kapłanów przy adrogacji w okresie republiki a przypadek Publiusza Klodiusza
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Loska, Elżbieta
    Celem artykułu jest ukazanie roli kapłanów w procedurze adrogacji w antycznym Rzymie okresu republiki. Zachowane teksty jurydyczne nie wspominają o udziale kapłanów w adrogacji. W tekstach literackich (u Gelliusa i Cycerona) odnaleźć można ślady potwierdzające udział w niej pontyfików i augurów. Pontyfikowie odpowiadali za zbadanie kwestii dopuszczalności adrogacji – zarówno tych sakralnych, jak i cywilnoprawnych. Rola augurów prawdopodobnie wiązała się z przebiegiem zgromadzeń ludowych.
  • Item
    Selected aspects of document forgery in the context of Article 5 of the Constitution of the Republic of Poland
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Semków, Dorota
    One of the tasks of the state specified in Article 5 of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 is to ensure security of its citizens. The aim of the study is to show a relationship between crimes against document credibility listed in Chapter XIX of the Penal Code and the security of citizens. The main conclusion resulting from the analysis of the selected topic was that forgery of travel documents is a significant factor threatening citizen safety. The above results from the fact that documents very often serve as both an object and a tool in many crimes. Therefore, they constitute an activity of a preparatory nature before committing further criminal acts, as well as a way of hiding traces of other crimes. It should be emphasized that the use of false documents, and thus their introduction into legal circulation, means that a person illegally using such documents legally acquires many rights.
  • Item
    Opodatkowanie dochodów małoletnich dzieci na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Święch-Kujawska, Katarzyna
    Jedną z zasad ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest indywidualne opodatkowanie dochodów każdego podatnika będącego osobą fizyczną, osiągającego dochody. Wyjątkiem od tej reguły jest m.in. kumulatywne opodatkowanie niektórych kategorii dochodów osiąganych przez osoby małoletnie. W artykule w kompleksowy sposób zaprezentowano zasady dotyczące traktowania wskazanej kategorii podmiotów podatku. Przedstawiono zarówno zagadnienia związane z podmiotowością podatkowoprawną małoletnich, jak i kwestie dotyczące specyfiki opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych poszczególnych dochodów uzyskiwanych przez te osoby (podlegających opodatkowaniu z dochodami rodziców, jak i opodatkowanych na imię małoletniego).
  • Item
    Instytucja odpowiedzialności posiłkowej w prawie karnym skarbowym (art. 24 Kodeksu karnego skarbowego)
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Wróbel, Adam
    Autor przybliża w artykule postać instytucji odpowiedzialności posiłkowej, analizując ją w perspektywie poglądów wyrażanych w doktrynie oraz judykaturze. Narracja wiedzie przez zagadnienia: podmiotu odpowiedzialności, wymierzania grzywny, warunków umożliwiających pociągnięcie do odpowiedzialności posiłkowej, obligatoryjności zastosowania instytucji, uiszczania kary grzywny lub równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów, zamiany grzywny, odpowiedzialności karnej a odpowiedzialności posiłkowej, obowiązku zwrotu korzyści majątkowej. Instytucja odpowiedzialności posiłkowej została określona w art. 24 Kodeksu karnego skarbowego. Jest ona charakterystyczna dla prawa karnego skarbowego i ma charakter finansowy. Może być nałożona na osobę fizyczną, osobę prawną czy ułomną osobę prawną. Do pociągnięcia do odpowiedzialności posiłkowej podmiotu jest konieczne, aby sprawcą przestępstwa skarbowego (wyłącznie) był zastępca tego podmiotu prowadzący jego sprawy jako pełnomocnik, zarządca, pracownik lub działający w jakimkolwiek innym charakterze, a tenże zastępowany podmiot odniósł albo mógł odnieść z popełnionego przestępstwa skarbowego jakąkolwiek korzyść majątkową. Jeżeli warunki te wystąpią, odpowiedzialność posiłkowa nakładana jest na podmiot obligatoryjnie.