Czasopisma wydawane przez KUL

Permanent URI for this community

https://hdl.handle.net/20.500.12153/15

Browse

Browsing Czasopisma wydawane przez KUL by browse.metadata.rights "Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International"

Now showing 1 - 20 of 174
  • Item
    Aksjologiczne problemy związane z najnowszą literaturą polską. Casus prozy Jakuba Żulczyka
    (Wydawnictwo KUL, 2018) Kulczycka, Dorota
    Autorka artykułu stawia śmiałą tezę, że współczesna literatura polska w wielu przypadkach (a na pewno w przypadku omawianej tu prozy i scenariuszy pisanych przez Jakuba Żulczyka) nie diagnozuje jedynie sytuacji obyczajowej, ale również stwarza pewne wzorce zachowania. Używając pojęcia „przemocy symbolicznej” (ukonstytuowanego przez Pierre’a-Félixa Bourdieu), twierdzi, że takie pisarstwo generuje również patologiczne i szkodliwe społecznie zachowania. Szczególnie niebezpiecznym moralnie zjawiskiem jest narastająca w literaturze wulgaryzacja języka. Jest to w istocie błędne koło: społeczeństwo podpowiada pewne wulgarne środki wyrazu; pisarz, nagminnie je stosując, daje przyzwolenie by właśnie tak, a nie inaczej wysławiać się i postępować. Uczenie się niewłaściwych zachowań zachodzi dzięki procesom, które psychologia nazywa torowaniem (ang. priming), modelowaniem i budowaniem skryptów (ang. scripts). Opisywane w artykule zjawiska, chociaż dotyczą przede wszystkim prozy polskiej, mają charakter uniwersalny. Zainteresowanie czytelnika z zagranicy mogą wzbudzić zwłaszcza psychologiczne konsekwencje odbioru literatury popularnej przejawiającej wymienione przez autorkę tendencje. The author of the article proposes the thesis that contemporary Polish literature, in many instances that include the prose and screenplays of Jakub Żulczyk, does not merely diagnose a particular moral condition of Polish society, but also generates it. Pierre F. Bourdieu’s term „symbolic violence” aptly describes this process, which involves the creation of negative or pathological behaviours. What is particularly dangerous is an increasing vulgarization of literary language, which proceeds according to the principle of the vicious circle: the author is initially inspired by the language of the street, which he subsequently enriches with new vulgar expressions. Those are, in turn, incorporated in the language. The impact of this kind of literature on the readers appears to be consistent with processes recognized by psychology such as priming, modelling, and developing scripts. Although the article makes references to Jakub Żulczyk›s prose, the phenomena it describes are not restricted to Polish literature, but universal. What might interest foreign readers are the psychological consequences of reading popular novels which exhibit the features and tendencies on which the article focuses.
  • Item
    Aktywność fizyczna i zdrowie polskiej młodzieży jako wartości
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Dudkowski-Sadowska, Anna
    W ostatnich latach odnotowuje się spadek wskaźników aktywności fizycznej wśród polskiej młodzieży, co może negatywnie przekładać się na stan zdrowia: jedynie 15,6% uczniów w wieku 11–18 lat spełniało kryteria Światowej Organizacji Zdrowia, podejmując codzienne ćwiczenia przez minimum 60 minut łącznie. Celem opracowania jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy młodzież ceni zdrowie i aktywności fizyczną jako istotne wartości, czy też przytoczone dane jednoznacznie świadczą o ich niskiej pozycji w hierarchii wartości osób młodych. Podstawę dla rozważań stanowi przegląd wyników badań, przede wszystkim z zakresu psychologii i socjologii, wskazujący na niesystematyczność analiz dotyczących znaczenia zdrowia i aktywności fizycznej dla młodzieży, na wysoką, lecz nie najwyższą, pozycję zdrowia oraz sporadyczne ujmowanie aktywności fizycznej jako wartości. In recent years, there has been a decline in physical activity rates among Polish youth, which may have a negative impact on health: only 15.6% of students aged 11–18 met the criteria of the World Health Organization, taking daily exercises for at least 60 minutes in total. The aim of the study is to try to answer the question whether young people perceive health and physical activity as important values, or whether the quoted data clearly prove their low position in the young people’s axiologies. The basis for considerations is a review of research results, primarily in the field of psychology and sociology, indicating the unsystematic analysis of the importance of health and physical activity for young people; the high, but not the highest, position of health and the occasional recognition of physical activity as a value.
