Browsing by Author "Góralski, Wojciech"

Now showing 1 - 10 of 10
  • Item
    Aktualne problemy wolności myśli, sumienia i religii
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Abramowicz, Aneta M.; Borecki, Paweł; Brzozowski, Wojciech; Czarnek, Przemysław; Czelny, Michał; Góralski, Wojciech; Hucał, Michał; Koredczuk, Józef; Kosińska, Anna Magdalena; Krajczyński, Jan; Krzysztofek, Katarzyna; Krzywkowska, Justyna; Bitowt, Aleksandra; Kubala, Maciej; Misztal, Henryk; Nikołajew, Jerzy; Pietrzak, Michał; Rakoczy, Tomasz; Różański, Mieczysław; Skwarzyński, Michał; Strzała, Marek; Szeleszczuk, Damian; Sztychmiler, Ryszard; Szymański, Andrzej; Tomkiewicz, Małgorzata; Stanisz, Piotr; Ordon, Marta; Zawiślak, Michał
    Wolność myśli, sumienia i wyznania/religii (freedom of thought, conscience and religion) zajmuje ważne miejsce we wszystkich powszechnie akceptowanych katalogach praw człowieka. Jej ochronę zapewniają w szczególności umowy międzynarodowe, które przyjęto w celu zabezpieczenia ludzkości przed powtórzeniem krwawej hekatomby II wojny światowej, której głównych przyczyn słusznie upatrywano w braku należnego poszanowania dla przyrodzonej godności człowieka i jego niezbywalnych praw. Aktualność oraz praktyczna doniosłość problematyki wolności myśli, sumienia i wyznania/religii zdecydowały o poświęceniu jej XI Ogólnopolskiego Sympozjum Prawa Wyznaniowego, połączonego ze Zjazdem Katedr, Zakładów i Wykładowców Prawa Wyznaniowego. Spotkanie to zostało zorganizowane przez Katedrę Prawa Wyznaniowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz Polskie Towarzystwo Prawa Wyznaniowego i odbyło się w Lublinie w dniach 15-16 maja 2014 r. Program sympozjum objął blisko 40 referatów, których wygłoszenia podjęli się przedstawiciele niemal wszystkich ośrodków nauki prawa wyznaniowego w Polsce. Niniejsza publikacja stanowi pokłosie tego sympozjum, a na jej zawartość składają się opracowania, które – na bazie wygłoszonych wówczas referatów – zostały przygotowane przez większość prelegentów.
  • Item
    Divina et humana. Księga Jubileuszowa w 65. rocznicę urodzin Księdza Profesora Henryka Misztala
    (Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2001) Dębiński, Antoni; Bar, Wiesław; Stanisz, Piotr; Ordon, Marta; Adamowicz, Leszek; Cioch, Henryk; Jędrejek, Grzegorz; Kość, Antoni; Kuryłowicz, Marek; Krukowski, Józef; Mezglewski, Artur; Łączkowski, Wojciech; Przyborowska-Klimczak, Anna; Ratajczak, Beata; Safjan, Marek; Zaradkiewicz, Kamil; Smoleń, Paweł Piotr; Staszewski, Wojciech; Strzembosz, Adam; Szajkowski, Andrzej; Uruszczak, Wacław; Wójtowicz, Wanda; Wrzosek, Stanisław; Dyduch, Jan; Dzięga, Andrzej; Erlebach, Grzegorz; Erdő, Péter; Fokciński, Hieronim; Gajda, Kazimierz; Eszer, Ambrogio; Góralski, Wojciech; Górecki, Edward; Graczyk, Krzysztof; Grocholewski, Zenon; Gutiérrez, José L.; Nowak, Edward; Miziński, Artur; Paździor, Stanisław; Kasprzak, Sylwester; Podlecki, Zbigniew; Stasiak, Marian; Stankiewicz, Antoni; Tymosz, Stanisław; Zubert, Bronisław W.; Janeczek, Stanisław; Misiurek, Jerzy; Szostek, Andrzej
    Divina et humana. Księga Jubileuszowa przygotowana z okazji 65 rocznicy urodzin Księdza Profesora Henryka Misztala, pod redakcją Antoniego Dębińskiego, Wiesława Bara i Piotra Stanisza. Grono autorów stanowią przedstawiciele nauki prawa wyznaniowego i prawa kanonizacyjnego (z Polski i Włoch). Wręczenie Księgi miało miejsce 25 kwietnia 2001 r. w Lublinie. Jubilat był wówczas kierownikiem Katedry Prawa Wyznaniowego i kuratorem Katedry Prawa Kanonizacyjnego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
  • Item
    Filozofia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 roku
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Góralski, Wojciech
    Każdy ze współczesnych, posoborowych konkordatów zawieranych przez państwa ze Stolicą Apostolską jest osadzony w określonym kontekście historycznym, socjologicznym, kulturowym i normatywnym, co w sposób oczywisty ma wpływ na kształt uzgodnionych postanowień. Można powiedzieć, że każdy konkordat ma swoją filozofię. Przedmiotem niniejszego opracowania jest filozofia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, który podpisano dnia 28 lipca 1993 r. Jak twierdzi autor, odzwierciedla ona przede wszystkim dążenie państwa polskiego i Kościoła Katolickiego, jako wspólnot świadomych swoich zadań i kompetencji, do realizacji dobra wspólnego i rozwoju człowieka. Do podstawowych założeń przyjętego modelu relacji państwo–Kościół, zgodnie z nauczaniem soborowym, należą zasady niezależności państwa i Kościoła oraz ich współdziałania. Dzięki temu zawarcie tej umowy znacząco przyczyniło się do zapewnienia właściwej równowagi w stosunkach między państwem i Kościołem Katolickim, korzystnie wpływając również na sytuację prawną innych związków wyznaniowych w Polsce.
