Browsing by Author "Matczuk, Alicja"
Now showing 1 - 5 of 5
Results Per Page
Sort Options
- ItemBibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1944-1984 oraz rys historyczno-metodyczny od XVII wieku(Wydawnictwo KUL, 2022) Matczuk, AlicjaBibliografia historii Kościoła w Polsce w swych początkach (wiek XVI-XVIII) formowała się w ramach zestawień ogólnych, historycznych i teologicznych. W pierwszej połowie XIX wieku, kiedy pojawiały się już obszerniejsze wykazy piśmiennictwa dotyczącego dziejów Kościoła polskiego, stanowiły one część bibliografii historycznoliterackich. W drugiej połowie XIX wieku bibliografia historii Kościoła w Polsce występowała w obrębie bibliografii historycznej. Usamodzielnienie się bibliografii historii Kościoła w Polsce nastąpiło późno, bo dopiero w drugiej połowie XX wieku. Jej inspiratorem był o. Hieronim E. Wyczawski, profesor nauk teologicznych i historyk Kościoła, pracownik Akademii Teologii Katolickiej. Na potrzeby projektowanej, retrospektywnej i bieżącej, bibliografii historii Kościoła w Polsce opracował on szczegółową instrukcję dotyczącą metody jej opracowania. W 1977 roku ukazał się tom pierwszy, w trzech częściach, Bibliografii historii Kościoła w Polsce za lata 1944-1970, przygotowany pod jego kierunkiem. W latach 1977-1997 wydano kolejnych pięć tomów obejmujących okres 1971-1984. Ich autorami byli: ks. Franciszek Stopniak, ks. Marian Banaszak, Ryszard Żmuda i Piotr Latawiec. Bibliografia historii Kościoła w Polsce uwzględnia nie tylko historię Kościoła w ścisłym znaczeniu, ale również historię sztuki kościelnej, historię nauk teologicznych oraz historię liturgii i kultu. Oprócz prac z historii Kościoła katolickiego rejestruje te dotyczące dziejów innych Kościołów chrześcijańskich działających w Polsce. Ma ona układ chronologiczno-rzeczowy, z wyjątkiem tomów za lata 1971-1972 i 1973-1974, w których zastosowano układ alfabetyczny. Wersja drukowana Bibliografii za lata 1944-1984 została przekonwertowana do wersji elektronicznej i jest dostępna na serwerze Biblioteki Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Aktualnie prowadzenie tej bazy nie jest kontynuowane, więc treści w niej zawarte nie są uzupełniane. Ponadto Bibliografia została zdigitalizowana i jest dostępna w Księgozbiorze Wirtualnym Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES.
- ItemBibliografia w polu zainteresowania o. Joachima Romana Bara OFMConv (1912-1997)(Wydawnictwo KUL, 2024) Matczuk, AlicjaBibliografia nauk kościelnych była jedną z dwóch domen w twórczości i działalności naukowej o. Joachima Romana Bara. Obok niej zajmował się bowiem prawem kanonicznym, w którym zasłużył się jako jego wybitny znawca. Zainteresowanie J.R. Bara bibliografią datuje się od końca lat 30. XX wieku, kiedy z o. Wojciechem Zmarzem podjęli decyzję o przygotowaniu retrospektywnej polskiej bibliografii prawa kanonicznego. W tym celu J.R. Bar, podczas studiów rzymskich, uczęszczał do papieskiej Scuola Biblioteconomia, gdzie zdobył wiedzę w zakresie bibliotekarstwa i bibliografii naukowej. Owocem żmudnych poszukiwań archiwalnych i bibliotecznych dwóch franciszkanów była dwutomowa Polska bibliografia prawa kanonicznego od wynalezienia druku do 1940 roku (t. II za lata 1800-1940), wydana nakładem Towarzystwa Naukowego KUL w latach 1947 i 1960 (t. I), a uzupełniona już później samodzielnie przez J.R. Bara za lata 1940-1956, publikowana częściowo najpierw w „Rocznikach Teologiczno-Kanonicznych”, a następnie w „Prawie Kanonicznym”. Niezależnie od dokonanego dzieła – twórcza inicjatywa J.R. Bara znalazła wyraz w nowym projekcie zasugerowanym na Kongresie Teologów Polskich w 1948 roku, a dotyczącym wspólnego opracowania z o. prof. Romanem Gustawem z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego całościowej bibliografii teologii polskiej. Wprawdzie w tym zespole do realizacji projektu nie doszło, ale sam J.R. Bar nie zrezygnował z niego, urzeczywistniając go w terminie późniejszym, samodzielnie lub też przy współpracy innych, w ramach wydawnictw bibliograficznych Akademii Teologii Katolickiej. Pierwszym rezultatem była Polska bibliografia teologiczna za lata 1940-1948, kontynuowana w kolejnych latach