Wydział Filozofii / Faculty of Philosophy

Permanent URI for this community

https://hdl.handle.net/20.500.12153/1
* Instytut Filozofii * Kolegium Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistyczno-Społecznych * Ośrodek Badań nad Myślą Jana Pawła II - Instytut Jana Pawła II * Ośrodek Historii Kultury w Średniowieczu

Browse

Browsing Wydział Filozofii / Faculty of Philosophy by Subject "analogia"

Now showing 1 - 2 of 2
  • Item
    Jakim rodzajem wnioskowania jest według Arystotelesa argumentacja przez przykład (paradeigma)?
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2021) Stefańczyk, Andrzej P.
    Argumentem indukcyjnym w retoryce jest paradygmat (przykład); paradygmat jednak nie polega na przechodzeniu od wielu szczegółowych przypadków do pewnego uogólnienia, czyli uniwersalizacji wszystkich poszczególnych przypadków — jak normalnie w argumentacji z indukcji — lecz jest przejściem od jednego szczegółu do szczegółu innego, podobnego, przy czym wymaganym warunkiem jest to, że jeden i drugi konkretny przypadek należą do tego samego rodzaju. Paradygmat zatem nie jest indukcją w znaczeniu ścisłym, ale wydaje się bardziej spełniać warunki analogii. W artykule zostaje sformułowana teza, że u Arystotelesa występują trzy rodzaje wnioskowań: dedukcja, indukcja i wnioskowanie z przykładu; dla zaprezentowania specyfiki wnioskowania przez paradygmat są także analizowane różne typy wnioskowań, tzn. sylogizm apodeiktyczny, dialektyczny, indukcyjny, aby na tym tle wykazać odrębność wnioskowań przez paradygmat, które wydają się być pewnym rodzajem analogii. Prezentowany więc artykuł jest próbą podania charakterystyki i specyfiki argumentacji przez paradygmat u Arystotelesa w świetle jego Retoryki oraz pism logicznych (Analityki I i Analityki II, Topiki, O dowodach sofistycznych).
  • Item
    Metodologia teologii w pismach Iana Graemego Barboura i Józefa Marii Bocheńskiego
    (2019-07-03) Polkowski, Łukasz
    W niniejszej pracy podjęliśmy się analizy języka teologii w oparciu o teksty Iana Graemego Barboura i Józefa Marii Bocheńskiego. Wyznaczyliśmy sobie dwa podstawowe cele: 1. Ustalenie kryteriów naukowości, które teologia powinna spełniać, aby zaslugiwać na miano racjonalnej z punktu widzenia logiki i metodologii nauk przyrodniczych. 2. Zbadanie, czy teologia te kryteria racjonalności spełnia. Na podstawie naszych badań doszliśmy do dwóch podstawowych konkluzji: 1. Barbour i Bocheński, mimo że wychodzą od różnych założeń i stosują odmienne metody, dochodzą do zbliżonych wniosków. Obydwaj pokazują, że nie ma żadnych sprzeczności pomiędzy naukami przyrodniczymi i teologią, przeciwnie teologia i nauki przyrodnicze spełniają podobne kryteria racjonalności. 2. Analiza metodologiczna teologii przyjmuje dwojaką postać: bądź teologia jest oceniania z punktu widzenia bezdyskusyjnych kryteriów naukowości, bądź porównywany jest stopień spełniania tych kryteriów przez teologię i nauki przyrodnicze. W tym drugim przypadku ocenie i dyskusji podlegają same proponowane kryteria naukowości. Okazuje się wówczas, że o wiarygodności teologii przesądza to, że spełnia ona pewne kryteria w nie mniejszym stopniu niż inne nauki, nawet jeśli ten stopień jest bezwzględnie niski.