Browsing by Author "Budzanowska-Weglenda, Dominika Łucja"

Now showing 1 - 7 of 7
  • Item
    Aniołowie w pierwszym łacińskim komentarzu do Apokalipsy Wiktoryna z Petowium
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Budzanowska-Weglenda, Dominika Łucja
    Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, jak Wiktoryn z Petowium w Commentarius in Apocalypsim komentuje fragmenty Apokalipsy św. Jana, w których występuje termin ‘anioł’ – angelus, i jak interpretuje to pojęcie. Najpierw wspomniano częste występowanie aniołów w Piśmie Świętym, zwłaszcza w ostatniej księdze Biblii. Przypomniano za Augustynem z Hippony, że określenie angelus oznacza misję, a nie naturę istot tak określanych. Podkreślono również, że dla Ojców Kościoła angelologia nie była najistotniejszym zagadnieniem poruszanym przez nich w pismach, podobnie dość rzadko naukowcy zajmują się patrystyczną nauką o aniołach. Przedstawiono krótko biskupa Wiktoryna jako pierwszego egzegetę łacińskiego i styl jego interpretacji, szczególnie znaczenie alegorezy i typologii. Omówiono wszystkie objaśnienia dotyczące terminu angelus w zachowanych fragmentach komentarza Wiktoryna do Apokalipsy: najpierw przeanalizowane zostały te, w których anioł oznaczać ma Eliasza czy samego Chrystusa, następnie dobre anioły niebiańskie, a wreszcie złe anioły – diabła, Antychrysta. Przytoczono krótko też wyniki badań innego tekstu biskupa Petawium – De fabrica mundi, w którym to traktacie o stworzeniu świata pojawiają się ciekawe koncepcje autora o aniołach, dotyczące np. dwudziestu czterech aniołów pierwotnych stworzonych pierwszego dnia. The purpose of this article is to examine how Victorinus of Poetovium (Poetavium), in his Commentarius in Apocalypsim, comments on the passages in the Apocalypse of St John in which the term ‘angel’ – angelus – occurs, and how he interprets the term. First, the frequent occurrence of angels in Scripture, especially in the last book of the Bible, is mentioned. It was recalled, following Augustine of Hippo, that the term angelus denotes a mission and not the nature of the beings so termed. It was also stressed that, for the Church Fathers, angelology was not the most important issue addressed in their writings, and similarly, it is quite rare for scholars to deal with the patristic teaching on angels. A brief introduction is given to Bishop Victorinus as the first Latin exegete and his style of interpretation, especially the importance of alegoresis and typology. All explanations of the term angelus in the extant fragments of Victorinus’ commentary on the Apocalypse are discussed: first those in which angel is taken to mean Elijah or Christ himself, then the good heavenly angels, and finally the evil angels – the devil, the Antichrist – are analysed. The results of a study of another text by the Bishop of Poetovium, De fabrica mundi, are also briefly quoted, in which this treatise on the creation of the world contains interesting concepts by the author about angels, concerning, for example, the twenty-four original angels created on the first day.
  • Item
    Beda Czcigodny o wczesnym chorale gregoriańskim w Anglii (Historia ecclesiastica IV 24)
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Budzanowska-Weglenda, Dominika Łucja
    Beda Czcigodny (Wielebny), uczony mnich anglosaski i Doktor Kościoła z przełomu VII/VIII wieku, w słynnym dziele Historia ecclesiastica (IV 24) napisał o bracie zakonnym, Cedmonie. Wcześniej, gdy Cedmon pracował jako opiekun zwierząt pociągowych, unikał on świeckich śpiewów. Bóg dał mu jednak dar śpiewania ku chwale Bożej. Przyjęty do klasztoru przez przeoryszę Hildę układał w ojczystym języku, pod wpływem natchnienia Boga-Stwórcy i pobierając nauki z zakresu teologii, pieśni pobożne związane z wydarzeniami biblijnymi i różnymi wątkami teologicznymi. Pobudzał w ten sposób ludzi do nawrócenia i umocnienia wiary. Żaden z naśladowców Cedmona nie dorównał mu talentem. Zapis Bedy może świadczyć nie tylko o silnym monastycyzmie w samych początkach anglosaskiego chrześcijaństwa, ale i o dbałości o śpiewy religijne, stanowiące prawdopodobnie początki chorału gregoriańskiego w Anglii.