  • Item
    Parafia i inne jednostki diecezji oraz formy powierzania pieczy pasterskiej nad wspólnotą parafialną w świetle Instrukcji Kongregacji Biskupów z 29 czerwca 2020 roku
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Góralski, Wojciech
    Mając na uwadze zadania ewangelizacyjne parafii we współczesnym świecie, Kongregacja Duchowieństwa, w dniu 29 czerwca 2020 roku wydała Instrukcję Nawrócenie pastoralne wspólnoty parafialnej w posłudze misji ewangelizacyjnej Kościoła. Dokument ten, składający się z dziesięciu rozdziałów, zawiera wyjaśnienie licznych przepisów CIC dotyczących parafii i duszpasterzy. Autor omawia trzy podstawowe, najbardziej „newralgiczne” rozdziały Instrukcji: VII. Parafia i inne jednostki wewnętrzne diecezji. VIII. Formy zwyczajne i nadzwyczajne powierzenia opieki pasterskiej o wspólnotę parafialną. IX. Funkcje i posługi parafialne. Postanowienia tych rozdziałów w przeważającej mierze odnoszą się do określonych norm CIC, dotyczących przede wszystkim parafii oraz osób i instytucji z nią związanych. Ukazano w nich rolę parafii jako szczególnego miejsca w misji ewangelizacyjnej Kościoła, a także wyjaśniono wiele kwestii związanych z posługą duszpasterską kapłanów (przede wszystkim proboszczów), diakonów, osób konsekrowanych i wiernych świeckich.
  • Item
    Prawo do zawarcia małżeństwa. Perspektywa kanonisty
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Góralski, Wojciech
    Wrodzone człowiekowi i należące do jego fundamentalnych praw ius connubii (prawo do zawarcia małżeństwa) jest jednocześnie prawem wiernego w Kościele, zagwarantowanym w kan. 1058 Kodeksu Prawa Kanonicznego; stanowi ono trwałą podstawę kanonicznego systemu małżeńskiego. Wykonywanie tego prawa zawsze znajdowało swoją podstawę w takich czynnikach, jak: istotna rola zgody małżeńskiej jako przyczyny sprawczej małżeństwa, wolność nupturientów, kompetencja władzy kościelnej w stanowieniu przeszkód do zawarcia małżeństwa oraz forma zawarcia tego związku. Prawo do zawarcia małżeństwa nie ma jednak charakteru absolutnego, podlega bowiem niezbędnym ograniczeniom. Obok ograniczeń pochodzących z samego prawa Bożego (wynikających z naturalnej struktury ontologicznej osoby ludzkiej), skutkujących niezdatnością (incapacitas) osoby do zawarcia małżeństwa, istnieją ograniczenia pochodzące z interwencji ustawodawcy kościelnego, skutkujące niezdolnością (inhabilitas) osoby do zawarcia małżeństwa. Gdy chodzi o stwierdzenie (zdeklarowanie), kiedy prawo Boże nie pozwala na zawarcie małżeństwa, należy to wyłącznie do najwyższej władzy kościelnej (Stolica Apostolska). Do najwyższej władzy kościelnej należy również stanowienie ograniczeń ius connubii, może to jednak czynić jedynie z uwagi na dobro wspólne, ochronę wartości samego małżeństwa, a niektórych przypadkach także z uwagi ma dobro samego nupturienta. Ograniczenia prawa do zawarcia małżeństwa pochodzące od ustawodawcy kościelnego wyrażają się przede wszystkim w stanowieniu przeszkód małżeńskich oraz formy kanonicznej zawarcia małżeństwa. The inherent human right to enter into marriage is at the same time the right of the faithful in Church, guaranteed in canon 1058 of the Code of the Canon Law. It constitutes a lasting basis for canonical marriage system. The right to marriage, however, is not absolute since it is subject to necessary restrictions. Apart from restrictions deriving from the law of God itself, there are restrictions which derive from the Church legislator; both result in the nullity of marriage. If it is to be decided when the law of God does not allow marriage, it is solely up to ultimate church authority (the Holy See). It also decides about ius connubii restrictions, but it can do so only for the greater good or to protect the value of marriage, and in some cases also for the welfare of the bride or groom themselves. The limitation of the right to enter into marriage deriving from the Church legislator is expressed above all in decisions about marriage obstacles and the canonical form of entering into marriage.
