Browsing by Author "Kasprzak, Dariusz Antoni"

Now showing 1 - 5 of 5
  • Item
    Fortunacjana z Akwilei "Komentarz do Ewangelii"
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Kasprzak, Dariusz Antoni
    Austriacki patrolog i filolog Lukas Julius Dorfbauer w zbiorach biblioteki katedralnej w Kolonii w kodeksie 17 (K: Köln, Erzbischofl. Diozesan- und Dombibl. 17, s. IX1/4) odkrył anonimowy komentarz do Ewangelii Mateusza. Dorfbauer wykazał, że odnaleziony komentarz, datowany na początek IV wieku to zaginiony przez ponad 1600 lat Fortunatianus Aquileiensis Commentarii in evangelia. W 2013 Dorfbauer ogłosił swe odkrycie oraz rozpoczął prace nad edycją krytyczną tekstu, którą wydał w 2017 r. w CSEL 103. Komentarz Fortunacjana stanowił prawdopodobnie pomoc egzegetyczną dla duchowieństwa Akwilei na początku IV wieku. Bp Akwilei pisząc go opierał się na (obecnie zaginionym) komentarzu do ewangelii opracowanym pod koniec III wieku przez Wiktoryna z Poetovium (250–304). Wspomniane komentarze są dowodem udanej recepcji egzegezy alegorycznej Orygenesa w Kościele Zachodnim na przełomie III i IV wieku. The discovery in 2012 of the complete text of the Commentary on the Gospels, by Fortunatianus of Aquileia, represents a major event in the history of 21st century patrology. Austrian patrologist and philologist Lukas Julius Dorfbauer discovered the anonymous commentary on Matthew's Gospel in the collections of the Cologne Cathedral Library in Codex 17 (K: Köln, Erzbischofl. Diozesan- und Dombibl. 17, p. IX1/4). Dorfbauer showed that the found commentary, except for the opening pages, dated to the early 4th century, is the Fortunatianus Aquileiensis Commentarii in evangelia, lost for more than 1600 years. In 2013 Dorfbauer announced his discovery, and began work on a critical edition of the text, which he published in CSEL 103 in 2017. Fortunatianus' commentary was likely written as an exegetical aid for the clergy of Aquileia in the early 4th century. In writing it, the Bishop of Aquileia relied on a lost commentary on the gospels written by Victorinus, Bishop of Poetovium, in the late 3rd century. The commentaries mentioned above are evidence of the successful reception of Origen's allegorical exegesis in the Western Church in the late 3rd and early 4th centuries.
  • Item
    Kształtowanie się idei ubóstwa dobrowolnego w Kościele patrystycznym: kluczowe kwestie
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Kasprzak, Dariusz Antoni
    Analiza tekstów patrystycznych pozwala wyciągnąć wniosek, iż dla Ojców Kościoła rozważających zagadnienia ubóstwa najważniejsze było przekonanie, że jedynie Bóg jest panem wszystkiego i wszystkich. Wynikają z tego dwie zasadnicze konsekwencje teologiczne. Po pierwsze – przynależność do Królestwa Bożego nie jest równoznaczna z posiadaniem bogactw na ziemi. Z czasem coraz częściej podkreśla się w teologii chrześcijańskiej właściwe użytkowanie dóbr. Po drugie – jeśli Bóg jest absolutnym właścicielem materii, to dla chrześcijan będących braćmi w Chrystusie właściwa jest jedynie wspólnota dóbr. Od powstania pierwszych wspólnot cenobickich w Kościele, tj. od IV wieku propaguje się formę ascetycznego wyrzeczenia się prawa do posiadania własności prywatnej. Od VI wieku naczelną cnotą cenobityzmu stało się posłuszeństwo, któremu zostało podporządkowane dobrowolne ubóstwo.
  • Item
    Praca w monastycyzmie pachomiańskim
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Kasprzak, Dariusz Antoni
    Patrystyczna refleksja nad kluczowymi tekstami pachomian dotyczącymi zagadnienia pracy cenobickiej i jej skutków pozwala na wyciągniecie następujących wniosków: w zamyśle ideowym Pachomiusza praca miała być czynnością ascetyczną, dokonującą się w ciszy i w zupełnym podporządkowaniu się przełożonym. Podstawowym zajęciem pachomian była praca rolnicza na polach. Natomiast plecionkarstwo wydaje się być bardziej ascetycznym uzupełnieniem tej pierwszej. Pozostałe prace pachomian miały charakter służebny wobec rolnictwa i plecionkarstwa. Chrystologiczną motywację do podjęcia pracy rekonstruujemy na podstawie listów Pachomiusza i Księgi Horsiesiego. Kryzysy wspólnot pachomiańskich z końca lat 40 i 60 IV wieku zweryfikowały pierwotne założenia Reguły. Kazuistyczny i urzędniczo normatywny zarząd zakonu za pierwszej kadencji Horsiesiego zabijał zarówno ideowość mnichów, jak i ich ludzką czy zakonną odpowiedzialność. Wywołał sprzeciw („Nie chcemy mieć nic wspólnego z Horsiesim ani z zasadami, które ustala”) i bunt braci. Za rządów Teodora, kolejnego z διακριτικός wspólnoty doszło do uspokojenia w zakonie. Paradoksalnie systematyczna praca przyniosła wymierne efekty materialne, co zaczęło zagrażać duchowemu celowi zakonu. Ten drugi kryzys zarządu zakonu zażegnano poprzez zawierzenie Bożej Opatrzności napięcia pomiędzy zakonną obserwacją a systematyczną pracą i bogaceniem się instytucji. Wydaje się, że było to skuteczne rozwiązanie, bo pachomianie przetrwali w Egipcie aż do najazdu arabskiego w IX wieku. A patristic reflection on the key texts of Pachomian on the issue of cenobitic labor and its consequences allows us to draw the following conclusions. In pachomian's ideological conception, work was to be an ascetic activity, carried out in silence and in complete submission to superiors. The primary type of Pachomian labor was agricultural work in the fields. Braiding, on the other hand, appears to have been a more ascetic complement to the former. The pachomian's other work was subservient to agriculture and braiding. The Christological motivation for the work emerges from the letters of Pachomius and the Book of Horsiesi. The crises of the Pachomian communities of the late 40s and 60s of the 4th century verified the original assumptions of the Rule. The casuistic and bureaucratic normative management of the order during Horsiesi's first term of office killed both the idealism of the monks and their human or monastic responsibility. It provoked opposition ("We want nothing to do with Horsiesi or the rules he sets") and rebellion from the brothers. Under Theodore, another διακριτικός of the community, there was a calming down in the order. Paradoxically, systematic work brought tangible material results, which began to threaten the spiritual purpose of the order. This second crisis of the order's management was resolved by entrusting to Divine Providence the tension between monastic observation and systematic work and the enrichment of the institution. Successfully, it seems, because the Pachomians survived in Egypt until the Arab invasion in the 9th century.