  • Item
    Anomia COVID-19. Próba identyfikacji zjawiska
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Zdun, Magdalena
    Zjawisko anomii należy wiązać z okresami przejścia, zwłaszcza ze zmianami o charakterze gwałtownym. Szczególnym rodzajem tego typu zmian są następstwa klęsk czy kataklizmów, w tym epidemii. Szerząca się choroba wystawia na próbę nie tylko system zabezpieczeń materialnych, lecz także skutkuje aksjonormatywną przebudową społeczeństwa. Ostatecznie też prowokuje pytanie o możliwość wypracowania właściwej dla tej sytuacji „nadrzędności aksjologicznej”. Scenerią urzeczywistnienia się współczesnej anomii jest pandemia COVID-19. Pełna diagnoza tego fenomenu wymaga dłuższego dystansu czasowego. Analizy ex ante powinny koncentrować się na skonstruowaniu odpowiedniego narzędzia diagnozy. Taki też jest cel niniejszego artkułu. Anomie is associated with transitional periods, and in particular with rapid change processes. The aftermath of a disaster or a calamity, including epidemics, can serve as one example of such changes. The spread of the disease not only puts to test financial security, but also brings about the axionormative redevelopment of the society. And eventually it also raises questions about the feasibility of axiological orders and axiological superiority in such situations. The contemporary context where anomie is emergent is the COVID pandemic. A full evaluation of this phenomenon requires a longterm approach. Ex ante analyses should focus on developing accurate evaluation tools, which is the research objective of this article.
  • Item
    Authoritarianism as a “Wicked Problem” in Contemporary International Relations
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Ficek, Ryszard
    Niniejszy artykuł ma na celu zaprezentowanie koncepcji autorytaryzmu, który – przedstawiony w kategoriach „niegodziwego problemu” współczesnego świata – wydaje się być poważnym wyzwaniem dla współczesnych stosunków międzynarodowych, zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i praktycznym. Autor artykułu definiuje pojęcie autorytaryzmu jako formę ustroju politycznego, w którym władza i zasoby materiałowo-ludzkie państwa zostały scentralizowane, zawłaszczone i oddane do dyspozycji jednostki bądź elitarnej grupy „trzymającej władzę”. W ten sposób zostały ograniczone na płaszczyźnie politycznej i gospodarczej możliwości integracyjne państwa autorytarnego z globalnym systemem stosunków międzynarodowych, a istotne instytucje administracyjne państwa zostały zmanipulowane, zafałszowane i zawłaszczone. Zastosowana metoda badawcza pozwala na reinterpretację omawianych zagadnień w złożonej – choć specyficznej – formie systemowej, charakterystycznej nie tylko dla krajów i regionów niestabilnych czy politycznie upadłych, ale także państw politycznie stabilnych i gospodarczo rozwiniętych. Przeprowadzana analiza pozwala ponadto na przedstawienie i reinterpretację problemu współczesnych reżimów autorytarnych w kategoriach, które nie tylko definiują, ale często legitymizują jedne z najbardziej despotycznych, autokratycznych i hegemonistycznych systemów politycznych czasów współczesnych. This study aims to explore the concept of authoritarianism, which – presented in terms of the “wicked problem” of the contemporary world – seems to be a severe challenge to present-day International Relations (IR), both theoretically and practically. The author of the article defines the concept of au-thoritarianism as a form of the political system in which the power and material resources of the state have been centralised, appropriated, and put at the disposal of either an individual or an elitist group “in power.” In this way, the possibilities of integrating the authoritarian state – both politically and economically – with the global system of international relations are limited, and the vital administrative institutions of the state have been manipulated and appropriated. The applied research method allows for interpreting the discussed issues in a complex – albeit specific – systemic form, characteristic not only for politically fragile or declining countries and regions but also for politically stable and economically developed ones. The author’s analysis allows for the presentation and reinterpretation of the issue of contemporary authoritarian regimes concerning international relations in terms that not only define but often legitimise some of the most despotic, autocratic, and hegemonistic forms of the political systems in modern times.
