The Repository collects scientific achievements of employees and doctoral students of the John Paul II Catholic University of Lublin. The purpose of the repository is dissemination of the scientific achievements of the John Paul II Catholic University of Lublin, promoting conducted scientific research and supporting didactic activities. The repository collects, stores and shares digital documents in the form of books, scientific articles, scientific journals, conference materials, didactic materials etc.
Communities in ReKUL
Biblioteka Uniwersytecka KUL / The University Library of the Catholic University of Lublin Czasopisma naukowe KUL / Scientific journals of the Catholic University of Lublin Edukacja osób z niepełnosprawnościami Karol Wojtyła / Jan Paweł II Projekty krajowe i międzynarodowe KUL Rozprawy doktorskie / PhD Theses Szkoła Języka i Kultury Polskiej / The School of Polish Language and Culture Wydawnictwo KUL / The Publishing House of the Catholic University of Lublin Wydział Filozofii / Faculty of Philosophy Wydział Medyczny / Faculty of Medicine Wydział Nauk Humanistycznych / Faculty of Humanities Wydział Nauk Przyrodniczych i Technicznych / Faculty of Natural and Technical Sciences Wydział Nauk Społecznych / Faculty of Social Sciences Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji / Faculty of Law, Canon Law and Administration Wydział Teologii / Faculty of Theology
Recent Submissions
Item
Rodzaje stylów życia i związek z pozycją klasową
(Wydawnictwo KUL, 2025) Domański, Henryk
Przedmiotem tej analizy jest stratyfikacja kultury rozumianej jako styl życia. Moim celem jest odtworzenie w miarę całościowej mapy wzorów spędzania czasu wolnego w Polsce: od czytania książek, rekreacji sportowej i chodzenia do muzeów, do tańczenia na dyskotece i oglądania programów telewizyjnych. Opierając się na danych z badania ogólnopolskiego przeprowadzonego w 2019 roku, odpowiem na pytanie, czy w społeczeństwie polskim występują odrębne wzory spędzania czasu i w jakim stopniu zależy to od pozycji klasowej. Potwierdza się, że styl życia jest zróżnicowany. Nie wyodrębniają się w miarę spójne syndromy aktywności z wyjątkiem preferencji do „wyższej kultury”, w której gustują specjaliści i kadry kierownicze wyższego szczebla, a więc kategorie o wyższym statusie społecznym. Tylko te formy aktywności związane są w miarę silnie z pozycją klasową jednostek.
The article focuses on the stratification of culture identified with lifestyle. It aims at mapping general patterns of spending free time in Poland: from reading books, sport activity, and attending museums till dancing in disco and watching TV. Based on research conducted in Poland in 2019, I investigate whether there are distinct patterns of lifestyle in Polish society – as defined in terms of homogeneity – and to what extent it depends on class position. The results of the analysis confirm a strong differentiation of lifestyles in Poland. However, there are no clear cohesive syndromes of spending free time, with the exception of preferences for “highbrow culture”, which is overrepresented by higher managers and specialists, i.e. relatively privileged social classes. In sum, our findings seem to substantiate thesis on contribution of this type of cultural activity to reproduction of the social class distances.
Item
Prawo do strajku – kompletne czy ułomne prawo człowieka?
(Wydawnictwo KUL, 2025) Świątkowski, Andrzej Marian
Celem autora jest przedstawienie socjologicznego ujęcia praw człowieka Adama Podgóreckiego, w tym jego rozróżnienia praw kompletnych i ułomnych, oraz przedstawienie i ocena z tej perspektywy prawa do strajku w Europie. Akcje strajkowe organizowane przez osoby świadome istnienia praw człowieka, ich potencjału i znaczenia są niemal zawsze skierowane przeciwko rządowi sprawującemu władzę. Szereg państw członkowskich Rady Europy jest uznawanych przez Europejski Komitet Praw Socjalnych, który działa jako organ nadzorujący „kompletność, a nie niedoskonałość” tych praw, za instytucje szkodzące wizerunkowi demokracji w Europie. Autor, opierając się na swoich doświadczeniach jako były członek i wiceprzewodniczący Europejskiego Komitetu Praw Socjalnych Rady Europy, pisze o prawach pracowników do podejmowania działań zbiorowych – legalnych strajkach, ich ograniczaniu przez władze państw europejskich oraz obowiązkach kierowania sporów zbiorowych do decyzji organów państwowych. W uwagach końcowych autor przywołuje badania nad postawami Polaków wobec prawa do strajku i wskazuje na specyfikę jego wykonywania w Polsce.