jako Polska bibliografia teologii i prawa kanonicznego, a następnie przekształcona w Polską bibliografię nauk kościelnych. Obszerną pozycję bibliograficzną J.R. Bara stanowi tzw. bibliografia franciszkańska (Udział Polski w literaturze franciszkańskiej) drukowana na łamach „Studiów Theologica Varsaviensia” w latach 1963-1969. Jest on również autorem trzech bibliografii zawartości czasopism. Są to: Wykaz treści „Ateneum Kapłańskiego” za lata 1909-1939 ułożony na sposób bibliograficzny, Wykaz treści „Ruchu Biblijnego i Liturgicznego” 1948-1957, Wykaz treści dziesięciu roczników (1958-1967) kwartalnika „Prawo Kanoniczne”, a także Wykaz treści dziesięciu roczników (1948-1958) „Polonia Sacra”. Ponadto opracował bibliografię zespołu osobowego pt. Praca naukowa Wydziału Prawa Kanonicznego [Akademii Teologii Katolickiej] w latach 1954-1964, a także bibliografię osobową podmiotową bp. Józefa Sebastiana Pelczara (1842-1924) – byłego rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego i profesora prawa kanonicznego, historii Kościoła oraz teologii pasterskiej. Prace bibliograficzne w wykonaniu J.R. Bara stoją na wysokim poziomie metodycznym oraz metodologicznym i są dostosowane do stanu metodyki bibliograficznej w okresie ich publikowania. Bibliography of ecclesiastical sciences was one of two domains in the work and scientific activity of Fr Joachim Roman Bar. Alongside it, he was also involved in canon law, in which he distinguished himself as an outstanding expert. Interest in J.R. Bar’s bibliography dates back to the late 1930s, when he and Fr Wojciech Zmarz decided to prepare a retrospective Polish bibliography of canon law. To this end, Bar, while studying in Rome, attended the Pontifical Scuola Biblioteconomi, where he gained knowledge of librarianship and scientific bibliography. The fruit of painstaking archival and library research by the two Franciscans was a two-volume Polska bibliografia prawa kanonicznego (Polish bibliography of canon law) from the invention of printing until 1940 (vol. II for the years 1800-1940), published by the Scientific Society of the Catholic University of Lublin in 1947 and 1960 (vol. I), and later completed independently by Bar for the years 1940-1956, published in part first in Rocznik Teologiczno-Kanoniczny and then in Prawo Kanoniczne. Regardless of the work accomplished, Bar’s creative initiative was reflected in a new project suggested at the 1948 Congress of Polish Theologians to jointly compile a comprehensive bibliography of Polish theology with Fr Prof. Roman Gustaw of the Catholic University of Lublin. Although the project did not come to fruition with this team, Bar himself did not give up on it, bringing it to fruition at a later date, either on his own or with the cooperation of others, as part of the bibliographic publications of the Academy of Catholic Theology. The first result was Polska bibliografia teologiczna za lata 1940-1948, continued in subsequent years as Polska bibliografia teologii i prawa kanonicznego, and canon law, and later transformed into Polska bibliografia nauk kościelnych. One of Bar’s outstanding bibliographic works is the so-called Franciscan bibliography (Udział Polski w literaturze franciszkańskiej) printed in the pages of Studia Theologica Varsaviensia in 1963-1969. He is also the author of three bibliographies of journal contents. These are: Wykaz treści „Ateneum Kapłańskiego” za lata 1909-1939 ułożony na sposób bibliograficzny, Wykaz treści „Ruchu Biblijnego i Liturgicznego” 1948-1957, Wykaz treści dziesięciu roczników (1958-1967) kwartalnika „Prawo Kanoniczne”, and Wykaz treści dziesięciu roczników (1948-1958) „Polonia Sacra”. In addition, he compiled a collective bibliography entitled Praca naukowa Wydziału Prawa Kanonicznego [Akademii Teologii Katolickiej] w latach 1954-1964, as well as a personal subject bibliography of Bishop Józef Sebastian Pelczar (1842-1924) – former rector of the Jagiellonian University and professor of canon law, church history and pastoral theology. Bar’s bibliographic works stand at a high methodological level and are adapted to the state of bibliographic methodology at the time of their publication.