  • Item
    Bezpieczeństwo jako dobro wspólne
    (Wydawnictwo KUL, 2018) Czuryk, Małgorzata
    Jednym z ważniejszych pojęć o odcieniu aksjologicznym, którymi posługuje się prawodawca jest pojęcie dobra wspólnego. Aksjologia ta nie pozbawia jednak treści normatywnej dobra wspólnego jako wartości konstytucyjnej. Chociaż nie jest ono pozbawione treści normatywnej, to jednak istnieją pewne trudności jej dekodowania, co wynika z dużego stopnia uogólnienia tego pojęcia. W ramach dobra wspólnego można wyróżnić bezpieczeństwo, które jest wartością społeczną oraz publiczną, a nie wyłącznie indywidualną. Zapewnienie bezpieczeństwa jako cel działania państwa i jego organów można zatem postrzegać poprzez pryzmat dobra wspólnego. One of the most important concepts of the axiological character used by the legislator is the concept of the common good. This axiology, however, does not deprive the common good of being a constitutional value for its normative content. Despite the fact it is not deprived of normative content, there are some difficulties in decoding it, which result from a large scope of generalization of the concept. Within the concept of the common good, we can distinguish security, which is of a social and public value, not just an individual one. Ensuring security presented as the mutual goal of the state and its authorities can therefore be seen through the lens of common good.
  • Item
    Bezpieczeństwo jako wartość prawnie chroniona
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Karpiuk, Mirosław
    Jedną z podstawowych wartości prawnie chronionych jest bezpieczeństwo. Ze względu na jego charakter prawodawca zabezpiecza je nie tylko w drodze przepisów ustawowych, ale też w Konstytucji RP, w związku z czym uzyskało ono wymiar ustrojowy. W aspekcie personalnym chronione jest bezpieczeństwo obywateli, instytucjonalnym – bezpieczeństwo państwa, materialnym – bezpieczeństwo publiczne, ekologiczne, ekonomiczne, społeczne itp. Z punktu widzenia bezpieczeństwa i jego znaczenia dla społeczeństwa i państwa, dopuszcza się ochronę tej wartości kosztem wolności i praw człowieka i obywatela. Ingerencja w te swobody konstytucyjne nie może jednak naruszać ich istoty, jest dopuszczalna jeżeli w inny sposób nie da się zapewnić bezpieczeństwa, a przy tym nie może być nadmierna. Ustrojodawca wyraźnie przewiduje, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Podobnie w przypadku stanowienia przepisów porządkowych, bezpieczeństwo jest jedną z kluczowych przesłanek ich stanowienia. W zakresie nieuregulowanym w ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Zbliżone rozwiązania prawne zostały przewidziane dla powiatu i województwa. I tak w zakresie nieuregulowanym w ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, rada powiatu może wydawać powiatowe przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, o ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy. W zakresie nieuregulowanym w przepisach powszechnie obowiązujących wojewoda może wydawać rozporządzenia porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Przepisów porządkowych nie może wydawać samorząd województwa. One of the basic, legally protected values is safety. Due to its nature, an employer provided protection not only by means of laws and regulations, but also by the Constitution of the Republic of Poland and as such the safety took on a new dimension. In the personal aspect – civil safety is protected, in the institutional aspect – the safety of the country, in the substantive aspect – public, economic, social safety etc. From the point of view of the safety and its importance for the society and the country, the protection of this value is allowed at the expense of the freedom, human and citizen rights. Such interference in the constitutional freedoms cannot however infringe their essence and it is allowed only if the safety cannot be provided by other means, but at the same time it cannot be excessive. The legislator clearly provides that any limitation upon the exercise of constitutional freedoms and rights may be imposed only by law, and only when necessary in a democratic state for the protection of the state and public order or for the protection of the natural environment, health and public morals or for the protection of freedoms and rights of other people. Similarly to ensuring enforcement regulations, safety is one of the most important premises for their implementation. The municipal council may pass enforcement regulations within a scope not otherwise regulated in acts or other regulations commonly applicable regulations if such is necessary for the protection of human life or health and to assure public order, peace and security. Similar legal measures are meant for the voivodship and poviat. The municipal council may pass enforcement regulations within a scope not otherwise regulated in acts or other regulations commonly applicable regulations, in duly justified cases, provided that the reasons occur within the area of more than one municipality. The voivode can pass enforcement regulations within a scope not otherwise regulated in acts or other regulations commonly applicable if such is necessary for the protection of human life or health and to assure public order, peace and security. Enforcement regulations cannot be passed by a province government.