The author’s aim is to present Adam Podgórecki’s sociological view of human rights, including his distinction between complete and crippled rights, and to present and assess, from this perspective, the right to strike in Europe. The strikes organised by people aware of the existence of human rights, their potential and importance are almost always directed against the government in power. A number of member states of the Council of Europe are considered by the European Committee of Social Rights, which acts as the body overseeing the ‘completeness and not the imperfection’ of these rights, as institutions damaging the image of democracy in Europe. The author, based on his experience as a former member and vice-chairman of the European Committee of Social Rights of the Council of Europe, writes about the rights of employees to take collective action - legal strikes, their restrictions by the authorities of European states, and the obligations to refer collective disputes to the decisions of state bodies. In the final remarks, the author references research findings on Poles’ attitudes towards the right to strike and points to the specificity of its exercise in Poland.
Item
Wybrane formy oddziaływań duchowych jako alternatywa dla tradycyjnych form terapii osób cierpiących z powodu uzależnień
(Wydawnictwo KUL, 2025) Hoffmann, Beata; Motyka, Marek Adam
W artykule podjęto się przedstawienia roli oddziaływań duchowych, oferowanych osobom cierpiącym z powodu uzależnienia od narkotyków w wybranych placówkach na terenie Polski. Przybliżono pionierskie oddziaływania mające na celu wsparcie egzystencjalne pacjentów zarówno w Polsce, jak i w innych miejscach na świecie. Zwrócono uwagę na możliwości wynikające z zadbania o stabilizację zdruzgotanej uzależnieniem sfery duchowej. Podano przykłady oddziaływań placówek, które w ramach usług terapeutyczno-rehabilitacyjnych oferują zadbanie o ten istotny dla zmagających się z uzależnieniem wymiar. Osoby z uzależnieniem od używania substancji wielokrotnie bezskutecznie podejmują próby zmiany swojej życiowej sytuacji. Dla wielu z nich ośrodki te mogą stanowić istotną alternatywę w dotychczasowych zmaganiach. Dla osób wyznających wartości religijne mogą być dodatkowym źródłem wzmocnienia bądź motywacji do podjęcia procesu leczenia.
The article presents the role of spiritual interventions offered to people suffering from drug addiction in selected institutions in Poland. Pioneering interventions aimed at existential support for patients, both in Poland and in other places in the world, are presented. Attention is paid to the possibilities resulting from taking care for the stabilisation of the spiritual sphere devastated by addiction. Examples of the activities of institutions offering care for this important dimension for those struggling with addiction as part of therapeutic and rehabilitation services are given. Addicts repeatedly make unsuccessful attempts to change their life situation. For many of them, these institutions could be an important alternative in their current struggles. For people who profess religious values, they could be an additional source of reinforcement or motivation to undertake the treatment process.
Item
Elementy moralne w sporcie i ich medialne odzwierciedlenie
(Wydawnictwo KUL, 2025) Tarczyński, Andrzej
Sport jako zjawisko społeczne zakłada istnienie reguł i norm regulujących zachowania jednostek ludzkich. Obok reguł technicznych bądź zwyczajowych, także w sporcie – jak w każdej sferze ludzkich działań – mamy do czynienia z wartościami i regułami moralnymi. Z kolei ujęcie reguł moralnych w formie powinności, podane wraz z odpowiednim uzasadnieniem, daje w rezultacie etykę – ogólną lub szczegółową, jeśli odnosi się do wyróżnionej dziedziny życia. Tekst jest poświęcony wybranym problemom etycznym występującym w sporcie wyczynowym. Jednocześnie przyjęte w tekście ujęcie problematyki uwzględnia przy tym okoliczność, iż doniesienia z aren sportowych, ogólny obraz sportu jako takiego (oraz występujących w nim problemów), a wreszcie sama jego popularność, są obecnie w znaczącej mierze rezultatem działania środków komunikowania masowego, co z kolei rzutuje także na kondycję moralną społeczeństwa. Praktyka społeczna, jej obraz medialny oraz świadomość moralna (tj. wyznawane przez ludzi przekonania i zasady) tworzą wzajemnie powiązaną całość.