  • Item
    Praktyki postne w wybranych relacjach pisarzy kościelnych greckich i łacińskich I-III wieku
    (Wydawnictwo KUL, 2020-06-15) Kasprzak, Dariusz Antoni
    Praktyka postu religijnego w chrześcijaństwie w pierwszych trzech wiekach wydaje się być uwarunkowana kulturowo. Chrześcijański post w środy i piątki był najprawdopodobniej zapożyczeniem z praktyki Esseńczyków z Qumran (patrz Didache), w przeciwieństwie do indywidualnego postu faryzeuszy. W tym czasie chrześcijanie pościli podobnie jak Żydzi, tzn. przed chrześcijańską Paschą - od wschodu słońca poprzedniego dnia (czwartek) do zachodu słońca następnego dnia (piątek). Wydaje się, że tradycja żydowska i chrześcijańska w pierwszym wieku zbiegają się w praktyce zwiększania liczby dni postu, co motywowano w obu tradycjach apokaliptycznymi objawieniami. Jeśli chodzi o rozbieżności w tradycjach postnych, to faryzejscy Żydzi mogli przez cały dzień pościć w poniedziałki i czwartki bez jedzenia i picia od wschodu do zachodu słońca w tych dniach. Z drugiej strony chrześcijanie mogli praktykować post w środy i piątki na chlebie i wodzie, od wschodu do trzeciej. W tekstach chrześcijan aleksandryjskich z przełomu drugiego i trzeciego wieku znajdujemy syntezę praktyki chrześcijańskiej ze zwyczajami ascetycznymi i dietetycznymi filozofii stoickiej i platońskiej. Aleksandryjscy pisarze wskazywali bardziej na umiarkowanie jako cnotę i dietę jako wybór niż na post religijny jako taki. Natomiast w montanistycznych praktykach dwutygodniowej kserofagii możemy odnaleźć początek dłuższego, dwutygodniowego postu przed chrześcijańską Paschą. Kościół katolicki aż do trzeciego wieku, nazwał Wielkim Postem zwyczaj poszczenia dwa dni bezpośrednio przed Wielkanocą. Do trzeciego wieku włącznie w Kościele formalny post był postulowany stosunkowo rzadko (przed chrztem i dwa dni przed Paschą). Indywidualny post był praktykowany w środy i piątki. Wydaje się też, że dłuższy post był uznawany w Kościele aż do trzeciego wieku jako przejaw fałszywych objawień lub herezji.
  • Item
    The Patristic-biblical Argumentation of Eschatological Issues in Julian of Toledo's Treatise "Prognosticum futuri saeculi"
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Kasprzak, Dariusz Antoni
    Julian of Toledo's (642-690) treatise, entitled Prognosticum futuri saeculi, had a great influence on the later theology and religiosity of the Western Church; it was transcribed in thousands of copies and was available in most medieval libraries. The theological argumentation used by Julian of Toledo in his treatise Prognosticum futuri saeculi is eminently repetitive. In his method of proving the veracity of the theories posited about fire purifying souls posthumously, the author draws primarily on eschatological thought developed by the authorities of the Western Church that he recognized: Augustine of Hippo, Gregory the Great, Julian Pomerius. The source of the concept of the existence of souls after the physical death of bodies or the concept of the immediate remuneration of souls after the physical death of bodies derives from Greek philosophy, while the question of the healing of souls in the hereafter or the fire that purifies souls is a borrowing from the Judeo-Christian apocryphal apocalypses. The biblical argumentation is an add-on for him and is only meant to be a confirmation of the theses previously accepted from the authority of the Western Fathers. The biblical quotations used by Julian of Toledo in favor of eschatology an intermediate state do not prove anything, since in the biblical text at the level of literal meaning intended by the biblical author such content simply does not exist. Julian is not trying to extract the original meaning of the biblical text in an exegetical sense, and his biblical argumentation is an apriori interpretation of the biblical text while giving it more-than-literal meaning.