Browsing by Author "Czech-Jezierska, Bożena Anna"

Now showing 1 - 3 of 3
  • Item
    Kilka uwag o nowych zadaniach polskiej romanistyki powojennej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Czech-Jezierska, Bożena Anna
    Przedmiotem artykułu jest analiza rozwoju nauki prawa rzymskiego w powojennej Polsce, gdy romaniści musieli odnaleźć się w nowej rzeczywistości politycznej i ustrojowej. Inspiracją autora stała się m.in. publikacja Marii Zabłockiej, Romanistyka polska po II wojnie światowej, Warszawa 2002, w której pojawiły się próby wskazania pewnych etapów w okresie nią objętym, warte doprecyzowania. Zostały one wyekspono­wane w artykule poprzez nakreślenie nowych zadań, przed jakimi romaniści zostali postawieni bezpośrednio po wojnie. Wynikały one z pilnych potrzeb, np. w zakresie zapewnienia pomocy dydaktycznych w zakresie pra­wa rzymskiego, jak również ze zmian ustrojowych i ideologicznych mających wpływ również na naukę. W czasie dominacji nauki sowieckiej w tzw. państwach socjalistycznych ideologia marksistowska i marksistowscy histo­rycy odrzucali prawo rzymskie jako normy prawne formacji niewolniczej, opartej na własności prywatnej. Po­glądy na ten temat przenikały również do romanistycznych badań naukowych, prawo rzymskie należało badać w odpowiedni sposób, oparty na metodzie materializmu historycznego. Władze w Polsce Ludowej próbowały wówczas również zlikwidować prawo rzymskie w kształceniu uniwersyteckim jako nieodpowiadające nowej ideologii. Pomimo trudności, przez które kadry romanistyczne musiały przebrnąć w okresie Polski Ludowej, i dzięki staraniom włożonym w realizację postawionych przed nimi zadań prawo rzymskie utrzymało swą po­zycję odrębnego przedmiotu dydaktycznego i jest nadal wykładane w uniwersyteckich ośrodkach edukacji prawniczej w Polsce.
  • Item
    Miejsce procesu cywilnego w systematyce prawa rzymskiego
    (Wydawnictwo KUL, 2017) Czech-Jezierska, Bożena Anna
    Z problematyką rzymskiej procedury cywilnej wiąże się pojawienie licznych i interesujących kwestii oraz pytań problematycznej natury. Przykładowo, pewne wątpliwości może wzbudzić publiczny czy też prywatny charakter tego postępowania. Artykuł przedstawia pewne wybrane kontrowersyjne problemy związane z miejscem procesu cywilnego w systematyce prawa rzymskiego. System prawa procesowego w antycznym Rzymie przechodził dynamiczną ewolucję aż do czasów Justyniana. Najistotniejsze, z punktu widzenia dydaktycznego wydaje się przedstawienie, godnego uznania i misternie skonstruowanego, podobnie jak całe rzymskie prawo prywatne, rzymskiego procesu formułkowego. Rzymianie nie dokonali całościowej kodyfikacji procesu cywilnego, nie był on także dla nich zasadniczo odrębnym działem prawa. Tematyka rzymskiej procedury cywilnej, ze względu na swój doniosły wpływ na rozwój i kształt rzymskiego prawa prywatnego, zawarta jest zazwyczaj w jednym z rozdziałów podręczników prawa rzymskiego. Właściwy sposób przedstawienia tego działu powinien pomóc studentom w zrozumieniu historycznego podłoża współczesnych kierunków rozwoju procedury cywilnej i prawidłowej ocenie humanistycznych wartości rzymskiego procesu cywilnego. There are numerous and highly interesting problems and questions arising from the Roman law of civil procedure. We might have, for instance, some doubts becouse of public or private character this procedure. The article presents some controversial and selected issues considered with position of civil procedure in the sistematization of Roman law. The system of the law of procedure in ancient Rome had its own dynamic evolution down to Justynian period. The most important for the didactic purpose seems to be the Roman formulary procedure, which was intricate an has attracted the same admiration as Roman private law. The Roman had never gathered this procedure sistematically or studied it as an autonomous subject. The Roman law of civil procedure, in spite of its fundamental influence on the development and structure of the Roman system of private law, is usually confined to a chapter in textbooks on Roman law. The right way of enunciate this part should helps the students to understand the historical background of present trends in civil procedure and to appraise the humanistic factors working in them.
  • Item
    Utilitas rei publicae contra misericordiam. Justinian’s Criminal Legislation in Borys Łapicki’s View
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Czech-Jezierska, Bożena Anna
    Borys Łapicki (1889–1974) was a Roman law scholar whose works contained many references to the correlations between Roman law and ethics. The article provides an overview of B. Łapicki’s writings and discusses his views on the concept of misericordia and on the influence of that concept on Emperor Justinian’s criminal legislation. A definite and clear-cut thesis emerges from this analysis. Borys Łapicki declares that although Justinian was an emperor who considered himself and was considered to be the great defender of the Christian faith, his legislation was influenced by the principle of utilitas rei publicae, rather than by Christian misericordia and by the humanitarian principles of the New Testament ethics. This is particularly evident in his criminal legislation. This leads B. Łapicki to conclude that it was “not Christianity that influenced Justinian, but on the contrary, he exercised his influence on Christianity so that it could serve his political purposes.”