  • Item
    Izydor z Sewilli, Etymologie, ks. 11-20, przekład z języka łacińskiego Tatiana Krynicka, Maciej Jońca, Ewa Matczuk, Ireneusz Mikołajczyk, Wydawnictwo Marek Derewecki, Kęty 2024, ss. 560.
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Budzanowska-Weglenda, Dominika Łucja
    Recenzja książki: Izydor z Sewilli, Etymologie, ks. 11-20, przekład z języka łacińskiego Tatiana Krynicka, Maciej Jońca, Ewa Matczuk, Ireneusz Mikołajczyk, opracowanie naukowe Tatiana Krynicka, Adam Wilczyński, konsultacja przekładu Andrzej Wiśnicki, ks. Michał Olejarczyk, Wydawnictwo Marek Derewecki, Kęty 2024, ss. 560. Review of the book: Izydor z Sewilli, Etymologie, ks. 11-20, przekład z języka łacińskiego Tatiana Krynicka, Maciej Jońca, Ewa Matczuk, Ireneusz Mikołajczyk, Wydawnictwo Marek Derewecki, Kęty 2024, pp. 560.
  • Item
    Karol Piotr Kulpa, Tyconius’ Theological Reception of 2 Thessalonians 2:3-12, seria History of Biblical Exegesis 4, Mohr Siebeck, Tübingen 2022, ss. XIX + 319
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Budzanowska-Weglenda, Dominika Łucja
    Recenzja książki Karola Piotra Kulpy, Tyconius’ Theological Reception of 2 Thessalonians 2:3-12, seria History of Biblical Exegesis 4, Mohr Siebeck, Tübingen 2022, ss. XIX + 319.
  • Item
    Mowy o poście Bazylego Wielkiego w łacińskiej wersji Rufina z Akwilei
    (Wydawnictwo KUL, 2020-06-15) Budzanowska-Weglenda, Dominika Łucja
    Posty znane były od wieków, zarówno w świecie grecko-rzymskim, jak i na Wschodzie. Ojcowie Kościoła podkreślali wartość wewnętrzną postów, krytykując pomijanie elementu duchowo-moralnego. Ich traktaty o poście wykazują wzajemną zależność pisarzy, czytali oni bowiem swoich poprzedników, powtarzali ich idee, ale także po swojemu przedstawiali temat postu. Bardzo wyraźnie widać takie działanie w przypadku analizy mów Bazylego Wielkiego i Rufina z Akwilei. Rufin swoje mowy pisał pod wyraźnym wpływem homilii Bazylego. Rufin nie tylko przetłumaczył dwie homilie Bazylego o poście, ale je zinterpretował. Łaciński tekst często bowiem pokazuje, że Rufin pewne wątki z greckiego tekstu znacząco rozwija, a niektóre pomija. Zarówno Bazyli, jak i Rufin zwracają uwagę na moralno-duchowe nastawienie osoby poszczącej oraz podkreślają duchowo-cielesne dobro i pożytek płynący z postu dla samego poszczącego i jego otoczenia. Wzywają do wstrzemięźliwości w piciu alkoholu i do czystości seksualnej.
  • Item
    Tatiana Krynicka, Święty Mikołaj z Myr Licyjskich w świetle greckich i łacińskich źródeł starożytnych i średniowiecznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2022, ss. 210
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Budzanowska-Weglenda, Dominika Łucja
    Recenzja książki: Tatiana Krynicka, Święty Mikołaj z Myr Licyjskich w świetle greckich i łacińskich źródeł starożytnych i średniowiecznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2022.
  • Item
    Victorin de Poetovio – exegete de l’Apocalypse de Saint Jean
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Budzanowska-Weglenda, Dominika Łucja
    The aim of this article is to deepen the research thought on the work of Victorinus of Poetavium – his Commentary on the Apocalypse. First, a short biography of this first Latin commentator on the last book of the Holy Scripture is presented, followed by his writing, then his method of literal-allegorical exegesis and selected issues characteristic of Victorinus' theological thought: millenarianism, the role of the third Person of the Holy Trinity – of the Holy Spirit in the Apocalypse, understanding the Bible of the Old and New Testaments as a coherent whole of the Word of God, the faith of the Jews in relation to Jesus Christ, as well as the exegete's attitude to the Roman State. Excerpts from the Commentary on the Apocalypse were analysed, then the conclusions were collected, especially in the longer conclusion of the article. In addition to the text of Victorinus, reference has been made to other source texts, such as: Augustine of Hippo, Cassiodorus, Eusebius of Caesarea, Jerome of Stridon or Justin Martyr.