  • Item
    Problematyka niezdolności konsensualnej do zawarcia małżeństwa w pracach Papieskiej Komisji do Rewizji KPK w fazie wypracowywania nowych kanonów (1966-1973)
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Góralski, Wojciech
    Rozpoczęta po zakończeniu Soboru Watykańskiego II reforma prawa kanonicznego objęła m.in. prawo małżeńskie. Szczególnie istotnym obszarem kodyfikacji w tym zakresie była zgoda małżeńska, która jest przyczyną małżeństwa. Brak regulacji o zdolności konsensualnej w KPK 1917 oraz rozwój nauk psychologicznych i psychiatrycznych skłoniły doktrynę i orzecznictwo do wypełnienia tej luki. Nic dziwnego, że w procesie reformy i kodyfikacji prawa kanonicznego Papieska Komisja ds. Rewizji KPK, wspierana przez konsultorów, podjęła próbę dokładniejszego określenia niezdolności konsensualnej. Intensywna praca konsultorów zespołu De matrimonio Papieskiej Komisji w tym zakresie (w pierwszej fazie kodyfikacji: 1966-1973) zaowocowała przygotowaniem projektu nowych kanonów, który stał się podstawą do dalszych prac. W procesie rewizji i kodyfikacji niemałą rolę odgrywało orzecznictwo Trybunału Roty Rzymskiej. Przedmiotem niniejszego studium jest proces kształtowania się przyszłego kan. 1095, nn. 1-3 KPK w pierwszej z wymienionych faz (1966-1973), złożonego procesu posoborowej rewizji i kodyfikacji prawa kanonicznego. W pierwszej części autor omawia prace trwające w latach 1966-1970, w drugiej zaś prace trwające w latach 1970-1973. Metoda pracy wszystkich Zespołów Konsultorów przewidywała dwie fazy. Pierwsza polegała na przygotowaniu materiałów na sesje. Znając materię wskazaną na obrady Zespołu, każdy konsultor wysyłał, na miesiąc przed rozpoczęciem sesji, własne votum do przewodniczącego Papieskiej Komisji. Otrzymywane vota były przekazywane relatorowi, który sporządzał relację lub wstępny schemat, w którym dokonywał reasumpcji kwestii i propozycji poszczególnych konsultorów, a następnie, na ich podstawie, formułował propozycje kanonów do kolegialnej dyskusji i poprawek. Podczas sesji, która stanowiła drugą fazę pracy Zespołu, jego relator przedstawiał syntetycznie wynik prac, referując materiał zawarty w votach poszczególnych członków Zespołu. Każdy z nich mógł w dyskusji bliżej wyjaśniać swoje racje dotyczące sformułowania danego kanonu. Owocem sesji stawała się relacja sporządzona przez referenta i zaproponowany (w końcowym głosowaniu) schemat kanonów. Intensywne prace konsultorów Zespołu De matrimonio Papieskiej Komisji ds. Rewizji KPK w tym zakresie, podjęte w 1966 roku, w pierwszej fazie prac (do 1973 roku) zaowocowały wypracowaniem projektu nowych kanonów: 1081 bis (usus rationis i discretio iudicii) i 1081 ter (incapacitas asumendi), które stały się podstawą do dalszych prac, kontynuowanych w kolejnych etapach złożonego procesu kodyfikacyjnego.
