Browsing by Author "Krasińska, Izabela"

Now showing 1 - 3 of 3
  • Item
    Chrześcijańskie i starozakonne szpitale na łamach czasopisma „Zdanie Sprawy z Czynności Rady Głównej Opiekuńczej Instytutów Dobroczynnych w Roku…” (1833-1869[1870])
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Chwastyk-Kowalczyk, Jolanta; Krasińska, Izabela; Sławiński, Piotr
    W latach 1832-1870 w Królestwie Polskim funkcjonowała Rada Główna Opiekuńcza (Rada Główna Opiekuńcza Szpitali), która edytowała własny periodyk (rocznik) pt. „Zdanie Sprawy z Czynności Rady Głównej Opiekuńczej Instytutów Dobroczynnych w Roku…”. Czasem ukazywał się on nieregularnie i często zmieniał tytuł. Pierwszy rocznik datowany na 1833 rok opuścił prasy drukarskie w 1834 roku, a ostatni z 1870 roku ukazał się w 1872 roku, czyli już po likwidacji Rady Głównej Opiekuńczej. Analizowany w artykule periodyk edytowany był w Warszawie i miał charakter urzędowy oraz normatywno-prawny. Publikowany był w języku polskim, a po powstaniu styczniowym w wersji polskiej i rosyjskiej; tylko ostatni tom wydano w języku rosyjskim. Periodyk wychodził w okresie wzmożonych przemian zachodzących w zakresie funkcjonowania opieki zdrowotnej i dobroczynności publicznej. Wówczas bowiem ukształtował się dzisiejszy typ szpitali zajmujących się lecznictwem. Z racji nadzoru nad placówkami leczniczymi i dobroczynnymi (religijnymi, świeckimi, prywatnymi), otrzymywane od nich sprawozdania stanowiły podstawę do prezentowana na łamach analizowanego rocznika szczegółowych danych dotyczących ich działalności w latach 1833-1870. Celem artykułu jest ukazanie periodyku jako wiarygodnego źródła do badań nad wieloaspektowym funkcjonowaniem oraz finansowaniem chrześcijańskich i starozakonnych szpitali, a także zakładów dobroczynności publicznej działających w Królestwie Polskim i będących pod zarządem Rady Głównej Opiekuńczej. Dzięki systematycznie publikowanym listom osób należących do Rady Głównej Opiekuńczej oraz Rad Opiekuńczych Powiatowych i Szczegółowych w roku sprawozdawczym, mamy przegląd osób aktywnych na tym polu we wszystkich guberniach Królestwa Polskiego w latach 1833-1870. Reasumując, w analizowanych rocznikach odnaleźć można historię zakładów dobroczynnych funkcjonujących w Królestwie Polskim, składy osobowe zarządów instytucji zajmujących się ochroną zdrowia, systemy funkcjonowania szpitali, ich wyposażenie, organizację pracy, listę personelu medycznego oraz bractw, zgromadzeń zakonnych i różnych stowarzyszeń biorących udział w dobroczynności oraz lecznictwie. Between 1832 and 1870, the Central Welfare Council operated in the Kingdom of Poland and edited its own periodical (annal) entitled Zdanie Sprawy z Czynności Rady Głównej Opiekuńczej Instytutów Dobroczynnych w Roku…. It sometimes appeared irregularly and often changed its title. The first issue dated 1833 left the printing presses in 1834, and the last one of 1870 was published in 1872, that is, after the abolition of the Central Welfare Council. The periodical analysed in the article was edited in Warsaw and had an official and normative-legal character. It was published in Polish, and – after the January Uprising – in Polish and Russian; only the last volume was published in Russian. The periodical was issued at a time of bolstered changes taking place in the operation of health care and public charity. It was at that time that today’s type of hospitals treating the sick was formed. Due to the supervision of medical and charitable institutions (religious, secular, private), the reports received from them formed the basis for presenting detailed data on their activities in 1833–1870 in the pages of the analysed annal. The purpose of the article is to present the periodical as a reliable source for research on the multifaceted functioning and financing of Christian and Old Jewish hospitals, as well as public charity institutions operating in the Kingdom of Poland and under the administration of the Central Welfare Council. Owing to the systematically published lists of the members of the Central Welfare Council and the District and Executive Welfare Councils in the reporting year, we are provided with a list of people active in this field in all governorates of the Kingdom of Poland in the years 1833–1870. In summary, in the analysed annals one can find the history of charitable institutions operating in the Kingdom of Poland, the composition of the boards of directors of health institutions, the systems of operation of hospitals, their equipment, the organization of work, a list of medical personnel, as well as confraternities, religious congregations and various associations involved in charity and treatment.