Sport, as a social phenomenon, presupposes the existence of rules and norms governing the behaviour of human individuals. In addition to technical or customary rules, in sport – as in any sphere of human activity – we also deal with values and moral rules. In turn, the formulation of moral rules in the form of duties, given with appropriate justification, results in ethics – general or specific, if it refers to a distinguished area of life. The text is devoted to selected ethical problems occurring in competitive sport. At the same time, the approach adopted in the text takes account of the fact that reports from the sports arena, the general image of sport as such (and the problems arising in it) and, finally, its popularity itself, are nowadays to a significant extent the result of the action of the mass communication media, which in turn also affects the moral condition of society. Social practice, its media image and moral awareness (i.e. people’s beliefs and principles) form an interconnected whole.
Item
Etos i profesjonalizm w trosce o godność pacjenta
(Wydawnictwo KUL, 2025) Prüfer, Paweł
W naukach społecznych i medycznych uwidacznia się, zwłaszcza w ostatnim czasie, szerokie i wieloproblemowe zainteresowanie problematyką dotyczącą pacjenta, jego kondycji psychofizycznej i poczucia dobrostanu. Opublikowana niedawno publikacja dotycząca psychospołecznych uwarunkowań opieki nad pacjentem, przygotowana z dużą starannością przez autorów i redaktorów naukowych, zasadniczo reprezentujących nauki medyczne, stanowi wartościowy przykład wspomnianego zainteresowania. Niniejszy tekst jest próbą zaprezentowania wspomnianej monografii, przede wszystkim wydobycia i ukazania walorów poznawczych i praktycznych. W tekście pojawia się także pewna perspektywa nieco polemiczna w odniesieniu do niektórych rozstrzygnięć i analiz. W przeważającej jednak części jest to próba – przyjmująca charakter artykułu recenzyjnego – przedstawienia dużych walorów tego naukowego, interpretacyjnego przedsięwzięcia, z wyakcentowaniem wielu potencjalnych korzyści płynących z lektury tomu oraz z prób jego wykorzystania w praktyce medycznej oraz w zarządzaniu podmiotami leczniczymi. Nie pomija się tu także podkreślenia obecności w treściach książki elementów aksjologicznych.
In the social and medical sciences, especially recent time, there has been a broad and multi-problem interest in issues related to the patient, his psychophysical condition and sense of well-being. A recently published publication on the psychosocial determinants of patient care, prepared with great care by the authors and the editors, essentially representing medical sciences, is a valuable example of this interest. This text is an attempt to present the mentioned monograph, primarily to extract and show its cognitive and practical values. The text also contains a somewhat polemical perspective regarding some decisions and analyses. For the most part, however, it is an attempt – taking the form of a review article – to positively present the great values of this scientific, interpretive endeavor, emphasizing the many potential benefits of reading the volume and attempting to use it in medical practice and in the management of medical entities. The presence of axiological elements in the contents of the book is also not overlooked.
Item
Predictors of Nurses’ and Midwives’ Moral Sensitivity in Clinical Practice: A Cross Sectional Study
(Wydawnictwo KUL, 2024) Dziurka, Magdalena; Jedynak, Anna; Jurek, Krzysztof; Dobrowolska, Beata
Moral sensitivity, which encompasses the ability to identify and respond to ethical issues in care, is essential for healthcare professionals to effectively manage complex clinical scenarios and suport patient autonomy. The aim of this study was to assess the moral sensitivity of nurses and midwives and its predictors and to assess the psychometric properties of the Polish version of the Moral Sensitivity Questionnaire Revised (MSQ-R-Pol). A cross-sectional study was conducted among 683 midwives and nurses working in hospitals in Poland. The 2-component 9-item MSQ-R-Pol is a reliable tool with satisfactory psychometric properties. The predictors of moral sensitivity were: higher age, having children, very good material conditions, working with adult patients aged 18 to 65 years and neonatal/infant patients. The findings also reveal a negative correlation between moral sensitivity and various workplace issues, such as team relationships and professional competence limitations. There was no difference in moral sensitivity between nurses and midwives, nor in the sensitivity of this group measured before and during COVID-19 pandemic. The MSQ-R-Pol is a reliable and valid tool adapted to cultural conditions. Hospital managers and policymakers should focus their future actions on predictors of moral sensitivity, such as organisational issues, the specific characteristics of work in a particular ward and patient populations, by supporting nurses and midwives in ethical decision-making, the development of their ethical competencies, positive leadership and the development of resilience.