  • Item
    Bibliografia publikacji ks. dr. hab. Jana Szymczyka, prof. KUL
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Dobrogowska, Monika; Pabich, Marek
  • Item
    Biografia edukacyjna malgaskich uczniów – badania wstępne
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Lendzion, Kinga
    W artykule autorka podejmuje próbę spojrzenia na etap edukacji szkolnej oczami młodych Malgaszy. W tym celu prezentuje wyniki wstępnych badań biograficznych, osadzonych w nurcie metodologii indygenicznej, przeprowadzonych wśród malgaskich maturzystów w dwóch wybranych liceach na Madagaskarze. Uczniowie zostali poproszeni o napisanie esejów na temat historii ich edukacji. Z esejów biograficznych młodych Malgaszy wyłania się wspólna narracja zogniskowana wokół trzech etapów edukacji – szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum. W narracjach młodzieży, obok trudnych doświadczeń związanych z edukacją i życiem rodzinnym, jako szczególnie trudny ukazywany jest okres dojrzewania przypadający zazwyczaj na okres nauki w gimnazjum. In this article, the author attempts to look at the stage of schooling through the eyes of young Malagasy people. To this end, she presents the results of a preliminary biographical study, embedded in the current of indigenous methodology, conducted among Malagasy senior students in two selected high schools in Madagascar. The students were asked to write essays on the history of their education. The biographical essays of the students tell a common narrative centred around three stages of education: primary school, middle school, and secondary school. The young people recount difficult situations in their education and family life, paying particular attention to adolescence.
  • Item
    Błędy związane z wyrażaniem zgody na udzielenie świadczenia zdrowotnego
    (Wydawnictwo KUL, 2018) Lis, Wojciech
    Warunkiem przystąpienia do udzielenia świadczenia zdrowotnego jest wyrażenie na nie zgody przez pacjenta. Zasady związane z wyrażaniem zgody na udzielenie świadczenia zdrowotnego są prawnie uregulowane, pomimo tego wciąż dochodzi do ich naruszania, w konsekwencji do naruszania gwarancji poszanowania autonomii pacjenta i jego prawa do samostanowienia. Tego rodzaju działania lekarzy nie znajdują racjonalnego uzasadnienia i mogą stanowić przyczynę pociągnięcia ich do odpowiedzialności cywilnej i karnej. The condition for providing a health service is the patient’s consent to it. The rules related to the consent to provide health service are legally regulated, in spite of this, they are still being violated. As a consequence, there is a breach of the guarantee of respect for the autonomy of the patient and his right to self-determination. These kind of activities of doctors do not find rational justification and may be brought to civil and criminal liability.
  • Item
    Centrum usług społecznych szansą na wzmocnienie procesu deinstytucjonalizacji
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Zbyrad, Teresa Jadwiga
    W artykule ukazano znaczenie procesu deinstytucjonalizacji, którego symbolem są centra usług społecznych (CUS). To nowatorska forma mająca na celu integrację usług społecznych w danej społeczności lokalnej stanowi szansę dla wielu osób starszych i niepełnosprawnych na pozostanie we własnym miejscu zamieszkania. Z badań wynika, że domy pomocy społecznej są traktowane jako ostateczność, a nie swobodny wybór. Zamieszkiwanie w instytucji nie jest tożsame z zamieszkiwaniem we własnym domu. Dom pomocy społecznej jest instytucją w całym znaczeniu tego słowa i nigdy nie zastąpi domu rodzinnego. Szansą dla ludzi potrzebujących pomocy stają się wprowadzone regulacje prawne dające możliwość tworzenia w gminach centrum usług społecznych. Ta nowatorska forma działań pozwoli na świadczenie usług w dotychczasowym środowisku zamieszkania, a tym samym uwolni ludzi od konieczności zamieszkania w domu pomocy społecznej. Ponadto same domy pomocy społecznej będą miały szansę na odciążenie, a tym samym pewną reorganizację i poprawę jakości świadczonych usług. The article discusses the importance of the process of the deinstitutionalisation of adult social care, as implemented by social service centers (CUS). This innovative form aims at integrating social services in the community, without forcing many elderly and disabled people to abandon their places of residence. Surveys show that nursing homes are publicly viewed as a last resort rather than a desired option. Residing in an institution will never equal living in one’s own home. A nursing home is an institution in the full sense of the word, and will never replace a family home. New regulations in Poland empower local authorities to create communal social service centers. This innovative form of service implementation allows for the provision of services covering people’s living environments, without a necessity for a person to move into a nursing home. In addition, the nursing homes will get a chance to reduce the number of dwellers, which may help them reorganize and enhance the quality of services provided.