  • Item
    Działalność wydawnicza Związku Księży Abstynentów (1903-1914)
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Krasińska, Izabela
    Jedną z form działalności istniejącego od 1902 r. Związku Księży Abstynentów było zwalczanie alkoholizmu poprzez publikowanie stosownej literatury skierowanej do szerokiego kręgu odbiorców. Pierwsze publikacje wydawane nakładem Związku ukazały się już w 1903 r. Związek Księży Abstynentów do wybuchu pierwszej wojny wydał sześć druków zwartych (broszur i niewielkich objętościowo książeczek). Nadto ukazało się kilkadziesiąt rodzajów druków ulotnych, wśród których warto wymienić: obrazki kolędowe i komunijne, widokówki, odezwy, tablice poglądowo-statystyczne, grafikony oraz wkładki do książeczek do nabożeństwa. Na uwagę zasługują również wydawane nakładem Związku Księży Abstynentów na archidiecezję gnieźnieńską i poznańską periodyki. W działalność naukową, publicystyczną i redakcyjną włączyło się wielu kapłanów – członków Związku Księży Abstynentów. Wśród nich na szczególne wyróżnienie zasługują: ks. Kazimierz Niesiołowski, ks. Józef Janiszewski, ks. Henryk Antoni Szuman, ks. Maksymilian Mrugas oraz ks. Onufry Śpikowski. Kolportażem wydawnictw Związku Księży Abstynentów zajmowały się głównie sekretariaty (składnice) abstynenckie mieszczące się w Poznaniu i we Lwowie. Warte odnotowania jest, iż członkowie Związku opłacający systematycznie składki, wszelkie związkowe publikacje otrzymywali bezpłatnie. One of the aims of the Association of Teetotal Priests was to combat alcoholism by publishing relevant literature addressed to a wide audience. The first publications released by the Association appeared in 1903. The Association of Teetotal Priests published six books (brochures and books of small size) to the outbreak of the First World War. Moreover, there were dozens types of ephemeral prints, among which worth mentioning are: carol and communion pictures, postcards, appeals, pictorial and statistical charts, graphs and inserts for prayer books. Another thing worth noting is the fact that the Association of Teetotal Priests in the Archdiocese of Gniezno and Poznań also published periodicals. A number of priests from the Association were engaged in scientific, journalistic and editorial activity. Among them special mention should be drawn to: Rev. Kazimierz Niesiołowski, Rev. Józef Janiszewski, Rev. Henryk Antoni Szuman, Rev. Maksymilian Mrugas and Rev. Onufry Śpikowski. The publications of the Association were distributed mainly by the abstinence secretariats (depots) located in Poznań and Lviv. It is noteworthy that those members of the Association who paid regular fees received all publications free of charge.
  • Item
    „Przez abstynencję kapłanów do wstrzemięźliwości ludu”. Związek Księży Abstynentów (1902-1914)
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Krasińska, Izabela
    Artykuł ukazuje przyczyny powstania i przedstawia działalność istniejącego od 1902 r. Związku Księży Abstynentów – jednej z prężniejszych organizacji abstynenckich. Główną postacią Związku zrzeszającego kapłanów–abstynentów był ks. Kazimierz Niesiołowski, długoletni jego prezes na archidiecezję gnieźnieńską i poznańską. Celem Związku Księży Abstynentów było zwalczanie alkoholizmu. Starał się zadanie to wypełniać poprzez uświadamianie szerokich warstw społeczeństwa, zwłaszcza dzieci i młodzież, o szkodliwości spożywania napojów alkoholowych. Popierał inne organizacje abstynenckie. Przede wszystkim jednak pragnął pozyskać dla tak istotnej sprawy jak najszersze grono duchowieństwa, w tym również zrzeszonych we własnych kołach alumnów–abstynentów. Początkowo Związek Księży Abstynentów objął zasięgiem swego oddziaływania archidiecezję gnieźnieńską i poznańską oraz diecezję chełmińską. Za przykładem wielkopolskich i pomorskich kapłanów podążyli galicyjscy, zakładając Związek Księży Abstynentów dla Galicji i Bukowiny, który skupiał głównie duchownych katolickich z archidiecezji lwowskiej, tarnowskiej i przemyskiej. The article presents the reasons for the creation of the Association of Teetotal Priests - one of the most successful temperance societies - and presents its activities from 1902. The main character of the Association for teetotal priests was Rev. Kazimierz Niesiołowski, a long-standing president of this society in the Archdiocese of Gniezno and Poznań. The aim of the Association of Teetotal Priests was to combat alcoholism. The society tried to fulfil this task by raising awareness, especially among children and young people about the dangers of consuming alcoholic beverages. They supported other temperance organizations. Above all, they wanted to win over the biggest possible number of the clergy, including teetotal seminarists - members of their own associations. Initially, the Association of Teetotal Priests operated in the Archdiocese of Gniezno and Poznań, and the Diocese of Chełmno. The priests from Galicia followed the example of Great Poland and Pomerania, and they set up the Association of Teetotal Priests for Galicia and Bukovina, which embraced mainly the Catholic clergy of the Archdiocese of Lviv, Tarnów and Przemyśl.