- ItemFranciszek Gawełek i Uniwersytet Lubelski – przerwana kariera(Wydawnictwo KUL, 2020) Matczuk, AlicjaFranciszek Gawełek (1884-1919) był na przełomie XIX/XX wieku jednym z wiodących etnografów polskich. Trwale zapisał się także w dziejach bibliografii polskiej jako autor Bibliografii ludoznawstwa polskiego (Kraków 1914) i Bibliografii ludoznawstwa litewskiego (Wilno 1914). W 1918 roku podjął zabiegi o zatrudnienie na nowo utworzonym Uniwersytecie Poznańskim, które jednak zakończyły się niepowodzeniem. W następnym roku przystąpił do konkursu na stanowisko profesora na Uniwersytecie Lubelskim, którego władze postanowiły w roku akademickim 1919/1920 rozszerzyć swoją ofertę dydaktyczną o wykłady z zakresu etnografii i antropologii. Opinie o kandydacie przedstawione przez profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Lwowskiego były pozytywne, co sprawiło, że w połowie sierpnia 1919 roku F. Gawełek otrzymał od rektora ks. Idziego Radziszewskiego list z informacją o przyjęciu do pracy na Uniwersytecie Lubelskim na stanowisko kierownika Katedry Etnografii. Niestety katedry nie zdążył objąć, gdyż we wrześniu tego samego roku uległ śmiertelnemu wypadkowi.
- ItemKultura bibliograficzna lubelskiego środowiska naukowego od końca XIX wieku do roku 2016(Wydawnictwo KUL, 2018) Matczuk, Alicja; Znajomski, ArturPoczątek kultury bibliograficznej lubelskiego środowiska naukowego datuje się na schyłek XIX w. i wiąże się z działalnością Hieronima Łopacińskiego. W 1891 roku wydał on omówienie bibliograficzne pt. "Wydawnictwa periodyczne w Lublinie". Zainicjowany kierunek twórczy był kontynuowany w dwudziestoleciu międzywojennym, kiedy to, pod wpływem regionalizmu i rozwijających się badań naukowych, zaczęto ogłaszać ogólną bieżącą "Bibliografię województwa lubelskiego" autorstwa Wiktora Hahna oraz opublikowano pierwsze regionalne bibliografie dziedzinowe z zakresu historii i literatury. W latach dwudziestych prowadzono też prace nad pionierską, retrospektywną "Bibliografią miasta Lublina", ale nie zostały one zakończone. Intensywny rozwój kultury bibliograficznej nastąpił w Lublinie po II wojnie światowej. Wraz z powstawaniem kolejnych uczelni wyższych, rozbudową ich infrastruktury badawczej i przyrostem kadry naukowej, lubelscy uczeni zaczęli podejmować szereg przedsięwzięć bibliograficznych. W sferze ich zainteresowania były bibliografie ogólnodziedzinowe i dziedzinowe regionalne, tworzono bibliografie zagadnieniowe, osobowe, zespołów osobowych, lokalne, zawartości czasopism oraz zestawienia prac dyplomowych. The beginning of the Lublin bibliographic culture of the Lublin scholarly community dates back to the late 19th century and is connected with Hieronim Łopaciński. In 1891 he published the bibliographic review entitled ‘Periodical Publications in Lublin’. This initiative was continued in the interwar period, when, under the influence of regionalism and the development of research, the general current ‘Bibliography of the Lublin Province’ prepared by Wiktor Hahn was published. In addition, the first regional bibliographies in the field of history and literature were released. In the 1920s the pioneer, retrospective ‘Bibliography of Lublin’ was being prepared, but the work was not completed. The work on bibliography intensified in Lublin after World War II. With the emergence of new universities, the development of research infrastructure and the increase in the research personnel, the Lublin scholars began a number of bibliographic projects. They were interested in general, special and regional bibliographies. They prepared subject, author(s) and local bibliographies, the bibliographies of the magazine contents as well as the lists of dissertations.