  • Item
    Changes in the Perception of the Teaching Profession in Polish Society
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Kinal, Mariola
    Economic, historical and social changes affect the changing perception of the teaching profession in Poland and around the world. With the increase in the availability of education, changes in the educational system, the way future teachers are trained and society’s attitude towards the work done by teachers is changing. The purpose of the article is to analyse the changes taking place in the perception of the teaching profession, including an analysis of historical changes and social conditions, as well as a comparison of social research on the prestige of the teaching profession, its image and factors affecting satisfaction with the work performed by teachers. The main research method was desk research. Przemiany gospodarcze, historyczne i społeczne oddziałują na zmianę percepcji zawodu nauczyciela, zarówno w Polsce jak i na świecie. Wraz ze wzrostem dostępności wykształcenia, zmianami w systemie oświaty, sposobem kształcenia przyszłych nauczycieli zmienia się stosunek społeczeństwa do wykonywanej przez nich pracy. Celem artykułu jest przeanalizowanie zachodzących zmian percepcji zawodu nauczyciela – analiza przemian historycznych oraz uwarunkowań społecznych oraz porównanie badań społecznych dotyczących prestiżu i wizerunku zawodu nauczyciela oraz czynników wpływających na satysfakcję z wykonywanej przez nauczycieli pracy. W artykule wykorzystano metodę analizy dokumentów zastanych – badań i komunikatów z badań.
  • Item
    Changes in the Religiosity of Secondary School Youth in Poland. A Sociological Analysis
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Adamczyk, Tomasz
    The results of sociological studies on the transformation of religiosity indicate the deeper changes that have been taking place in this sphere in recent years. Therefore, it is worth paying attention to the religious transformations of the youth, as they can be regarded as a kind of barometer foreshadowing future development trends. The article shows the religiosity of secondary school students in Puławy. The empirical material used for the sociological analyses was collected during surveys carried out in 1994, 2009, 2016 and 2021, in the same secondary schools in Puławy, using the same survey questionnaire entitled “Secondary school graduates and moral values.” This article attempts to answer the research question of what changes have taken place over nearly 30 years in the religiosity of the surveyed youth, what direction these changes are taking and what is the pace of these changes. The following indicators were chosen to outline the religiosity of secondary school students: religious and religious self-declarations, religious practises, religious commitment. Wyniki badań socjologicznych dotyczących przemian religijności wskazują na głębsze zmiany, jakie dokonują się w tej sferze w ostatnich latach. Warto więc zwrócić uwagę na przemiany religijne młodzieży, gdyż mogą być one traktowane jako swoistego rodzaju barometr zapowiadający przyszłe trendy rozwojowe. W artykule została ukazana religijność młodzieży maturalnej w Puławach. Materiał empiryczny wykorzystany do analiz socjologicznych został zebrany podczas badań ankietowych przeprowadzonych w latach 1994, 2009, 2016 oraz 2021, w tych samych puławskich szkołach ponadpodstawowych, za pomocą tego samego kwestionariusza ankiety pt. „Maturzyści a wartości moralne”. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania badawcze, jakie zmiany dokonały się na przestrzeni blisko 30 lat w religijności ankietowanej młodzieży, jaki przybierają one kierunek, a także jakie jest tempo tych przemian. Do nakreślenia religijności młodzieży maturalnej zostały wybrane następujące wskaźniki: autodeklaracje wyznaniowe i religijne, praktyki religijne, zaangażowanie religijne.
  • Item
    Charakter spółek notowanych na rynku NewConnect
    (Wydawnictwo KUL, 2018) Domaradzki, Paweł
    Celem artykułu jest przedstawienie rzeczywistego charakteru spółek notowanych na alternatywnym rynku finansowym w Polsce. Przyjęta hipoteza badawcza zakłada, iż w głównej mierze na rynku NewConnect notowane są przede wszystkim spółki młode, innowacyjne oraz szybko rozwijające się. Przeprowadzona analiza empiryczna wykazała, iż większość z nich niestety nie charakteryzuje się szybkim rozwojem, krótkim okresem między ich założeniem a wejściem na rynek finansowy oraz wysokim poziomem innowacyjności. Wykazano również, iż na alternatywnym rynku finansowym w Polsce notowane są także spółki z takich branż, w których poziom innowacyjności ze względu na charakter prowadzonej działalności, od samego początku nie stanowi kluczowego elementu funkcjonowania. Co więcej, przeprowadzone badania wykazały, iż zmiany zachodzące na rynku NewConnect (od momentu jego założenia do obecnej chwili) niestety nie są korzystne. O ile na początku funkcjonowania alternatywnego rynku finansowego w Polsce, spółki na nim notowane charakteryzowały się stosunkowo wysokim poziomem innowacyjności, to niestety obecny poziom owej innowacyjności uległ obniżeniu. The purpose of the article is to present the real character of companies listed on the alternative financial market in Poland. The adopted research hypothesis assumes, that mainly young, innovative and fast-growing companies are listed on the NewConnect market.. The empirical analysis showed that most of the business units listed on the NewConnect market, unfortunately, do not develop rapidly. They are also characterized by having a short period between their establishment and entering the financial market and an innovative character. It has also been proven that there are Polish companies listed on the market that come from branches of industry whose level of innovation, due to the character of their operations, isn’t a key element of their functioning. What is more, the conducted research has shown that the changes taking place on the NewConnect market (since the moment of its founding to date) are unfortunately not favorable. At the beginning of the functioning of the alternative financial market in Poland, the companies listed on it had a relatively high level of innovation, unfortunately, the current level of this phenomenon has decreased.
