Browsing by Author "Osek, Ewa"

Now showing 1 - 3 of 3
  • Item
    Zeus’ Messengers, Angels, and Archangels in Porphyry of Tyre
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Osek, Ewa
    This article is to reconstruct, for the first time in the existing sholarship, the angelology in Porphyry of Tyre (A.D. 233-305), the Neoplatonist who introduced angels and archangels into philosophy. Angels were not found in any philosophical system before Porphyry. My philological analysis of the select fragments from Porphyry’s writings: Homeric Questions on the Iliad, Letter to Anebo, On Abstinence, Commentary on Plato’s Timaeus, Philosophy from Oracles, and testimonies in Augustine’s City of God allows to make the following conclusions. Porphyry divided the angelic hierarchy into three orders, and included them into the world soul structure, analogically to its trichotomy. He placed the supreme angelic order in the fixed stars, the second archangelic order in the planetary spheres, the third order – the so-called ferrymen – in Earth’s atmosphere. The angels and archangels of the celestial spheres coincide with the cosmic gods, whereas the sublunary „ferrymen” step into daemons’s shoes, the so-called mediators in Plato’s Symposium. The angels deliver messeges from cosmic gods and good daemoms, and this is their main function. Divine message, transmitted and echoed by angels, is received only by some chosen people: priests and prophets, to whom Porphyry referred the Homeric formula „Zeus’ messengers”. In constructing his angelology Porphyry might be influenced by esoteric texts of the A.D. second century he studied: Apollo’s hexametric prophecies, the Chaldean Oracles by Julian the Theurgist, On the Nature attributed to Zoroaster. Artykuł przynosi pierwszą w dotychczasowej literaturze przedmiotu rekonstrukcję angelologii Porfiriusza z Tyru (233-305), neoplatonika, który wprowadził aniołów i archaniołów do filozofii. Aniołowie nie występowali w żadnym systemie filozoficznym przed Porfiriuszem. Przeprowadzona przeze mnie analiza filologiczna wybranych fragmentów pism Porfiriusza: Kwestii homeryckich dotyczących Iliady, Listu do Anebona, O wegetarianizmie, Komentarza do Timajosa Platona, Filozofii z wyroczni oraz świadectw Augustyna w Państwie Bożym pozwala na sformułowanie następujących wniosków. Porfiriusz podzielił hierarchię anielską na trzy porządki i wtłoczył je w strukturę duszy świata, analogicznie do jej trychotomii. Pierwszy najwyższy porządek umieścił w sferze gwiazd stałych, drugi archanielski – w sferach planetarnych, trzeci tak zwanych „przewoźników” – w atmosferze wokółziemskiej. Aniołowie i archaniołowie z wyższych sfer dublują się z bogami kosmicznymi, podczas gdy „przewoźnicy” pod Księżycem wchodzą w kompetencje demonów nazwanych „pośrednikami” w Uczcie Platona. Główna funkcja aniołów polega na dostarczaniu wiadomości od bogów kosmicznych i dobrych demonów. Przekazywana i powtarzana przez aniołów boska wiadomość jest odbierana tylko przez wybranych ludzi: kapłanów i proroków, do których według Porfiriusza odnosiła się homerycka formuła „posłańcy Zeusa”. Na angelologię Porfiriusza mogły mieć wpływ teksty ezoteryczne z II w., które studiował: proroctwa Apollona w heksametrach, Wyrocznie chaldejskie Juliana Teurga, O naturze przypisywane Zoroastrowi.
  • Item
    Αἰώνιος w literaturze helleńskiej: od Platona do Pseudo-Timajosa
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Osek, Ewa
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza semantyczna greckiego wyrazu αἰώνιος w literaturze helleńskiej od jej początków do czasów powstawania Nowego Testamentu. Po raz pierwszy termin αἰώνιος wystąpił w Państwie Platona, zaś po Platonie był używany przez helleńskich filozofów, poetów i historyków. Cześć pierwsza artykułu przedstawia etymologię αἰώνιος, część druga – analizę semantyczną tego wyrazu w dialogach Platona, część trzecia – jego znaczenie w filozofii po Platonie, część czwarta – w poezji hellenistycznej, część piąta – w historiografii hellenistycznej. Część szósta zawiera przegląd haseł leksykonów bizantyńskich, w których wystąpił wyraz αἰώνιος. Analiza semantyczna użycia αἰώνιος w literaturze helleńskiej (IV wiek p.n.e. – I wiek n.e.) prowadzi do wniosku, że termin ten w żadnym kontekście nie oznacza czegoś, co jest naprawdę wieczne, tj. bez początku i końca, lecz coś innego: długowieczne, długotrwałe, wiecznotrwałe, nieustanne, niekończące się, nieprzerwane, wieczyste, niezniszczalne, niezmienne. Na 60 wystąpień zaledwie osiem odnosi się do eschatologicznych kar w Hadesie, zaś trzy kolejne dotyczą eschatologicznych nagród. W żadnym z nich nie chodzi o kary czy nagrody, które byłyby faktycznie bez końca, lecz raczej o takie, które będą długotrwałe.
  • Item
    Κόλασις w literaturze helleńskiej: od Tukidydesa do Pseudo-Timajosa
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Osek, Ewa
    Tematem artykułu jest analiza semantyczna greckiego rzeczownika odsłownego κόλασις w literaturze helleńskiej od jej początków do czasów powstawania Nowego Testamentu. Cześć pierwsza artykułu przedstawia definicje słownikowe i etymologię κόλασις. Część druga analizuje znaczenie κόλασις w okresie klasycznym. Część trzecia omawia sens terminu w okresie hellenistycznym. Część czwarta zawiera konkluzję podsumowującą wszystkie analizowane wystąpienia i klasyfikującą znaczenia wyrazu. Analiza semantyczna użycia κόλασις w prozie helleńskiej okresów klasycznego i hellenistycznego pozwala na wyodrębnienie tuzina jego znaczeń. Są one następujące: sankcje polityczno-gospodarcze; okrzesywanie drzewa; represje; kary lub nagrody, które motywują ludzi; dyscyplinowanie, wychowanie; ukaranie przez prawo; kara naprawcza, tj. chłosta, grzywna, utrata przywilejów; kara odstraszająca, tj. banicja, decymacja, egzekucja; zemsta, odwet, tj. tortury, głodzenie; kara doczesna; kara eschatologiczna; kara boska. Na 140 wystąpień zaledwie osiem pozycji odnosi się do kar eschatologicznych, z czego dwa (odnotowane u Klearcha z Soloj i Diodora Sycylijskiego) oznaczają karę boską, która potencjalnie może być wieczna.