Wrażliwość moralna, która obejmuje zdolność do identyfikowania i reagowania na kwestie etyczne w opiece, jest niezbędna dla pracowników ochrony zdrowia do skutecznego zarządzania złożonymi sytuacjami klinicznymi i wspierania autonomii pacjentów. Celem niniejszego badania była ocena wrażliwości moralnej pielęgniarek i położnych oraz jej predyktorów, a także ocena właściwości psychometrycznych polskiej wersji Kwestionariusza Wrażliwości Moralnej (MSQ-R-Pol). Badanie przekrojowe przeprowadzono wśród 683 położnych i pielęgniarek pracujących w szpitalach w Polsce. Dwuskładnikowy 9-czynnikowy MSQ-R-Pol jest rzetelnym narzędziem o zadowalających właściwościach psychometrycznych. Predyktorami wrażliwości moralnej były: wyższy wiek, posiadanie dzieci, bardzo dobre warunki materialne, praca z dorosłymi pacjentami w wieku od 18 do 65 lat oraz z noworodkami/niemowlętami. Wyniki ujawniły negatywną korelację między wrażliwością moralną a różnymi kwestiami związanymi z miejscem pracy, takimi jak relacje w zespole i ograniczenia kompetencji zawodowych. Nie stwierdzono różnicy między wrażliwością moralną pielęgniarek i położnych, a także wrażliwością tej grupy mierzoną przed i podczas pandemii COVID-19. MSQ-R-Pol jest rzetelnym i trafnym narzędziem dostosowanym do warunków kulturowych. Zarządzający szpitalami i decydenci powinni skoncentrować swoje przyszłe działania na predyktorach wrażliwości moralnej, takich jak kwestie organizacyjne, specyfika pracy na danym oddziale i populacje pacjentów, wspierając pielęgniarki i położne w etycznym podejmowaniu decyzji, rozwoju ich kompetencji etycznych, pozytywnym przywództwie i rozwoju odporności.
Item
Contemporary Forms of Religious Participation: Between Individualisation and Social Mobilisation. The Phenomenon of Differentiation from the Perspective of Empiricism and Media Discourse
(Wydawnictwo KUL, 2024) Szymczak, Wioletta; Szulich-Kałuża, Justyna
The subject of analysis in this article is the declarations of participation in select religious events available in the Catholic Church in Poland. It will be an exploratory search on the similarities and differences among respondents, those who participate in these events, with an analysis of media discourses on the topic of events that are distinguished from others according to the above criteria. The considerations are based on the complementary use of quantitative methods (nationwide representative survey, cluster analysis) and qualitative methods (discourse analysis using the framing technique). The first part of the paper identifies three of the ten religious events in our research, and the participants formed a most homogenous internal group that was different from the rest. The next part situates the analysis in the context of media processes. Its goal is to determine what knowledge about the select events make up the media discourse, the linguistic and visual framework this is placed in and the meaning-creating role of these discourses while indicating the centres and fringes of frameworks. The conclusions formulated and based on the analyses note the titular phenomenon of diversification of forms of religious participation, saturating it substantively by recognising and categorising the content aspects of this differentiation.
Przedmiotem analiz w niniejszym artykule są deklaracje uczestnictwa w wybranych wydarzeniach religijnych oferowanych w ramach Kościoła katolickiego w Polsce, eksploracyjne poszukiwanie podobieństw i zróżnicowania respondentów – uczestników tych wydarzeń – oraz analiza dyskursów medialnych na temat wydarzeń wyróżnionych spośród innych, według powyższego kryterium. Rozważania bazują na komplementarnym zastosowaniu metod ilościowych (ogólnopolski sondaż reprezentatywny, analiza skupień) oraz jakościowych (analiza dyskursu z wykorzystaniem techniki ramowania). W pierwszej części artykułu wskazane zostały trzy spośród dziesięciu ujętych w badaniu wydarzeń religijnych, których uczestnicy tworzyli grupy najbardziej homogeniczne wewnętrznie oraz różniące się od pozostałych. Druga część sytuuje analizy w kontekście procesów mediatyzacji. Jej celem jest ustalenie, jaką wiedzę o wyodrębnionych wydarzeniach konstruują dyskursy medialne, jakie ramy językowe i wizualne są w niej osadzone oraz jaka jest znaczeniotwórcza rola tychże dyskursów z wyznaczeniem centrów i peryferiów ram. Sformułowane na podstawie analiz konkluzje odnotowują tytułowy fenomen zróżnicowania form uczestnictwa religijnego, nasycając go merytorycznie przez rozpoznanie i skategoryzowanie treściowych aspektów tegoż zróżnicowania.