  • Item
    Ciało i sport w twórczości Jana Szymczyka w kontekście klasycznych i współczesnych koncepcji socjologii ciała
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Adamczyk, Monika
    Celem artykułu jest przedstawienie refleksji Jana Szymczyka poświęconych ludzkiej cielesności i związkom somatyczności ze sportem i turystyką. W niektórych pismach J. Szymczyk poddaje systematycznej refleksji status ciała w ponowoczesności i prezentuje powiązania cielesności ze sportem, turystyką. Podobnie jak inni teoretycy, Szymczyk dostrzegał silne korelacje ludzkiej cielesności z formami aktywności fizycznej, takimi jak sport i turystyka. Prezentowany artykuł podejmuje próbę przedstawienia dorobku Autora właśnie w tej dziedzinie, ze szczególnym uwzględnieniem wielopłaszczyznowych zależności pomiędzy turystyką a sportem, szczególnie w przypadku turystyki kwalifikowanej. W artykule omówiono genezę rozwoju subdyscypliny socjologii ciała, determinanty jej rozwoju, przedmioty jej zainteresowania, wreszcie autorski wkład Jana Szymczyka w wykazanie związku pomiędzy sportem, turystyką a wspomnianą subdyscypliną socjologii. The aim of this article is to present Jan Szymczyk’s reflections on human corporeality and the rela-tionship of somatization with sport and tourism. In some of his writings, Szymczyk systematically reflects on the status of the body in postmodernity and presents links between corporeality, sport and tourism. Like other theoreticians, Szymczyk noticed strong correlations of human corporeality with forms of physical activity such as sport and tourism. The article attempts to present the author’s achievements in this field, with particular emphasis on the multifaceted relations between tourism and sport, especially in the case of qualified tourism. The article discusses the development of the sub-discipline of sociology of the body, the objects of the sub-discipline, and finally Jan Szymczyk’s own efforts to prove the connection between sport, tourism and the mentioned sub-discipline of the sociology of the body.
  • Item
    Ciało profesjonalnych sportowców w perspektywie aksjologiczno-socjologicznej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Kośliński, Maciej
    Celem poniższego artykułu jest refleksja nad cielesnością profesjonalnych sportowców. Artykuł rozpoczyna się od przedstawienia sportu jako znaczącej dziedziny we współczesnej kulturze oraz wynikającej z niej roli zawodowych sportowców. W artykule scharakteryzowano różnice między cielesnością sportowców i przedstawicieli innych zawodów. Podjęta została również refleksja dotycząca przemian w cielesności sportowców od okresu PRL do czasów współczesnych i związanego z tym procesu profesjonalizacji. Ostatnia część artykułu przedstawia problematykę nowoczesnych technologii w sporcie i ich wpływu na ciało sportowców. Odniesiono się również do tematyki zagrożeń związanych z nowoczesnymi technologiami w sporcie. The article discusses the issue of professional athletes’ corporeality. The discussion begins with demon-strating that sports constitute a significant field in contemporary culture. Also demonstrated is the role of professional athletes, who evidence this cultural significance. The article explores differences between the corporeality of athletes and representatives of other professions. The reflection focuses on changes in sportspeople’s physicality since Polish People’s Republic until today. The profession-alization process of sports-related approaches to the human body is identified. The last part of the article presents the issue of modern technologies in sports and their impact on the body of athletes, with reference to risks related to the technologizing tendencies in the world of sports.
  • Item
  • Item
    Czy Leon Petrażycki był socjologiem?