  • Item
    Proces nullitatis matrimonii drogą synodalną. Papież Franciszek do Roty Rzymskiej 27 stycznia 2022 roku
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Góralski, Wojciech
    Z okazji inauguracji nowego roku sądowego w Rocie Rzymskiej, w dniu 27 stycznia 2022 r. papież Franciszek przyjął w Sali Klementyńskiej prałatów-audytorów wymienionego Trybunału Apostolskiego, a także jego adwokatów i pozostałych pracowników i współpracowników. W swoim przemówieniu podkreślił, że proces nullitatis matrimonii ma cechy synodalności, ponieważ jest wspólną drogą wszystkich jego uczestników prowadzącą do poznania prawdy o konkretnym małżeństwie. Uświadamia nie tylko sędziom rotalnym, ale wszystkim sędziom kościelnym, że wymierzanie sprawiedliwości w Kościele w tym zakresie wymaga ducha synodalnego: umiejętności słuchania, podejmowania dialogu i rozstrzygania. Ujawnia się w tym wrażliwość pasterska papieża Franciszka w stosunku do tych małżonków, którym nie powiodło się w życiu wspólnym, i którym, jak się wyraził, należy zaoferować „balsam miłosierdzia”.
  • Item
    Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską w obradach sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych z 16 grudnia 1997 r.
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Góralski, Wojciech
    Podpisanie w dniu 28 lipca 1993 r. Konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską było ważnym wydarzeniem w najnowszej historii wzajemnych stosunków Państwa polskiego i Kościoła Katolickiego. Spory polityczne sprawiły jednak, że proces ratyfikacji tej umowy międzynarodowej znacząco przeciągnął się w czasie. W niniejszym opracowaniu przedstawiony został jeden z elementów tego procesu, a mianowicie debata przeprowadzona w trakcie obrad sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych, jaka odbyła się 16 grudnia 1997 r. W jej trakcie poruszone zostały kwestie dotyczące trybu uchwalenia ustawy ratyfikacyjnej oraz włączenia do niej deklaracji interpretacyjnej Rządu RP z dnia 15 kwietnia 1997 r. W wyniku prac Komisji do Sejmu skierowany został projekt ustawy ratyfikacyjnej, którą uchwalono 8 stycznia 1998 r. Ratyfikacja Konkordatu nastąpiła w dniu 23 lutego 1998 r.
  • Item
    Świadczenie przez Kościół partykularny pomocy duszpastersko-prawnej małżonkom rozwiedzionym na przykładzie archidiecezji Trani–Barletta–Bisceglie i archidiecezji Pescara–Penne
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Góralski, Wojciech
    W Motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus z 15 sierpnia 2015 r. Franciszek przypomniał biskupom diecezjalnym, że zgodnie z kan. 383 § 1 KPK obowiązani są do opieki nad małżonkami pozostającymi w separacji lub rozwiedzionymi. Troska ustawodawcy o łatwy dostęp do pomocy prawnej i duszpasterskiej dla rozwiedzionych małżonków znajduje odzwierciedlenie w wielu inicjatywach mających na celu towarzyszenie takim osobom w ich życiu i ułatwienie dostępu do sądu. Włoskie archidiecezje Trani–Barletta–Bisceglie i Pescara–Penne są przykładami pożytecznych inicjatyw, które mają pomóc rozwiedzionym małżonkom w rozeznaniu ich sytuacji życiowej oraz we wniesieniu powództwa o unieważnienie małżeństwa. Podjęto tam cenne instytucjonalne formy pomocy tym małżonkom.
  • Item
    Układowe formy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 25 ust. 4-5 Konstytucji RP)
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Stanisz, Piotr; Pietrzak, Michał; Ordon, Marta; Mojak, Ryszard; Góralski, Wojciech; Krajczyński, Jan; Ryguła, Piotr; Kosek, Mirosław; Leszczyński, Paweł A.; Radajewski, Mariusz; Ignaciuk, Ewa; Piszcz-Czapla, Monika; Czohara, Andrzej; Walencik, Dariusz; Zieliński, Tadeusz J.; Sobczyk, Paweł; Olszówka, Marcin; Mezglewski, Artur; Borecki, Paweł; Brzozowski, Wojciech; Krukowski, Józef; Rakoczy, Bartosz; Zawiślak, Michał; Tunia, Anna; Rakoczy, Tomasz; Bielak, Patrycja Katarzyna; Maślankowski, Jeremi Szczęsny; Stanisz, Piotr (red.); Ordon, Marta (red.)
    Do najważniejszych unormowań prawno-wyznaniowych Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. należą niewątpliwie te, które dotyczą form regulacji stosunków między Rzecząpospolitą Polską a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi. Zgodnie z wolą ustrojodawcy relacje te mają być określane w trybie układowym. W odniesieniu do Kościoła Katolickiego zdecydowano o zastosowaniu umowy międzynarodowej, zawartej ze Stolicą Apostolską (art. 25 ust. 4). Ponadto postanowiono, że „stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami” (art. 25 ust. 5). Niniejsza publikacja stanowi głos w dyskusji dotyczącej zarówno teoretycznego znaczenia, jak i praktycznych implikacji art. 25 ust. 4-5 Konstytucji RP.