Personalistyczne wychowanie integralne w kontekście współczesnych uwarunkowań rozwoju i wychowania dzieci

Abstract

Rozdział przedstawia koncepcję personalistycznego wychowania integralnego, opierającą się na modelu pedagogiki Stefana Kunowskiego, uzupełnionym o współczesne konteksty osobowe, społeczne i wychowawcze. Fundamentem tej koncepcji jest personalizm, w którym każda osoba traktowana jest jako posiadająca pełnię godności i praw, a jej rozwój dokonuje się poprzez relacje z innymi osobami. Model ten identyfikuje kluczowe siły wychowawcze: bios (potencjał biopsychiczny), etos (środowisko społeczne), agos (świadome działania wychowawcze) oraz los (wydarzenia życiowe). Uzupełniony został o dwa dodatkowe wymiary: logos (komunikacja i rozwój językowy) oraz technos (przestrzeń techniki i technologii). Każdej z tych sił wychowawczych agosu odpowiadają określone funkcje wychowawcze: sanare (troska o rozwój fizyczny i psychiczny), edocere (wspieranie rozwoju poznawczego), educere (rozwój społeczny), educare (wprowadzanie w kulturę), initiare (rozwój duchowy) oraz christianisare (wychowanie religijne). Szczególną uwagę poświęcono roli rodziców i wychowawców w realizacji tych funkcji oraz znaczeniu współczesnych wyzwań, takich jak wpływ technologii cyfrowych czy różnorodność środowisk wychowawczych. Koncepcja ta podkreśla konieczność całościowego ujęcia procesu wychowania, z uwzględnieniem wszystkich sfer rozwoju człowieka oraz znaczenia relacji międzyosobowych w kształtowaniu dojrzałej osobowości.