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Kojder, Andrzej
    Postawione w tytule artykułu pytanie jest pytaniem retorycznym szczególnie dla osób, które znają twórczość i koleje życia Leona Petrażyckiego. Jednak nie można zaprzeczyć twierdzeniu, ze miejsce Petrażyckiego w nauce socjologii jest więcej niż skromne. Jedną z przyczyn jest prawdopodobnie to, że Petrażycki zdecydowanie odrzucał tradycyjną koncepcję socjologii jako „nauki o społeczeństwie”, która zmierza do opisania i wyjaśnienia wszelkich „zjawisk społecznych”, Sądził, że „socjologia przedstawia coś w rodzaju muzeum patologii naukowej”. Niemniej jednak Petrażycki zajmując się intersubiektywnymi, społecznymi formami prawa problemy te traktował socjologicznie, z pomysłowością pierwszorzędnego socjologa, analizował społeczne uwarunkowania prawa, a z drugiej strony – oddziaływanie prawa na życie społeczne. Dążenie Petrażyckiego do zmiany nastawienia socjologii oraz do przebudowy jej metodologicznych podstaw nie spotkało się z szerszym zainteresowaniem. Głównym tego powodem było to, że zamierzonego już w 1907 roku dzieła poświęconego socjologii nie zdołał w następnych latach doprowadzić do końca i opublikować. Jego wizja socjologii pozostała więc w zasadzie nieznana. W niniejszym artykule przedstawiono więc główne zainteresowania naukowe Petrażyckiego i ich rozwój, oraz podejście do różnorodnych zagadnień naukowych, które podejmował. Przedstawiony opis jego aktywności naukowej oraz analiza części zachowanych prac , które nie uległy zniszczeniu podczas II wojny światowej pozwalają w ogólnym zarysie odtworzyć główne tezy wykreowanej i praktykowanej przez Niego wizji socjologii. Główną konkluzją opracowania jest, to, że na podstawie posiadanych informacji, koncepcję Petrażyckiego zaliczyć należy do nurtu socjologii ewolucjonistycznej, a za jej główne źródło inspiracji — uznać darwinizm, gdyż autora Teorii prawa i państwa interesowały głównie procesy przystosowania się psychiki ludzkiej do warunków życia zbiorowego i współtworzenie tych warunków w procesie zarażania się emocjonalno-intelektualnego. The question posed in the title of the article is a rhetorical question, especially for people who know the creativity and life of Leon Petrażycki. It cannot be denied that Petrazycki’s place in the science of sociology is more than insignificant. One of the reasons is probably that Petrażycki strongly rejected the traditional concept of sociology as „social science”, which aims to describe and explain all „social phenomena”. He thought that „sociology represents something like a museum of scientific pathology”. Nevertheless, Petrażycki, dealing with intersubjective, social forms of law, treated these problems sociologically, with the ingenuity of a first-rate sociologist, he analyzed the social conditions of law, and on the other hand - the impact of law on social life. Attempt to change the attitude of sociology and to rebuild its methodological made by Petrażycki did not meet with wider interest. The main reason for this was that the work on sociology intended already in 1907 could not be completed and published in the following years. His vision of sociology, therefore, remained virtually unknown. In this article, are presented main scientific interests of Petrażycki, as well as the approach to various scientific issues which he undertook. The presented description of his scientific activity and analysis of some of the preserved works that were not destroyed dur-ing World War II allow us to reconstruct the main theses of the sociology he created and practiced. The main conclusion of the study is that based on the information available, Petrazycki’s concept belongs to the evolutionary sociological trend. Darwinism should be regarded as its main source of inspiration, because the author of “Theory of Law and State” was mainly interested in the processes of adapting the human psyche to the conditions of collective life and co-creating these conditions in the process of emotional and intellectual contagion.
  • Item
    Człowiek: podmiot wychowania czy jego funkcja
    (Wydawnictwo KUL, 2018) Kiereś, Barbara
    W niniejszym artykule omówiono problem podmiotowości człowieka jako celu wychowania. Problem ten stawia się w kontekście sporu pomiędzy tradycją realizmu a idealizmu o rozumienie człowieka i o jego podmiotowość (sprawczość). Wyróżnia się dwa nurty w łonie idealizmu – indywidualizm i kolektywizm oraz w konfrontacji z nimi personalizm pedagogiczny. Dowodzi się, że tradycja idealizmu jest skażona redukcjonizmem poznawczym, o czym przesądza błędna koncepcja filozofii. Pokazuje się, że tradycja realizmu i wypracowane na jej gruncie rozumienie podmiotowości sięga myśli starożytnej Grecji, a jego pogłębienie wraz z uzasadnieniem to wkład kultury chrześcijańskiej. The article discusses the problem of the subjectivity of man as the purpose of education. This problem is put in context of a dispute between the tradition of realism and idealism about the understanding of man and his subjectivity (causative). There are two trends within idealism – individualism and collectivism, and in the confrontation with them, pedagogical personalism. It is proven that the tradition of idealism is embedded in cognitive reductionism, which is determined by the erroneous concept of philosophy. It is shown that the tradition of realism and the understanding of subjec-tivity developed on its basis reach back to the thought of ancient Greek, and its development and justification is the contribution of Christian culture.
  • Item
    Dobro wspólne jako wartość i zasada etyczno-społeczna. Perspektywa katolickiej nauki społecznej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Fel, Stanisław
    Dobro wspólne jest powszechnie postrzegane jako wartość podstawowa. Nie oznacza to jednak jednolitego sposobu jego rozumienia. Celem artykułu jest rekonstrukcja ujęcia dobra wspólnego i zasady dobra wspólnego z perspektywy katolickiej nauki społecznej, a dokładniej podejścia autorów skupionych w Lubelskiej Szkole Katolickiej Nauki Społecznej. Uwzględnia się przy tym szczególnie dorobek Jana Szymczyka, który podjął próbę syntezy wyników badań tego środowiska w obszarze dobra wspólnego. Ujęcie to wpisuje się w zakorzeniony w tradycji arystotelesowsko-tomistycznej personalistyczny nurt filozofii społecznej i oficjalne nauczanie społeczne Kościoła katolickiego. Charakteryzuje się łączeniem koncepcji ontycznej i instrumentalnej dobra wspólnego, przyjęciem systemu korelujących ze sobą podstawowych zasad etyczno-społecznych (dobra wspólnego, pomocniczości i solidarności) oraz ideą władzy, dla której dobro wspólne stanowi legitymizację oraz wyznacza granice działania. Common good is generally viewed as a fundamental value. This does not mean, however, that all people perceive it in the same, unequivocal manner. The aim of this article is to reconstruct the way of how both common good itself and the principle of common good have been laid out in Catholic Social Thought, and more precisely, how they were portrayed by authors associated with the Lublin School of Catholic Social Thought. The article takes into consideration in particular the works of the late Jan Szymczyk, who attempted to provide a synthesis of the research oeuvre of that scholarly group, with specific reference to the concept of common good. This kind of approach became an inherent part of personalistic trends in social philosophy as well as in the official social teaching of the Catholic Church. It is distinguished by combining the ontic conception of common good with the instrumental one, by adopting the system of correlative, basic socio-ethical principles (common good, subsidiarity, solidarity), and by the notion of power, which is legitimised by common good, and whose limits of action are determined by this very concept.
  • Item
    Dopuszczalność stosowania przepisów o wzorcach udostępnianych w systemie teleinformatycznym do EIZG z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
    (Wtdawnictwo KUL, 2018) Kozieł, Grzegorz
    Opracowanie dotyczy kwestii prawnej dopuszczalności stosowania przepisów o wzorcach udostępnianych w systemie teleinformatycznym do Europejskiego Zgrupowania Interesów Gospodarczych z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W obowiązujących przepisach prawa nie przewidziano wprost takiej możliwości. W związku jednak z tym, że art. 7 ustawy o EZIG i SE przewiduje w sprawach nieuregulowanych w rozporządzeniu nr 2137/85/EWG i ustawie o EZIG i SE odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu spółek handlowych o spółce jawnej, w opracowaniu rozważono: 1) czy można to odnosić również do przepisów o wymienionych wzorcach przewidzianych dla spółki jawnej (a zatem czy można je zastosować odpowiednio do EZIG z siedzibą na terytorium RP) i jakie argumenty przemawiają za takim zastosowaniem, a także 2) jakie znaczenie ma w tym obszarze istnienie przepisów wykonawczych określających konkretnie takie wzorce oraz 3) czy w istnieje w aktualnym stanie prawnym delegacja ustawowa do wydania tych przepisów, jak np. w przypadku wzorców w spółce jawnej. The study concerns the legal issue of the admissibility of applying the provisions on templates provided in the ICT system to the European Economic Interest Grouping located on the territory of the Republic of Poland. The existing law does not directly provide such a possibility. However, due to the fact that art. 7 of the Act on EEIG and SE, provides appropriate application, in matters not regulated in Regulation No. 2137/85 / EEC and the Act on EEIG and SE, the provisions of Code of Commercial Partnerships and Companies on a general partnership, the study considered: 1) whether this could also refer to the provisions on the listed templates provided for the general partnership (and therefore whether they can be applied respectively to the EEIG located in the territory of the Republic of Poland), what arguments are in favor of this application, and, 2) what is the significance, in this area, of the existence of implementing regulations specifying such templates and 3) whether there is a statutory delegation in the legal system to issue these provisions, as in the case of templates in a general partnership.